İlk kadın emniyet müdürünün mücadelesi

İşte bu mücadeleyi verenlerden biri de Feriha Sanerk’ti.

Feriha Hanım, 1 Temmuz 1923’te İzmir’de dünyaya geldi. 1941’de Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi’ne kaydoldu. Okuldaki tek kadındı. Dört yıl boyunca da öyle oldu.

Okulu bitirdikten sonra kaymakamlık sınavına girdi. Kazandı da... Ama kadın olduğu için kaymakam olamıyordu. Ataması yapılmadı.

O da polis olmaya karar verdi. Emniyet Genel Müdürlüğü’ne başvurdu. Komiser muavini olarak mesleğe başladı.

1951’de emniyet müdürlüğü rütbesi almaya hak kazandı. Uzmanlık eğitimini bitirmişti, tabancayla atış şampiyonuydu.

Ancak yine aynı duvarı ördüler önüne... Kadın olduğu için emniyet müdürü yapılmıyordu.

O günleri “Her gelen umum müdürle niye beni atamıyorsunuz diye münakaşa ediyordum” diye anlatıyordu.

72 YIL ÖNCE BUGÜN

Sonunda hakkını savunmak için dava açmaya karar verdi. Aslında pek de umudu yoktu. Ama Danıştay aldığı kararla Feriha Sanerk’in önünü açtı.

Feriha Hanım hukuk savaşını kazandı ve bundan tam 72 yıl önce bugün, Türkiye’nin ilk kadın emniyet müdürü oldu.

Eşi de meslektaşıydı. Emniyet müdürüydü. Rezzan ve Nurdan isimli iki kızları vardı.

19 Kasım 1951

Hürriyet’in 14 Ağustos 1967 tarihli birinci sayfasında Feriha Hanım ve iki kızıyla ilgili geniş bir haber vardı.

“Kadın emniyet müdürü iki kızına judo öğretti” başlıklı haberde Feriha Sanerk bunun nedenini şöyle anlatıyordu:

“Emniyet Genel Müdürlüğü’ne gelen raporlardan, gazetelerden ve etraftan duyup öğreniyoruz. Genç kızlarımız, hanımlarımız sokakta rahat yürüyemez hale geldi. Bu işi kökünden önleyebilmek için biz hanımların da tedbirli bulunması gerekiyor. Bu yüzden kızlarıma judo öğretiyorum. İkisi de birinci sınıf judocu oldular. Yeşil kuşağa kadar yükseldiler. Türkiye’de bütün genç kızların aynı yolda yürümelerini arzu ediyorum. Kız liselerinde genç kızlarımıza judo öğretilmesi zaruret haline gelmiştir.”

TEK BİR VASİYETİ VARDI

Feriha Hanım’ın mücadelesi ailesinde çok önemli iz bıraktı.

Sanerk’in küçük kızı Nurdan da annesinin izinden gitti. Türkiye’nin ikinci kadın il emniyet müdürü oldu. 1997 ile 2000 yılları arasında Yalova Emniyet Müdürlüğü görevini yürüttü.

Annesinden aldığı judo eğitimini çok ileri taşıdı. Judo Milli Takımı’nda uluslararası müsabakalara katıldı.

14 Ağustos 1967

Judoda Türkiye’nin ilk uluslararası kadın hakemliğini yaptı.

Eşi Natık Canca da aynı dönemde Antalya Emniyet Müdürlüğü’nü yürütüyordu.

Feriha Hanım’ın hayatı TRT tarafından belgesel haline getirildi.

Emniyet
müdürlüğüne atanmasından 59 yıl 4 gün sonra, 22 Kasım 2010’da hayata veda ettiğinde tek bir vasiyeti vardı:

Cenazesinin polislerin omuzlarında taşınması. Vasiyeti yerine getirildi. Antalya’da toprağa verildi.