Öz güvenli kadınıyla ünlü İzmir’e çok yakışan müze

İZMİR birçok özelliğinin yanısıra, öz güvenli kadınlarıyla da tanınıyor. Dolayısıyla Türkiye’nin ilk ‘Kadın Müzesi’ de İzmir’e yakışırdı ki, Konak Belediye Başkanı Dr. Hakan Tartan’la o da oldu. Basmane’de tarihi bir bina restore edilerek dünyanın 54. kadın müzesi açıldı. Müze o kadar büyük bir ilgi çekti ki Twitter’da en çok ilgi gören konu oldu bir anda… Müzeyi gezdiğinizde kadınlığın sadece zarafet ve güzellik olmadığını, dikenli yollar, protestolar, dayatmalara karşı çıkmalar, varolmak için verilen mücadeleleri görüyorsunuz. Top arabası üzerinde konuşan Türkiye’nin ilk kadın milletvekili İzmirli Benal Nevzat’tan, Gezi olaylarındaki kırmızı elbiseli kadına, Leyla Gencer’den ekmek zammını protesto eden kadınlara kadar her biri farklı, ama temelde toplumu dönüştürmeyi başarmış birçok kadın öne çıkıyor müzede. “Siz de gezip görün bence” diyor, Tartan’la söyleşiyoruz:

DÜNYADA İLK BEŞE GİRDİK
- Kadın Müzesi fikri nasıl oluştu?
- İzmir, kadınıyla varolan bir şehir. Anadolu’da kadın, tarihin tüm dönemlerinde çok önemliymiş. Cephede hem çocuğunu, hem de mermi taşımış yeri geldiğinde. Fakat buna rağmen Türkiye’de kadının adı yok. Sadece söylemlerle, seçim dönemlerindeki 3-5 mavi boncukla geçiştiriliyor. Oysa biz kadının bugüne kadarki süreci, eylemleri, zenginliği, ürettikleri, aşkları, güzelliği, çirkinliğe tepkilerini yani her şeyini müzeye taşıdık.
- Farklı konseptlerde müzeler açtınız İzmir’de. Arkasında yatan düşünceyi anlatır mısınız?
- Bakın dünyayı gezin, insanlar nerelere gidiyor? Müzeye ve restorana. Biz bunlara önem vermek durumundayız. İzmir’de artık gerçek bir müze konsepti yer alıyor. Çünkü İzmir’in her zenginliğini sergileyerek herkesin erişebileceği müzelere taşıdık. Müzelerimiz Dünya Müzeler Birliği’nin de üyesi. Dünyadaki kadın müzelerinin ilk beşindeyiz. Ayrıca Nisan, Mayıs gibi, diğer müzelerin müdürlerinin katılımıyla İzmir’de büyük bir toplantı organize edeceğiz.

SERBEST KÜRSÜSÜ OLACAK
- Neler var Kadın Müzesi’nde?
- Müzenin girişinde ziyaretçileri Atatürk’ümüzün büyük posteri karşılıyor. Sonrasında kadınlarımızın tarihteki konumlarından bugüne gelene kadar yaşadıkları, geçirdiği süreçler yeralıyor. Birçok bağış yapıldı, orijinal eserler verildi. Bu çok değerli bizim için. Bir de Londra Hyde Park’ta olduğu gibi Nazım Hikmet heykeli yanında ‘şiirsel bir serbest kürsü’ de var.
- Konuşmalar mı yapacak kadınlar burada?
- Hem konuşacak, hem yazacak. Biz de bunları her yıl kitap haline getireceğiz. Kadınlara yapılan herhangi bir davranışa mı kızdınız, gelin anlatın, size ayrımcılık, haksızlık mı yapıldı gelin yazın. Biz de bazılarını toplayacağız ve kitap olarak ‘Kadının Serbest Kürsüsü’ diyerek yayınlayacağız.

ROBOT HAKSIZLIKLARI ELEŞTİRECEK
- Protesto Odası çok hoş. Kadınla ilgili protesto haberleri mi yer alıyor burada?
- Bu odayı çok önemsiyoruz. Çünkü kadınlarımız birçok çirkin olaya tepki vererek değişmesini sağlıyor. Ayrıca kadına yönelik her türlü haksız eylem ve düzenleme ‘robot kadın’ tarafından gündeme getirilerek eleştiriliyor. Robot kadınımız gündemi takip edecek ve kadına yapılan her yanlışı kamuoyuna duyuracak.
- Eski kıyafetler, eşyalar, önemli sanatçılarımızdan bağışları da bir araya getirmişsiniz...
- Her biri çok değerli, 100 yılı aşkın eserler var müzemizde. Hepsi kadınlarımızın el emeği, göz nuru. Özel olarak korunuyor her biri. Bağış olmayanları da satın aldık ve halkımızın beğenisine açtık. Bizim için bu çok önemli bir kültür görevi.

İLK PROTESTO İZMİR’DE YAPILMIŞ
- Tarihi belgeler de son derece ilgi çekici...
- İlk doğum, evlilik belgelerini de bulup koyduk. İzmir levantenlerin yaşadığı bir şehir olduğundan İbranice doğum belgesi de var, Rumca da. Drahoma talebi, boşanma belgesinin yanısıra Sultan Abdülmecid’in kızı Hatice Sultan’ın çeyiz defteri de belgelerimiz arasında. Uygur Türklerine ait ilk aile belgesi, Asur metinlerinde evlilik belgeleri yer alıyor.
- Toplumsal olaylar, eylemleri de arşivlemişsiniz...
- Tabii. İzmir Kadın Müzesi, Türkiye’deki ilk toplumsal eylemi de gözler önüne seriyor. Ülkemizde kadınların başlattığı ilk protesto İzmir’de yapılmış. 1828 yılında ekmek zammını protesto eden kadınlarımız 3 gün boyunca sokakları işgal edince ekmeğe yapılan zam geri alınmış.