Web sitelerinin karbon emisyonuna etkisi

Dijitalleşme birçok alanda verimliliği artırırken, bir yandan çevre ve iklim değişikliği konusunda olumsuz etkileri olabiliyor. Örneğin, web sitesi sayısında yaşanan artış, karbon salınımında önemli bir etkiye sahip. Bu yazıda, aslında birçok kişinin şimdiye kadar üzerinde pek araştırma yapmadığı, web sitelerinin karbon salınımına etkisini en ince detaylarına kadar değinerek düşüneceğiz. Bu alanda elbette yol gösterici somut çalışmalar mevcut, ancak bunu Peter Drucker’ın ’ölçemediğiniz şeyi yönetemezsiniz’ sözünden yola çıkarak ele alacağız. Web sitelerinin karbon salınımındaki etkisinin hesabını temel olarak şu şekilde yapılabilir;

Bir sitedeki tüm URL’ler ve yıllık sayfa görüntüleme sayıları ile o sayfanın ağırlığı listelenir. Sayfa görüntülemeleri ağırlıkla çarpıldığında, bir yıl içinde aktarılan toplam veriye ulaşılır. Buradan da veriyi aktarmak için gereken enerji kWh cinsinden hesaplanabilir. Tüm bu hesaplamalarla birlikte, karbon yoğunluğu sayısını kullanarak bir web sitesinin sorumlu olduğu karbon miktarına ulaşılabilir.

Ancak bu şekilde hesaplanarak elde edilecek sonucun tam olarak doğru olması mümkün değil. Çünkü; web sitelerinin karbon yoğunluğunu hesaplamada, trafik alınan farklı ülkeler varsa farklı karbon yoğunluğu sayıları da kullanılabiliyor. Hatta web sitesine hangi cihazdan bakıldığı da karbon salınım miktarında önemli bir etkiye sahip. Örneğin mobil veri, kablosuz ağdan daha fazla enerji gerektirdiği için daha fazla karbon salınımına neden oluyor.

Elbette dizel araçlar ve kömür santralleri gibi geleneksel araçlar ve yöntemler dururken, günümüzdeki karbon emisyonlarından web sitelerini tam anlamıyla sorumlu tutamayız. Ancak büyük ölçekte baktığımızda veri merkezleri, günümüz ve gelecek için önemli bir problem olarak karşımıza çıkıyor. Çeşitli switchler, routerlar ve cihazlar elektrik kullanımında büyük bir paya sahip oluyor. Veri merkezlerini soğutmak için kullanılan enerjiyi de buna katabiliriz. Ayrıca bu yıl internete bağlı olacak 30 milyar cihaz ve bu cihaz sayısındaki eksponansiyel artış, web siteleri ve veri merkezlerinin karbon salınımındaki etkisini artıracak.

Sunucu kullanımını azaltmak için ise botları engellemek gerekiyor. İnternetteki insan etkinliği, internet trafiğinin yalnızca yüzde 48’ini oluşturuyor. Bu trafiğin yüzde 52’si botlar tarafından oluşturuluyor. Botların trafiğinin yarısı ise kötü amaçlı diyebilirim. Bu botlar içerik kazıma, trafiği artırma ve web sitelerini çökertme, güvenlik açıklarını bulmaya çalışma, reklam tıklamalarını simüle etme gibi görevleri yerine getiriyor.  

Yazıyı tamamlarken şunu unutmamak gerekiyor; karbon emisyonlarını kısa vadede azaltmanın yolu emisyona neden olan işlemleri azaltmakken, uzun vadede azaltmanın yolu ise kullanılan elektrik enerjisini yenilenebilir enerjiden sağlamak.