EYT’lilere iki farklı avantaj; ‘sigorta primi’ ve ‘emlak vergisi’

Önce çalışmaya devam edecek EYT’lilerin sağlayacağı ‘net maaş artışı’ avantajından bahsedelim... Ki zaten EYT yasası daha çıkmadan önce de (3 Ocak 2023 Hürriyet) bu avantajdan bahsetmiştik... Nitekim; EYT yasasının yürürlüğe girmesinden sonra emekli olup tekrar çalışmaya başlayan EYT’liler,
(brüt ücretleri artmamasına rağmen) halihazırda daha çok net maaş elde etmeye başladılar da...

ÇALIŞAN EYT’LİNİN NET MAAŞI NASIL VE NE KADAR ARTIYOR?

Asgari ücretli bir EYT’linin bordro kalemleri üzerinden konuyu örneklendirelim... Güncel brüt asgari ücret: 10.008 TL. Bu brüt ücret üzerinden emekli olmayan bir çalışan ‘8 bin 507 lira’ net maaş elde ediyor. EYT’li bir asgari ücretlinin net maaşı ise 9 bin 145 TL. Asgari ücretli emekliler her ay, 638 lira daha fazla net maaşı banka hesaplarında görüyorlar. Aradaki farkın nedeni; emeklilerden daha az sigorta priminin kesiliyor olması. Emekli olmayan çalışanın brüt ücretinden yüzde 15 oranında (14 işçi SGK primi ve yüzde 1 işsizlik sigortası primi) sigorta primleri kesilirken, emekli çalışanlardan ise yüzde 7,5 oranında sigorta primi kesiliyor. Emekli çalışanlardan kesilen sigorta primi oranı yarı yarıya daha az... Emekli (asgari ücretli) çalışanın brüt maaşından daha az sigorta primi (750,60 lira) kesildiğinden net maaşı da daha yüksek hesaplanıyor. Emekli olmayan asgari ücretliden kesilecek sigorta primleri toplamı ise 1.501 lira

Emekli (asgari ücretli) çalışanların brüt ücretlerinden gelir vergisi (113 lira) kesiliyor olsa da, sigorta prim kesintisindeki avantajlı durumları, bu vergiyi de telafi ederek daha yüksek (aylık 638 lira) net maaş almalarını sağlıyor.

ÇALIŞMAYAN EYT’Lİ İÇİN EMLAK VERGİSİ AVANTAJI

Tek konutu olan emekliler başka bir gelirleri de yoksa bu konutları için emlak vergisinden muaf tutuluyor. (Ev hanımları, işsizler, engelliler, gaziler ve şehit yakınları için de aynı avantaj uygulanıyor.) EYT’liler de; brüt 200 m2’yi geçmeyen tek konutları için emlak vergisi avantajından yararlanabilirler ancak bu avantajları 2024 emlak vergisi ödemesi için geçerli olacak. Çünkü emlak vergisi avantajı, emekli olunan yıldan (2023) itibaren değil, takip eden yıldan (2024) itibaren kullanılabiliyor.

EMLAK VERGÄ°SÄ° MUAFÄ°YET ÅžARTLARI

Emlak vergisinden muaf olmayanların, mayıs ayı sonuna kadar verginin ilk taksitini ödemesi gerekiyor. Muafiyetten yararlanabilecek emekli vatandaşlarımız için emlak vergisi avantajının diğer kritik noktalarını da hatırlatmakta yarar var... Emlak vergisi avantajı için konutun kayıtlı olduğu belediyeye form doldurularak başvurmak gerekiyor. Belediyeye başvuru formu (beyan ve taahhüt) dışında başkaca bir belge ibraz edilmesine gerek kalmıyor. İlgili formlar ve taahhüt belgesi, 38 ve 44 Seri No’lu Emlak Vergisi tebliğlerinin ekinde yer almakta. Belediyelerin; ilgili gayrimenkule ilişkin öncelikle kendi kayıtlarında bulunan bilgi ve belgelerden faydalanmaları gerekiyor, gerek duymaları halinde bildirimlerin kontrolü amacıyla gayrimenkullerde yoklama ve tespit de yapabiliyorlar.

Emeklilerin muafiyetini etkileyebilecek faiz gelirlerinden de bahsedelim... Eğer 2022 yılında elde edilen faiz, repo vb. geliri (menkul sermaye iradı) tutarı 70 bin lirayı aşmışsa, 2023 yılının emlak vergisinin ödenmesi gerekiyor, muafiyetten yararlanılamıyor. 2023 yılında elde edilecek faiz, repo vb. gelir (menkul sermaye iradı) tutarı 150 bin lirayı aşmışsa, 2024 yılının emlak vergisinin ödenmesi gerekiyor, muafiyetten yararlanılamıyor. Bu tutarların altında faiz geliri elde eden emekliler (diğer şartları da taşıdıklarında) sıfır oranlı emlak vergisi avantajından yararlanılabiliyor. 

Mayıs ayı içerisinde; emekliler dışında, ev hanımı, işsizler ve engellilere tanınan emlak vergisi muafiyetinin ayrıntılarını ayrıca ele alacağımızı da şimdiden duyurmuş olalım.