Başkanlıkta kriz yaşanıyor

Hatta iki parti arasında bir madde üzerinde ciddi bir pürüz yaşanıyor. Henüz aşılabilmiş değil. O madde de Yüce Divan’la ilgili. AK Parti sunduğu ilk teklifte, Cumhurbaşkanı’nın Yüce Divan’a sevkinde Anayasa’nın 105. maddesinde yer alan 4’te 3 oranını önermişti. MHP ise buna itiraz etti. Geçen hafta iki madde üzerinde pürüz vardı. Cumhurbaşkanı’nın partisiyle ilişkisinde AK Parti esneklik gösterdi. Genel başkanlık konusunda ısrarcı olmadı. Anayasa’nın 101. maddesinde yer alan, “Cumhurbaşkanı seçilenin varsa partisiyle ilişiği kesilir” hükmünün kaldırılmasını yeterli buldu. Böylece iki liderin görüşmesinden sonra pürüz giderildi mesajı çıktı. Ama Yüce Divan’a sevk konusundaki sorun aşılamadı. Pürüz giderek krize dönüşüyor. MHP, Yüce Divan’a sevk konusunda 367’de ısrarlı. AK Parti ise Cumhurbaşkanı’nın yargılanmasının kolay olmaması gerektiği düşüncesinde. O nedenle kademeli bir düzenleme istiyor. Peki bu kriz aşılamaz mı? Denizi aşıp derede boğulacaklarını sanmam. Ama şu an itibarıyla kriz aşılabilmiş değil.

Bu arada başkanlık sistemiyle ilgili olarak toplumdaki algıda değişiklik gözleniyor. Başkanlık tartışıldıkça, toplumdaki algı pozitif yönde değişiyor. Gençler başkanlık sistemine daha mesafeli denilebilir. Yaş oranı yükseldikçe başkanlık sistemine olan destek artıyor. Bu değişimi, yaş gruplarına göre başkanlık sistemine olan desteği ve liderlerin kamuoyu desteğini GENAR Araştırma Şirketi Başkanı İhsan Aktaş ile A&G Araştırma Şirketi sahibi Adil Gür’le konuştum.

A&G Araştırma’nın 26-27 Kasım tarihleri arasında 42 ilde 3 bin 10 hanede yüz yüze görüşme yöntemiyle yaptığı araştırmanın sonuçları şöyle:

Başkanlık sistemine ‘Evet’ diyenlerin oranı yüzde 45.7, ‘Hayır’ yüzde 41.6, ‘Kararsız’ ve ‘Fikrim yok’ diyenlerin oranı ise 12.7. Henüz anayasa metni netleşip, kampanya sürecine girilmedi ama kararsızların oranı azalıyor, tartışıldıkça başkanlığa olan destek yükseliyor.

Yaş gruplarına baktığımızda ise başkanlığa destek oranları şöyle:

18-30 arası 42.5

31-45 arası 45.8

46 yaş ve üstü 48.8

Adil Gür bu tabloyu, “30 yaşın altındakiler koalisyonu ve siyasi istikrarsızlığın ne olduğunu pek bilmiyor” diye yorumluyor. Yaş yükseldikçe siyasi istikrar arayışı daha ağır basıyor. Ama gençlerdeki tek sorun bu değil. Adil Gür, “Gençler daha milliyetçi ve radikal fikirlere sahip, sisteme muhalif bir tavırlar var” diyor.

AK Parti bu eğilimleri dikkate almak durumunda. Anayasa paketinde seçilme yaşanın 25’ten 18’e indirilmesi, gençlerin başkanlık sistemi konusundaki eğilimlerini ne derece etkileyecek göreceğiz. Ben etkili olacağını düşünenlerdenim.

Genar ise, temmuz ayında 5 bin kişi ile yüz yüze görüşme yöntemiyle yapılan araştırmada deneklere...

“Daha istikrarlı bir yönetim için başkanlık sistemine geçilmesini düşünüyor musunuz?” diye sormuş.

Evet diyenlerin oranı:

18-24 yaş arası 54

25-34 arası 58

34-44 arası 52

45-54 arası 53

55-64 arası 56

Genar Başkanı İhsan Aktaş, “Daha istikrarlı diye sormamızını etkisi olabilir ama bizde oranlar yüksek” diyor. Ayrıca gençlerin başkanlığa daha az ilgili olduğu görüşüne katılmıyor. “Başkanlık sistemi tartışıldıkça destek artıyor. 1 Kasım seçimleriyle kırılma yaşandı” değerlendirmesini yapıyor.

Son olarak liderlere desteği de vermek istiyorum. Genar’ın 5 bin denek üzerinde kasım ayının ilk haftasında yaptığı araştırmaya göre cumhurbaşkanı adayı olduğu takdirde... Erdoğan’a destek yüzde 60, Kılıçdaroğlu yüzde 16, Bahçeli yüzde 7-8, Demirtaş 7-8. Erdoğan AK Parti’den 7 puan yüksek, Kılıçdaroğlu ve Bahçeli partilerinin gerisinde, daha önce partisiyle aynı oranda oy alan Demirtaş ise gerileme içinde.

AK Parti ile MHP arasında yaşanan Yüce Divan krizi heyetler arası çalışmalarda aşılamadı, liderlerin görüşmesini bekliyor.