Zara’nın zararı ve şirket kârları

Tarihinde ilk defa zarar açıkladı Zara, Bershka, Oysho gibi ünlü markaları bünyesinde barındıran İspanyol İnditex şirketi.  İnditex şirketi, 2020-2021 mali döneminin 1 Şubat- 30 Nisan’ı kapsayan ilk çeyreğinde 409 milyon Euro zarar ettiğini duyururken, geçen yıl aynı dönemde ise 734 milyon Euro kâr ilan etmiş. İnditex’in mağaza satışları düşerken diğer yandan internet satışlarında ise yüzde 50 artış sağlanmış.

YENİ DÜZENLEME

Kâr elde eden şirketler için de Türk Ticaret Kanunu’na (TTK) geçici bir madde eklendi bu arada... Yine salgın kaynaklı olarak yapılan bir düzenleme... Anonim ve limited şirketler, geçen yıl elde ettikleri kârın tamamını ortaklarına dağıtamayacak. Net dönem kârının ancak yüzde 25’ne kadar olan kısmı dağıtılabilecek. Bu sınırlama 30 Eylül’e kadar geçerli olacak... (Türk Ticaret Kanunu-TTK- Geçici Md.13)  Eğer sermaye şirketlerinin dağıtılacak kârı 120 bin lirayı geçmiyorsa kâr dağıtımına engel olunmuyor. (TTK’nın Geçici 13.üncü Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ, Md.5/1-a) Ancak kronavirüsle mücadele kapsamında; kısa çalışma ödeneği, nakdi ücret desteği ve hazine kefaletiyle kredi kullanan (borç bakiyesi olan) işyerleri için (120 bin lira sınırı dikkate alınmaksızın) yalnızca yüzde 25 oranında kâr dağıtımı yapılması mümkün olabilecek.  İlgili şirketleri daha da ayrıntılı ifade edersek:

1) Kısa çalışma ödeneğinden faydalanan şirketler (İşsizlik Sigortası Kanununun ek 2 nci ve geçici 23 üncü maddesi uyarınca yeni koronavirüs kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle)

2) Nakdi ücret desteğinden yararlandırılanları istihdam edenler (İşsizlik Sigortası Kanunu’nun geçici 24 üncü maddesi uyarınca)

3) Hazine destekli kredi kefaleti kullanan ve halen kapanmamış kredi borç bakiyesi bulunanlar (Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un geçici 20 nci maddesi ve ilgili kararlar uyarınca)

30 EYLÜL’E ERTELEME

Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler hakkında kâr dağıtımı sınırlaması uygulanmadığını da ilaveten belirtmekte yarar var.  Ayrıca; yeni düzenlemenin yürürlüğe girmesinden (17 Nisan 2020) önce genel kurulca 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, 2019 yılı net dönem kârının yüzde yirmi beşini aşan kısma ilişkin ödemeler 30 Eylül sonrasına kadar erteleniyor.

Geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçeler de bu dönemde dağıtıma konu edilemeyecek, genel kurulca yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi de verilemeyecek.

DİĞER İSTİSNALAR

Aşağıdaki kapsamda olan şirketler de; kar dağıtımı sınırlamasına tabi değiller.

***

Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kâr payının yarısından fazlasının, kanun hükümleri çerçevesinde başka bir sermaye şirketine olan sermaye taahhüt borcunun nakden ve defaten ifasında kullanılması şartıyla, kâr payı dağıtımı kararı alınan şirketler

***

Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kâr payının, imzalanan kredi sözleşmeleri veya proje finansman sözleşmeleri kapsamında 30 Eylül 2020 sonuna kadar muaccel (vadesi gelmiş) hale gelen yükümlülüklerin ifasında nakden kullanılması şartıyla, kâr payı dağıtımı kararı alınan şirketler.

 İstisna kapsamında olan şirketlerin Ticaret Bakanlığı’ndan izin almaları da gerekiyor. Kar dağıtımına esas karın tespiti için; Kamu Gözetimi Kurumu (KGK) tarafından belirlenen standartlara uygun finansal tablolar dikkate alınacak. KGK standarlarına uyum zorunluluğu olmayan şirketler içinse Vergi Usul Kanunu’na göre hazırlanmış tablolarda yer alan kar tutarının dikkate alınması gerekiyor.