‘Satılık Boğaz Köprüsü’ Peki vergisi var mı?

Tapu dairesine gitmeksizin İstanbul’u parselleyip satan başkaları da var bu arada. Son dönemde haberlerde sık sık görüyoruz. Boğaz Köprüsü de, Galata Kulesi de, İstanbul’un bir çok tarihi ve turistik yerleri de bu kez sanal alemde parselleniyor, satılıyor. Öteki evrende (metaverse) adeta Sülün Osman gibi satış yapanlar var. Satılan sanal taşınmaz sayısı da şimdiden 10 binleri geçmiş durumda: Türkiye’de 20 bin, İstanbul’da 11 bini aşkın parselin satıldığı söyleniyor.

SANAL TAŞINMAZLAR 

Sanal alemdeki gayrimenkullerin satışlarında tabii ki alıcı aldatılmıyor. Satılanın; elle dokunulamayan sanal bir taşınmaz olduğunu alıcı baştan biliyor. Ovr isimli oyun tabanlı Metaverse platformunda yer tahsisi yapılıyor. Bu alım satım işlemleri sonrasında neticede gelir de elde ediliyor. Gelir elde edildiği zaman da tabi ki o kritik soru akla geliyor: “Vergisi var mı?”

 Önce gerçek hayattaki gayrimenkullerin vergilendirilme koşullarını hatırlayalım.

İŞLETMELERİN ALIM SATIMI

Eğer ticari faaliyet olarak (şahsen veya şirket olarak) gayrimenkul alım satımı yapılıyorsa bu işlemler ticari kazanç (şirketlerde kurum kazancı) sayılıyor. Ve ticari kazanç olduğunda da bir işyeri üzerinden bu faaliyetlerin yürütülmesi gerekiyor. İşyeri açılıp vergi dairesine kaydolduktan sonra defter tutma, beyanname verme gibi ödevlerin yerine getirilip ardından da yıllık kazanç üzerinden vergi ödeme yükümlülüğü doğuyor.

ŞAHISLARIN ALIM SATIMI

Ticari faaliyet olmadan şahsen gayrimenkul satışı yapılması durumunda ise alımın üzerinden 5 tam yıl geçip geçmediğine göre vergilendirme yapılıyor. Alış tarihinin üzerinden 5 yıl geçtikten sonra satışı yapılan gayrimenkuller için ‘ne kadar kazanç elde edilirse edilsin’ vergi ödenmesi gerekmiyor.

Eğer 5 yıldan önce satış yapılmışsa bu kez ‘değer artış kazancı’ üzerinden gelir vergisinin ödenmesi gerekiyor. Alım satım üzerinden kazanç elde edenler; ertesi yıl mart ayında beyanname verirken alım değerinin üzerine enflasyon etkisini de ekleyerek kazancı daha aşağı çekebiliyor. Enflasyon etkisinin kazançtan düşülebilmesi için; alış ve satış ÜFE endeksleri arasında yüzde 10’dan fazla fark oluşması gerekiyor. (Satışın yapıldığı aydan bir önceki ay ve alışın yapıldığı aydan bir önceki ay endeksleri dikkate alınıyor.) Gelir vergisi beyannamesi verecekler ayrıca; gayrimenkul satış kazancı için uygulanan istisna tutarını da (2021 kazançları için 19.000 TL, 2022 için 25.000 TL) vergi hesabında dikkate alabiliyorlar.

HENÜZ DÜZENLEME YOK 

Şimdi; sanal alemde kayıtlı gayrimenkul satışlarına bakalım. Bu satışları yapanlar ticari faaliyet çerçevesinde işlemleri gerçekleştirdiklerinde ticari kazanç kapsamında vergilendirilecektir. Devamlılık içinde ve organizasyon dahilinde olmadığı sürece; şahısların alım satım faaliyet işlemleri ise ‘değer artış kazancı’ kriterlerine göre vergilendirilecektir. Sanal alemdeki taşınmazlardan elde edilen kazançlara özel olarak henüz mevzuatta da bir düzenleme olmadığını, Maliye’nin açıklamalarında da henüz bu konunun yer almadığını da belirtmeliyiz. Ancak çok da uzun bir süre geçmeden bu konuda Maliye’de yaklaşımını açıklayacaktır. Çünkü bu konu; belli ki daha da fazla kişiyi kapsama alanına alarak kitleleri etkileyecek, alım satım yapan kişi sayısı da, işlem hacmi de artarak büyüyecektir.