46 yıllık diyabetle gelen diyabet koçluğu

8 yaşından beri diyabet hastası olan Nimet Egeli Woodham, insülinin bulunuşunun 90’ncı yılı olan 2012’de İzmir’de “Şekerim Healthy” adlı sağlıklı yaşam merkezini kurdu. Hayatı boyunca mücadele ettiği ‘şeker’in ülkemizde 6 milyondan fazla insanın ciddi sağlık sorunu olduğunu, her 3 hastadan birinin hastalığının farkında olmadığını söyleyen Nimet Hanım, diyabetlilere, diyabetik olma potansiyeli taşıyanlara ve ailelerine koçluk, spor danışmanlığı gibi hizmetler sunuyor. Doktorların ve onların öngördüğü tedavi yöntemlerinin yerini asla alamayacaklarını, sadece bunların sürdürülmesine destek verdiklerini anlatan Woodham’ın açtığı merkez Türkiye’de bir ilk...

- Nereden çıktı bu diyabet koçluğu?
- Hep yapmak istediğim şeydi bu. Hani derler ya, ölmeden önce yapmam gerekenler... 46 senedir yaşıyorum diyabetle. Hiç bir şeyden geri kalmadım hayatta onun yüzünden ve hiç bir komplikasyonum olmadı. ‘Ben yapabilirsem herkes yapabilir’ diyerek çıktım yola.

- 46 yıl... Sizin diyabetle ilişkiniz ne zaman başladı?
- Diyabetle 8 yaşında tanıştım. Tipik arazlar baş gösterdi, kuvvetli bir gribin arkasından. Kilo kaybı, aşırı sussuzluk, yorgunluk, sık idrara çıkma gibi. 1969’da teşhis edildiğimde o günkü şartlarda diyabet tedavisi çok ilkeldi bugüne kıyasla. Bu sebepten adeta bir robot gibi yaşamak zorundaydım sağlıklı kalabilmek için.

ŞEKER BENİ ÇOK KUVVETLİ BİRİ YAPTI

- Bir çocuk olarak diyabetle yaşamak nasıl bir şeydi?
- Çok sıkı diyet, çok sıkı kontrol ki o zaman kan şekeri takibi yoktu, sadece idrar vardı. Her sene 2-3 defa Hacettepe Hastanesi’ne yatışlar, günde sadece 1 insulin iğnesi vardı. Şırınga kaynatılır, ucuna oldukça kocaman bir iğne takılır, o iğneyi ben kendime 10 yaşındayken yapmayı, pens penset ile şırıngayı tutmayı öğrenmiştim. Daha sonra iki defa iğne yapılma tedavisine başlandı dünyada ve Türkiye’de. Ama insulin bulmak çok zordu, yoktu memlekette çoğu zaman. Babam yurt dışından getirtirdi şişelerce insulini. Şanslıydım, çünkü derler ya ‘şeker zengin hastalığıdır...’ Bütün zorluklarına rağmen öyle inanıyorum ki şeker beni çok kuvvetli biri yaptı...

GÖZLÜK TAKAN NE KADAR HASTAYSA SEN DE O KADAR
- Aileniz için de çok zor olmuştur herhalde...
- Size bunu merkezim açılırken annemin bana yazdığı ‘Anne Olmak’ isimli yazıyla anlatayım...
‘Anneye sormuşlar, “En çok hangi çocuğunu seversin?” diye. Anne de şöyle demiş: “Uzaktaki yakına gelene, en küçük büyüyene, hasta olan iyileşene kadar.” Benim kızımda diyabet henüz 8 yaşında ortaya çıkınca ömür boyu bununla yaşayacağını öğrendim. O günden sonra kızımın sağlıklı yaşayabilmesi için çok güçlü olup ona destek ve moral vermeye çalıştım. Ben kızıma, “gözlük takan biri ne kadar hastaysa, sen de öylesin. O gözlüksüz göremezse, sen de insülin ve diyetsiz sağlıklı olamazsın” derdim.
Bir gün dahi kızımın yanında zaaf gösterip ağlamadım. Kızımın çok güçlü bir iradesi oldu çok iyi okudu. Başarılı bir iş kadını ve bir anne oldu. Sonunda hep hayali olan, kendi gibi diyabetlilere yardımcı olmak amacıyla var gücüyle çalışarak bu diyabet merkezini kurdu. Bugün bu merkezi açma mutluluğunu kızımla beraber ben de yaşıyor ve onun başarısıyla gurur duyuyorum.’

KOÇ OLMAK İÇİN EĞİTİM ALMAK ŞART

- Diyabetle yaşam koçu tam olarak ne yapar?
- Diyabetle yaşam koçunun rolü doktorların, hemşirelerin ve diyabet eğitmenlerinin rollerinden tamamen farklı. Onların ana işi öğretmek ve eğitmektir. Koçların işiyse sorular sormak ve cevaplarını dinlemektir. Bu yaklaşımla kişi kendisini anlamaya başlar. Sonrasında bu anlayışa göre kişinin diyabet hedeflerine ulaşması için birlikte bir plan yapılır ve bu planı hayata geçirmesine yardımcı olunur. Zira diyabetle sağlıklı yaşamın sırrı kişinin vücudunun neye, nasıl ve ne zaman tepki verdiğini bilip ona göre kendisine ulaşılabilir, gerçekçi hedefler koyması ve onlara adım adım ulaşması için ne yapacağını bilmesidir.

- Diyabet koçu olmak için özel bir eğitim almak gerekiyor mu?
- Aslında diyabetle yaşam koçluğunun, şirketlerdeki koçlardan, yaşam koçlarından pek farkı yok. Sadece spesifik bir konu üzerine olduğundan biraz farklı. Ben ilk koçluk eğitimi ESBAŞ’ta üst düzey yöneticiyken almıştım, daha sonra diyabetle yaşam koçluğu için de bir eğitim aldım. Kısacası koçluk eğitimi almak şart, bu işi hakkıyla yapabilmek için. Bir de kendi tecrübelerimden faydalanıyorum tabi. Damdan düşen damdan düşeni anlar misali...

ASLA DOKTORUN YERİNİ TUTMAZ, TEDAVİNİN DEVAMINI SAĞLAR

- Doktorun verdiği tedaviyi düşünürsek siz tam olarak nerede duruyorsunuz?
- Bir diyabetle yaşam koçu elbette bir hekimin yerini tutmaz. Fakat hekimiyle oluşturduğu diyabet bakım planını uygulamasına yardımcı olur. Diyabet koçları beslenme, egzersiz, kan şekeri ölçümü, iş hayatı, sosyal hayat gibi sorunları kişiye özel bir programla diyabetli bireye motivasyon ve destek verir. Koçluk sayesinde hasta ile koçu arasında bire bir etkileşim kurularak hastanın doktorunun ve sağlık takımının vermiş olduğu terapiye devam etmesi sağlanır.

- Diyabetle yaşam koçluğunda nasıl bir yöntem uygulanır?
- Kişiye özel diyabet koçluğu, motivasyonel görüşme tekniği ilkelerine dayanır. Yani insanların davranışlarını değiştirmeye yönelik daha fazla istek duymalarını sağlayan bir teknik. Diyabetle yaşayan insanlara güç ve ilham verilerek kendi sağlıkları konusunda daha fazla söz sahibi olmaya teşvik edilirler. Bir saat süren her seans sonrası bir sonraki seansa kadar diyabetli birey ile telefon, e-mail veya diğer iletişim araçları kullanılarak iletişim sürdürülür. En önemlisi ise diyabetli, diyabetliyle başa çıkmada yalnız olmadığını, her an destek alabileceği birinin olduğunu bilmesi kendisine kuvvet veriyor.