Dört tekerlekli tabutlar

Bir gün öncesinde Muğla’dan gelen bir kaza haberi ve ona ilişkin görüntüler hepimizi yasa boğdu.

Sakar Geçidi’nden uçan midibüs çoğu kadın 24 cana mal oldu.
İlk şoku atlattık, şimdi nedenini bulmaya çalışıyoruz.
Basına yansıyan şekliyle, kaza adeta ‘Geliyorum’ demiş.
Deniyor ki:
- Midibüs aşırı hızla seyrediyor.
- Şoför aracın gerçek sürücüsü değil.
- Kapasitenin üzerinde yolcu var.
- Bu tip turlar için turizm belgesi şart ama alınmamış.
- Frenin arızalı olduğu görülüyor.
Vs... Vs...
Ne yazık ki, birkaç gün sonra bu kaza da diğerleri gibi unutulacak.
Ateş yine düştüğü yeri yakacak.
Ders almadığımız, günün birinde duyacağımız benzer bir haberle ortaya çıkacak.
Oysa bu yaşananların hiçbiri sürpriz değil!
Zira, her gün araç muayenelerinde ortaya çıkan kusurlar, trafikteki tehlikeyi gözler önüne sermeye yetiyor da artıyor bile...
7’den 77’ye herkesin hayatını tehlikeye atan milyonun üzerinde araç yollarda dolaşıyor.
Bu ‘yü­rü­yen ta­but­la­r’ın çoğunun fre­ni tut­muyor, di­rek­si­yo­nu sağ­lık­lı ça­lış­mıyor, el fre­ni çe­ki­li kal­mıyor, far ve uya­rı lam­ba­la­rı yan­mıyor.
Hele bir de eko­no­mik ve tek­nik öm­rü­nü dol­dur­muş ‘hurda’ belgeli, yani ‘tam hasarlı’ araçlar var ki...
Trafiğe çıkmaları kesinlikle yasak olmasına rağmen, her gün en az birkaçı, “Ben geliyorum açın yolu!” dercesine kornaya dayanıyor da dayanıyor.
Dokunsanız dökülecekler ama sadece sıradan vatandaşların değil, onlara ‘Dur’ diyeceklerin de gözlerinin içine baka baka trafikte arz-ı endam ediyorlar.
Bunları görmezden gelirsek, denetimleri zamanında yapmaz ve gerekli yaptırımları uygulamazsak daha çok gözyaşı dökeriz!

***
PORTRE

Zeytinyağının ‘SOM’ hali

1900’LERİN başında genç bir Osmanlı süvari subayı olan Murat Salih Menteşe, Sultan Abdülhamit rejimine karşıtlığı nedeniyle ordudan ayrılıp Paris’e kaçmak zorunda kaldı.
Orada genç ve güzel Fransız kızı Suzanne Dugenny ile tanıştı.
Uzun mücadelelerden sonra Suzanne’ı ve ailesini ikna ederek 1908 sonlarında evlendi.
Türkiye’ye dönüp Milas’a yerleşti, aileden kalan topraklarda çiftçiliğe başladı.
İncir, buğday ve pamuk ile birlikte zeytin yetiştirdi.
Murat Salih Menteşe, eşine verdiği söz gereği Milas’ta ona Batı yaşam tarzına uygun bir köşk yaptırdı.
Halk arasında ‘Madam Murat’ olarak da bilinen Suzanne-Murat Salih Menteşe ömürlerinin sonuna kadar orada yaşadı.
Onların emanetini çocukları Behlül ve Ertuğrul devam ettirdi.

UZUN YILLAR İLAÇ SEKTÖRÜNDE HİZMET VERDİ

1998’de ise işin başına Ertuğrul Bey’in oğlu Ali Osman Menteşe geçti.
Ali Osman Bey, iktisat okudu, uzun yıllar İstanbul’da ilaç sektöründe yönetici olarak çalıştı.
Emekli olunca memleketi Milas’a yerleşti.
Çoğu 1960’ta mimar olan babasının Ağaçlıhöyük köyüne diktiği 2 bini aşkın zeytin ağacına bin 200 de kendisi ekledi.
Gübrelemeyi toprak analizine göre yaptırdı.
Daha sonra yine hasada dönük olarak kasaları devreye sokmaya başladı.
2004’te, “Haydi ufak bir işletmem olsun” dedi.
Pamuğun işletme sermayesini zeytin sıkma makinesinin yatırımına dönüştürdü.
İtalya ve İspanya’ya giderek kendisini geliştirdi.
Bulduğu kaynakları okudu, gelişmeleri internetten takip etti.
(Hala da okuyor, takip ediyor, araştırıyor, inceliyor.)
Ve modern zeytincilik yöntemleriyle butik zeytinciliğe başladı.

HOBİ AMAÇLI BAŞLADI, ÖN YARGIYA BAYRAK AÇTI

Diyor ki:
“Ben daha ziyade kendimi tatmin için, zeytinyağı sevgimin bir sonucu olarak bu işe girdim.
Birçok insanın, ‘Milas’ın yağından yemeklik yağ olmaz’ görüşü beni çok üzdü.
Hobi amacıyla giriştiğim bu iş giderek iyi yetiştirilip üretildikten sonra her yörenin yağının kaliteli olabileceğini kanıtlama iddiasına döndü.
Bir anlamda, ‘Kaliteli yağ sadece Kuzey Ege’den çıkar’ ön yargısına karşı bayrak açmak istedim.”
Başardı da...
Titizliği, temizliği ve her türlü bakımıyla yöreye özgü memecik türü zeytinden kaliteli zeytinyağları üretti.
Modern tarım uygulamaları sonrası yağ kalitesi önemli oranda arttı.
Soğuk sıkım tekniğiyle yüksek kalitede, yöreye özgü tatlara sahip ürünler çıkardı.
Milas zeytin üreticilerinin ufkunu açtı.
Budama, makineli hasat, zeytinlerin kasalar içinde sıkım yerine taşınması ve soğuk sıkım gibi pek çok konuda örnek oldu.

DÜNYANIN EN İYİ 500 ZEYTİNYAĞI LİSTESİNDE

Ürettiği ‘Menteşe Som’ ve ‘Menteşe Olio Mylasa’ markalı zeytinyağları İtalya’da yayınlanan dünyanın en iyi 500 sızma zeytinyağının yer aldığı La Guida L’Extravergine ve Flos Olei kataloglarına girdi.
Ulusal ve uluslararası yarışmalarda madalyalar kazandı.
Ali Osman Menteşe, hasat ettiği zeytini mümkün olduğu kadar çabuk sıkmaya özen gösteriyor.
Ayrıca, pamuğu kullanarak dikkatle filtreden geçiriyor ki, bu da geleneksel yönteme değer verdiği için.
Ancak en önemli konu ise her gün zeytin ağaçlarıyla iletişim kurması.
“Şaşırmış olabilirsiniz ama tekniklerden ziyade ağaçlarla yapılan güzel sohbetlerin lezzeti daha çok etkilediğinden eminim. Zeytin ağacı da canlı. Demek ki, sevgiye ihtiyacı var. Bu çok normal değil mi?” diye konuşuyor ve ekliyor:
“En iyi zeytinyağı şuradan çıkar diye bir şey yok.
Her bölgenin kendine has aroması, tadı var.
Bu İtalya’da da böyle, İspanya’da da böyle, diğer üretici ülkelerde de böyle.
Şuranın zeytinyağı en iyisidir demek tamamen yanıltıcı bir ifade.
İyi zeytin yetiştiricisi vardır, doğru hasat şekli vardır.
Doğru çalışan, temiz sıkan zeytinyağı fabrikası vardır.
Doğru saklama ve ambalaj şekli vardır.
Önemli olan tüketicin ağzının tadıdır.
En iyi ifadesi ancak o kişinin ağzının tadında yerini bulur.
Bu ağız tadı Edremit de olur, Milas da olur, Mut da olur, Kilis de olur, Artvin de olur, Aydın da olur.”

SEVDİKLERİNE ÖZEL ETİKETLİ YAĞ YAPIYOR

Ali Osman Menteşe’nin markası olan ‘SOM’ saflığı çağrıştırmasının yanında eşi ve kendisinin isimlerinin ilk harflerinden S (Sitare), O (Osman), M (Menteşe) oluşuyor.
Onun için zeytinyağı üretmek büyük bir zevk ve paylaşım duygusu.
Zaman zaman belirli olayları zeytinyağı etiketlerinde taçlandırıyor.
Nasıl mı?
Dedesi Murat Salih Menteşe ve babaannesi Suzanne Dugeny için evliliklerinin 100’üncü yıl dönümü anısına ‘Suzan Nine-Grand Maman Suzanne’...
Eşi için ‘Sevgiyle Ürettik’...
Torunu için de ‘Torun Osman Reşat’ adıyla özel şişeleme yapmış.
“Bunlar küçük ama önemli şeyler.
Bu şekilde onlara olan sevgi ve saygımı ifade etmek...
Anılarını yaşatmak, vefa ve minnet duygularımızı anlatmak istedim” diyor.
Ali Osman Menteşe gibi ömrünü zeytin ve zeytinyağına adayan, okuyup araştıran, bilgisini kendisine saklamayıp paylaşan...
Yöresinin zeytin çeşidine sahip çıkan, onu geliştiren, tanıtan, diğer üreticilere örnek olup ufkunu açan...
Her fırsatta, doğru bilinen yanlışları, yanlış bilinen doğruları bıkıp usanmadan tane tane anlatan...
Zeytin ve zeytinyağıyla ilgili her türlü ön yargıya karşı çıkan...
Açık sözlü üreticilerin sayısının artması dileğiyle...

***
SONRADAN GO(U)RME

Dondurmam gaymak

GERÇİ dört mevsim yenir ama bizde nedense hep yaz yiyeceği olarak algılanır.
Madem mayısın sonuna geldik, o halde ister külahta, ister kapta dondurma yemeye ne dersiniz?
A’dan Z’ye, zincirsiz, torpilsiz 10 mekan önerim...
Bravo (Karşıyaka), Elit (Bornova), Gelato Roma (Hatay), 46Edem (Bornova), Mennan (Çankaya)...
Nazmi Usta (Foça), Romma (Dikili), Rumeli (Çeşme), Uğur (Buca), Veli Usta (Çeşme)...