Gündelik yaşamı yaratıcılıkla paylaşmanın adıYAŞAMASANATITESTUS TESTİDikkat!!! Testus ve Testi imtihan biçimleri değildir... İmtihan fikriyle ve özellikle 'çoktan seçmeli test' denen sınav biçimiyle 'gırgır' geçmeyi amaçlamaktadırlar... Testus ve Testi'deki şıklardan biri mutlaka doğru yanıttır ve doğru olanı genellikle şıkların en komiğidir... Yanıtlar her Testus ve Testi'nin altında, göz ucundadır... Ezcümle, en iyi imtihan testustan beterdir...E-posta adresi: Altiner@bnet.net.trOkurlarım bana sürekli soruyor... 'Merak ediyoruz... Sizi izliyoruz... Yazarlığınız dışında yaklaşık on yıldır yerleştirmeye çalıştığınız ve iki yıldır üniversitede dersini vermeğe başladığınız yaşamasanatı kavramı nedir?' Ben de toplam kalite dizisine başlamışken bu haftanın testusunda yaşamasanatına değineceğim... Gerçekte, yok olan aristokrasiye öykünme gayreti olarak önce Paris'te ortaya çıkmıştı bu kavram... Zaman içinde birkaç Fransız ve Alman yazarının ilgisini çekti... ABD gibi geçmişi olmayan ülkelerde ise aristokrasiye değil Zen Budizmi'ne öykünme tıtkusu olarak revaç buldu... Ben bu kavrama yeni bir tarif getirdim... Yaşamasanatı gündelik yaşamı yaratıcılıkla paylaşma sanatıdır... Gördüğünüz gibi, 'yaşama' ile 'sanat'ın iç içeliğini vurgulamak için de bu iki sözcüğü birleştirerek yazıyorum... Ve de dünyada ilk kez bu kavramı bir ders, üniversiter bir ders haline getirdim... Binlerce yıllık kültürümüzden kaynaklandırdığım yaşamasanatının rengarenk estetiği içinde küçük bir gezinti yapmaya buyur ola bu kez de...1. Bunu kim demiş, kestirebilecek misiniz acep?'Biz sanatın yaşama ile ilgisini hiçbir zaman kuramadık. Romanın trende, vapurda hoş vakit geçirmek için okunabileceğini; resmin yapı sanatının bir parçası olduğunu kestiremedik. Sanata hep havada anlamlar verdik. Sanatın, taze balık yemek, iyi süt içmek gibi gerçek bir ihtiyaçtan doğduğunu kavrayamadık...'a. Halikarnas Balıkçısıb. Sütçü İmamc. Atıf Kaptand. Oktay Rifat2. Bir de yabancıdan dinleyelim... Bu olağanüstü hoş sözleri kim demiş?'Herkes hiç olmazsa her gün küçük bir şarkı dinleyebilmeli, güzel bir şiir okuyabilmeli, hoş bir resme bakabilmeli ve eğer mümkünse birkaç mantıklı laf edebilmeli.'a. Mantıkla duyguları birbirinden ayırma anlayışına karşı çıkmış bütün ozanlarb. Mantığın temeli Aristoc. André Mauroisd. Johann Wolfgang von Goethe3. Pekiii, yaşamasanatı ne değildir?a. 'Sadece yaşamak' bir sanat değildir... Sadece yaşamak hayatta kalabilmekten ibarettir...b. Köhne Batı aristokrasisinin oturup kalkma, çatal bıçak kullanma biçimlerini uygulamaya çabalayarak 'sınıf atlamaya çalışmak' hiç değildir...c. Batıda bile artık alay konusu olan, bizde nedense görgü kuralları diye yutturulmaya çalışılan 'etiket' veya 'adabı muaşeret'i şirketlerin elemanlarına allayıp pullayıp yutturmaya çalışmak ise 'hiiiiiç' değildir....d. Hepsi hiçbiri4. 'Taranta Babu'ya Beşinci Mektup' şiirinde şu dizeler çarpar yüreğimizde...'YAŞAMAKYaşamak:birer birerve hep beraberipekli bir kumaş dokur gibi...hep bir ağızdansevinçli bir destanokur gibiYAŞAMAK'Hangi yazarımız?a. Ahmet Altanb. Orhan Veli Kanıkc. Nazım Hikmet Rand. Sait Faik Abasıyanık5. Yaşamasanatının esası 'farkındalık' kavramına dayanır... Bana göre farkındalık 'sürekli bugün' demektir... Nazım Hikmet 'farkındalık' kavramını bir şiirinde şöyle kullanıyor... Şiirin adını kestirebilecek misiniz?'Başım köpük köpük bulut,İçim dışım deniz,Ben bir ceviz ağacıyım Gülhane Parkında,Budak budak, şerham şerham ihtiyar bir ceviz...Ne sen bunun farkındasın, ne polis farkında... ......'a. Yaşamasanatıb. Yaşamakc. Farkındalıkd. Ceviz Ağacı6. Gündelik yaşamda 'farkındalık' nedir?a. Banu Alkan'ın gittiği 'leydi' okulunun hayalini görmekb. Hem para babası olup hem Versace giyinip hem de şık olamadığının farkına varmış olmakc. 'Geleneksel Türk evi'nin hiçbir zaman dere yatağına inşa edilmediğinin farkında olmayıp en zengin muhitlerde bile dere yatağına kondurulan şatafatlı kaşaneleri yağmurun insafına terk etmek...d. Hiçbiri7. Yaşamasanatı dersi dünyada ilk kez hangi üniversite, fakülte veya bölümde, uluslararası nitelikte kabul edilmiş bir program çerçevesinde, 1996- 97 ders yılında tarafımca 'Yaşamasanatı - I' olarak verilmeye başlandı???Not: 1997 - 1998 ders yılında buna bir de 'Yaşamasanatı- II' dersi eklendi...a. Gündelik Yaşam Üniversitesib. Dartmouth College Mimarlık Fakültesic. Unilever Türk Profesyonel Ürünler Bölümüd. Marmara Üniversitesi Eczacılık FakültesiTESTUS yanıtları: 1) d, 2) d, 3) d, 4) c, 5) d, 6) d, 7) dTESTİBüyükbaşa küçük fıkralarSessiz çoğunluk hep fıkrayla ferahlamış... Defansını fıkralarla yapmış... Gardını fıkralarla almış... Ters gelen mantığa karşı Temel; hasisliğe karşı Yahudi; dinsel baskıya karşı Bektaşi; güç durumlara karşı Nasrettin; ahmaklığa karşı Habenneka; mübalağaya karşı avcı ya da Acem Meşhedi fıkraları... Ve daha neler nelerle... Bilumum hayvanlarla... Kimlerle... Ne yaratıcı tiplerle...Bir de politikacılara karşı çıkartılan fıkralar var... Ama son günlerde politikacılarımız buna karşı sanki kontratakta... Darbe ihtimaline karşı fıkra darbesi yapmaktalar... Demirel, Baykal, Mesut Yılmaz ve hemen hepsi... Ama biz gelelim gene, politikacıyla 'gırgır geçen' fıkralara... Bu çeşit fıkraların özü ise politikanın kapalı devresinden başını kaldırdıkça gaf üstüne pot kıran başkanlar, başbakanlar testimize buyur ola bu kez de... her ülke layik olduğu şekilde yönetilir de neden her yönetici için layik olduğu fıkra üretilemesin ki...1. 'Aklıma bir fikir geldi,' deyince kabinedeki arkadaşları 'Yok yahu, kim geldi,' diye gülmeye başlamışlar...' Kimdi???a. Yıldırım Aktunab. Fıkradan ve Türkçeden muaf Tansu Çillerc. Margaret Thatcherd. Yıldırım Akbulut 2. Aynı anda iki işi birden yapamaz, yürürken sakız çiğneyemez diyorlarmış... Uçaktan ağzında cikletiyle inerken bir de el sallamaya kalkınca merdivenden yuvarlanmış. Kimmiş?a. Yıldırım Akbushb. Gerald Fordc. Bill Clindond. Jimmy Carter3. Bir zamanlar hakkında yaratılan fıkra sayısı bakımından şampiyon sayılabilecek bir politikacıyla ilgili bir fıkracık: Yabancı devlet başkanlarıyla birlikte katıldığı uzay gezisinde samanyolu galaksisinde inmek istemişmiş... Kimmiş?a. Kenan Evren nam-ı diğer Mustafa Kamil Zortib. Cevdet Sunayc. General Pinochetd. ?4. ABD'nin üçüncü dünya harbine büyük katkısı olacaktır ünlü gafının sahibi kimdir?a. Tansoo Chillerb. Yeltsinc. Ronald Reagan Alzheimerd. Richard Nixon Watergate5. Gaflarıyla ünlü bir şansölye Gorbaçov'u Hitler'in halkla ilişkiler uzmanı Goebbels'e benzetmiş... Bu şansölye kimmiş?a. Blitz Weisswolkeb. Helmut Kohl Lebensraumc. Kurt Waldheimd. Richard Weizsacker6. Latin Amerika ülkelerine yaptığı ziyarette vaktiyle Latince öğrenenemiş olmasına çok üzülmüş olan ABD başkan yardımcısının adı neymiş?a. Al Goreb. Dan Quaylec. Oliver Northd. Lyndon Johnson7. Mesut Yılmaz ile Kristof Kolomb arasında ne alaka var diye sormuşlar... Kel alaka?a. İkisi de yola çıkarken nereye gideceklerini bilmiyorlarmış....b. İkisi de vardıkları yerin neresi olduğunu bilmiyorlarmış...c. İkisi de döndüklerinde nereye kadar gitmiş olduklarından habersizlermiş...d. Biri Almanya'nın genişleme sahasını keşfetmek üzere karada, diğeri Hint Adalarını keşfetmek üzere denizde 'amok' koşuculuğu yapmışlar...e. Hepsi veya hiçbiriTESTİ yanıtları: 1) d, 2) b, 3) d, 4) c, 5) b, 6) b, 7) e