İşte normalleşecek sektörler

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay geçen hafta bakanlıklardan ve sivil toplum kuruluşlarından normalleşme sürecine ilişkin önerilerini aldı, onlarla toplantılar yaptı. Geniş bir veritabanı oluşturmaya özen gösterildi. Sağlık Bakanlığı’nın ve Bilim Kurulu’nun önerileri ise belirleyici oldu. Fuat Oktay, titiz bir hazırlık süreci sonunda bir taslak hazırladı. Bugünkü Bakanlar Kurulu toplantısında da kapsamlı bir sunum yapacak.

Salgın sürecine ilişkin iyi, orta ve kötü senaryolar dikkate alınarak normalleşme sürecinin dinamik bir şekilde yönetilmesi kararı alındı. Hijyen, sosyal mesafe, maske kullanımı ve kalabalık yerlerde bir arada bulunulmaması, normalleşme sürecinin de kırmızı çizgilerini oluşturacak. Salgının yayılması ve bulaşın önlenmesi temel yaklaşım olmaya devam edecek.

GÖZÜNÜZ AYDIN

Koronavirüsle mücadele sürecinde berber ve kuaförlerin hayatımızda ne denli önemli olduğu ortaya çıktı. Erkeklerin bu konuda ne kadar beceriksiz olduğunu gördük. Bir milletvekili, “Benim eşim köylü kızı. Babasıyla koyun kırkmışlar. Eli yatkın. Beni eşim tıraş etti” diye anlatmıştı. Kuaförlerin kadınların hayatındaki önemi de bir kez daha ortaya çıktı. Sahte sarışınlar açısından zor bir dönem oldu. Neyse, bundan kurtuluyoruz. Yaşasın berberler ve kuaförler! Mayıs ayında küçük esnaf, berberler, kuaförler, kafe ve pastane, restoran gibi hizmet veren yerler açılıyor. Tabii çok sıkı önlemler geliyor.

TURİZM HAZİRANDA

Turizm Türkiye’nin bacasız sanayisi. Onlar mayıs ayını hazırlık süreç olarak değerlendirecekler. Konaklama, açık büfe ve sosyal etkinlikler sıkı kurallara bağlanıyor. Ama haziran ayında turistik tesisler açılıyor. Otel, motel, müze ve örenyerleri açılacak. Kültürel etkinlikler yine haziran ayında başlatılıyor. Ancak tatil merkezlerimiz açısından çözüm bekleyen bir sorun, turistlerin durumu olacak.

 UÇUŞLAR HAZİRANDA

Türk Hava Yolları’nın iç hat uçuşları haziran ayında başlayacak. Dış hat uçuşları ise ülkelerin durumuna göre belirlenecek. Tren seferleri de haziran ayında başlıyor. Çalışma hayatı, adalet ve ekonomi ise haziran-eylül arasında kademeli olarak normalleşme sürecinde yerini alacak.

CAMİLER HAZİRANDA AÇILIYOR

Koronavirüs nedeniyle camilerde vakit namazlarının ve cuma namazlarının kılınması yasaklanmıştı. Bayram namazında da aynı yasağın devam etmesi bekleniyor. Ama haziran ayının ortasına doğru camiler ibadete açılacak.

65 YAŞA RAHATLAMA GETİRİLİYOR

Bugünkü Bakanlar kurulu toplantısından sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 65 yaş ve üstündekilere dönük bir açıklama yapması bekleniyor. 21 Mart’tan bu yana dışarı çıkamayan 65 yaş ve üstündekiler için kısmı rahatlama getiriliyor.

SAĞLIK DİPLOMASİSİ

İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’e katılmıyorum. Türkiye’nin kendisinden yardım talep eden ülkelere sağlık yardımında bulunması “Yeni Cami’de dilenip Sultanahmet’te sadaka dağıtmaya” benzemiyor. Türkiye, koronavirüsle ortaya çıkan durumu kendi lehine yönetmeye çalışıyor.

1- Türkiye bu süreçte iki şey yaptı. ABD gibi dünyanın süper gücüne iki uçak dolusu tıbbi yardım gönderdi. ABD yönetiminden daha çok Türkiye karşıtı olan Amerikan basınında hakkımızda olumlu yazılar yazıldı. Daha düne kadar Türkiye’ye yaptırımların konuşulduğu Amerika’da lehimize olumlu bir hava oluştu. Milyar dolarlar verseniz bu çalışmayı yapamazdınız.

2- Devletlerin, milletlerin de bir hafızası var. Kolera, İspanyol gribi gibi küresel salgın dönemlerindeki yardımlaşma filmlere konu olmuş, romanlar yazılmıştı. Yaptığımız sağlık yardımları da dünyada Türkiye algısını olumlu yönde etkiledi.

3- Bazı hastalıklı kafalar İsveç’ten ambulans uçakla getirilen Emrullah Gülüşken’in Sağlık Bakanı’nın akrabası olduğu yalanını yaymakla meşgul oldu ama Türkiye bu olayla müthiş bir imaj çalışması yaptı. Bir dönemler develerle sembolize edilen Türkiye’den hasta vatandaşını İsveç’ten ambulans uçakla getiren Türkiye konuşulur oldu.

Şimdiye kadar bizden yardım isteyen 57 ülkeye yardım gönderdik. Buna “koronavirüs diplomasisi” demiştim. İsterseniz siz imaj çalışması deyin.

İŞ DÜNYASININ BEKLENTİLERİ

ŞİMDİYE kadar koronavirüsün sağlık boyutunu konuştuk. Bundan sonra ise siyasi ve ekonomik boyutu önplana çıkacak. Ekonomide dinamik bir süreç yönetimi yaşanıyor. Geçen hafta özel bankalar sorunu büyümüştü. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın müdahaleleriyle sorun büyük ölçüde aşıldı. Ama çözüm bekleyenler de var.

MASKE SORUNU

Maske sorunu bireysel kullanım olarak karşımıza çıkıyor ama işin bir de üretim aşamasında maske takma zorunluluğu olan sektörler boyutu var. Başta çimento ve seramik ile maden işletmelerinde FFP-2 ve N95 maskelerinin kullanılması zorunlu. Ancak maske satışına yasak getirilmesi nedeniyle bu sektörlerde sıkıntı başlamak üzere. Sektörde 40 milyon maske ihtiyacından söz ediliyor. Tek istekleri, eskiden olduğu gibi maskeyi ücretle almalarına izin verilmesi.

İŞYERİ KİRASI

Çalışanların sorunu kısa çalışma ödeneği ile gideriliyor. Ancak restoran, kafe, berber gibi küçük işletmeler kira sorununa el atılmasını bekliyor.

MÜCBİR SEBEP

Koronavirüs ortaya çıktığında mücbir sebep kapsamında sigorta ve vergileri 6 ay ertelenen sektörler oldu. Ama bunların içinde ticari olarak faaliyeti devam edenler olduğu gibi mücbir sebep kapsamında olmadığı halde sıkıntıda olan meslekler var.