Kısa çalışma ödeneğinin koşulları

Binde 7.59 oranında damga vergisi kesintisinden sonra ise 2 bin 977 lira olarak net ödenek hesaplanır. Brüt ücretin yüzde 60’ı üzerinden hesaplanan ödenekle, çalışan bu dönemi nette aylık 818 lira (yüzde 21.5) gelir kaybıyla geçiştirmiş olur.

3 bin lira olarak hesapladığımız ödenek örneği, faaliyetin tamamen (en az dört hafta süreyle) durduğu işyerleri için geçerli. Haftalık çalışma süreleri (en az 1/3 oranında) azalan işyerlerinde ödenek hesabının ‘çalışılmayan süreler için’ ayrıca yapılması gerekecektir.

Çalışana İŞKUR tarafından en fazla 3 ay boyunca bu ödeme yapılabiliyor.

Daha farklı ücreti olan çalışanlar için de aşağıdaki tabloda İŞKUR’dan alınabilecek ödenek miktarları görülebilir.

Koronavirüsle topyekün mücadele kapsamında sokağa çıkma yasağı, seyahat yasağı vb. birçok zorunlu kısıtlama getirildi. Hastane, eczane, market, ekmek fırını ve az sayıda üretim işletmesi dışında ticari hayat neredeyse tamamen durdu. Dolayısıyla işyerlerinin büyük çoğunluğu ve bu işletmelerde çalışanlar için, birkaç ay süreceği öngörülen bu durumda gelir elde etmek neredeyse imkânsız. Salgından en az kayıpla çıkmak için, istihdamdaki kayıpları önlemek amacıyla, ödenekten yararlanabilme koşullarında ilave kolaylıklar da sağlandı. ‘İşçi çıkartmamak koşuluna uyan’ işyerlerinde çalışanlar bu kolaylıklardan yararlanabiliyor. (26 Mart 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7226 sayılı kanunla, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen Geçici
Md. 23 )

Normalde; bir çalışanın ödenekten yararlanabilmesi için;

- Kısa çalışma başlama tarihinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası priminin ödenmiş olması gerekirken (Ek madde 2), bu süre 450 güne düşürüldü. (Geçici Md. 23) 

- Kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 120 (4 ay) gün hizmet sözleşmesine tabi olması gerekirken (Ek madde 2), bu süre 60 güne (iki ay) düşürüldü. (Geçici Md. 23)

Bu ilave yeni düzenlemeden (Geçici Md. 23) yararlanmak için yapılan başvuruların, başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde sonuçlandırılacağı da yine yasa maddesinde belirtiliyor.

İŞKUR’a iletilen belgeler inceleme ve uygunluk tespiti sonrasında işverenin başvuru yaptığı e-posta adresine bildiriliyor.

Kısa Çalışma Ödeneği hakkında merak edilen diğer kritik soruları da açıklayalım.

KÇÖ başvurusu nereye yapılacak?

İşverenler; başvurularını bağlı bulundukları İŞKUR birimine elektronik posta ileterek yapabiliyor.

COVID-19 virüs salgını nedeniyle, işyerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak en az üçte bir oranında azaltan veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetini tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durduran işverenler kısa çalışma başvurusu yapabiliyor.

HANGİ BELGELERLE BAŞVURULACAK?

• Kısa çalışma talep formu
• Kısa çalışma uygulanacak işçi listesi
• Çalışma süresinin azaltıldığını veya faaliyetin kısmen/tamamen durdurulduğunu ortaya koyan belgeler (örneğin: ücret bordroları, puantaj kayıtları, üretimin, hizmetin ve/veya ihracatın azaldığına, siparişlerin ve/veya sözleşmelerin iptal edildiğine dair vb. belgeler)
• Resmi makamlar tarafından faaliyeti durdurulan işyerleri kapsamında olduğuna dair diğer belgeler.

Müfettişler inceleme yapacak mı?

İş müfettişleri, başvurudan sonra işverenin kısa çalışma talebinin uygunluğunu denetliyor. COVID-19 salgınından o işyerinin olumsuz etkilenip etkilenmediğine yönelik inceleme yapıyor.

Şubeler için ayrı başvuru mu gerekiyor?

Birden fazla şubesi olan işyerleri her bir şubesi için ayrı ayrı başvuru yapılması gerekiyor. Başvurular, şubelerin bulunduğu yerdeki İŞKUR birimlerinin e-posta adreslerine iletilecek.

Vergi borcu ve SGK prim borcu başvuruya engel mi?

İşyerinin SGK prim borcu veya vergi borcu olması kısa çalışma başvurusunu engellemiyor. Bazı teşvik ve uygulamalarda işyeri için en az çalışan sayısı gibi kriterler olabiliyor. KÇÖ için işyerinin çalışan sayısının bir önemi bulunmuyor.

Ödenek alanlar için sağlık güvencesi devam ediyor mu?

Kısa çalışma uygulaması süresince çalışılmayan günler için Genel Sağlık Sigortası primleri İŞKUR tarafından SGK’ya bildiriliyor. İşçiler ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edebiliyor.

İşverenin haklı nedeni varsa sözleşme feshedilebilir mi?

İşyerinde kısa çalışma uygulanan dönemde işverenin haklı nedeni yoksa (4857 sayılı İş Kanunu’nun 25/II bendi kapsamında ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılıklar) işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekiyor.

Ödemeler ne zaman yapılıyor?

Kısa çalışma ödeneği bizzat çalışana yapılıyor. Ödemeler PTT Bank aracılığı ile aylık olarak her ayın beşinde yapılıyor.

Not: ‘Kısa Çalışma Ödeneği’ hakkında ilgili yasa maddeleri, yönetmelik ve uygulamaya yönelik İŞKUR’un açıklamalarının tümü bir arada vergidoktoru.com.tr adresinden görülebilir.