Yerel kumaşların peşinde üç bin kilometre kat ettiler

Damat Tween, yeni sezon koleksiyonunun hazırlıklarıyla birlikte, belgesele dönüşecek bir çalışmaya da başladı. Kasım ayında yola çıkan Tween ekibi, ‘‘Anadolu'nun Kumaşları Tr Tour’’ isimli proje için kumaş ve dokumalarıyla ünlü yörelere gitti. Ama geleneksel kumaş ve dokuma üretimi kaybolmaya yüz tuttuğundan, çalışmayı yürüten ekip, kimi yörelerde araştırdıkları kumaşların orijinallerine bile ulaşamadı. Tokat'ın yazmalarının, Gaziantep'in kutlu bezinin dokunduğu ev atölyeleri, hanları çoktan kapanmıştı. Anadolu'nun kendine has birçok dokuması, kumaşı, motifi artık sadece kitaplarda yer alıyor. Tüm bunlara rağmen, Tween ilkbahar yaz koleksiyonunu, ulaşabildiği ölçüde bu kumaşlarla hazırlayarak, bu desenlerden esinlenerek Anadolu tipi bir etnik koleksiyon yarattı.Anadolu Kumaşları Tr Tour projesi çok yönlü bir çalışma olarak tasarlandı. Projenin sonuçları, hem Damat Tween'in ilkbahar yaz koleksiyonuna temel olacak, hem de bir belgesel ve kitapçığa dönüşecek kadar kapsamlı olacaktı. Projenin lideri Damat Tween'in yanında Mercedes, KVK, A-tel, Fuji, CNN Türk de projeye destek verdiler. Uzun bir masa başı araştırma süresinin sonunda kendine has dokumaları, kumaşları olan yöreler belirlendi. Kasım ayında 20 kişilik iki ekip, yola çıktı. Yirmi beş günde 3 bin kilometre yol kattettiler. Tuz Gölü, Harran, Pamukkale, Halfeti, Nemrut, Kapadokya, Mardin, Muğla, Tokat, Gaziantep ve Hasankeyf'e gittiler. Kimi bölgelerde kumaşların izini sürdüler, kimilerinde muhteşem doğadan yararlanarak katalog çekimleri yaptılar.ORİJİNALLERİ BULDULARMidyat, yüksek taş duvarlı taş evlerle süslü dar sokaklarıyla çekimlere mekan oluşturan yerlerden biriydi. Batman'ın birçok antik kenti barındıran ilçesi Hasankeyf binlerce yıllık mimarisi ile ekibi şaşkınlığa uğrattı. Gaziantep'in Belkıs ilçesindeki Zeugma antik kenti, Fırat Nehri'nin işgali altındaki şehirlerden biri olan Halfeti, gecenin bir yarısı tırmandıkları Nemrut Dağı, bembeyaz travertenleri son günlerde kurtarılmaya çalışan Pamukkale ekibin çekimler yaptığı yöreler.Damat Tween, ilkbahar yaz koleksiyonunu bazılarının ustalarından dinlemekle yetindikleri, bazılarının orijinalini bulma şansına sahip oldukları kumaş ve dokumalar ile bunların içerdiği renk ve motiflerden esinlenerek hazırlamış. Ana temasını etnik çizgilerin oluşturduğu koleksiyonda tozlu renkler, mercan, adaçayı, çöl kumu gibi renkler ve tonları kullanılmış. El işi, el dokuması, ağaç baskılar ise diğer öne çıkanlar. Batikler, kaygan materyaller, ince ham etekler, eskitilmiş kumaşlar da koleksiyonda yer alıyor. Jean’lerde el boyaması, kumaşlarda Anadolu motifleri, şal desenleri, gömleklerdeki iğne oyaları Anadolu Kumaşları Tr Tour'dan Damat Tween koleksiyonuna yansıyanlar. ANADOLU'NUN KUMAŞ SANATI REHBERİDASTAR DOKUMASI (Muğla) On yıl önce ortadan kaybolan bu dokumalar Muğla'nın Üzümlü adındaki küçük bir köyünde evlerde ayakta tutulmaya çalışılıyor. Dastar dokuması kalın ve ince olarak ikiye ayrılıyor. Bölgede kirkitli dokuması adı verilen bir başka tür daha var. Kirkit adı verilen tarakla sıkıştırıldığı için bu adı taşıyor.BULDAN BEZİ (Denizli) Bugün olduğu gibi eskiden de Denizli önemli bir tekstil merkeziydi, tüm evlerden dokuma tazgahlarının tıkırtıları yükselirdi. Buldan bezi, yalnızca kadınların kendi gereksinimlerini karşılamak amacıyla dokuduğu bir kumaş. Üretimi devam ediyor. Ancak, turistik amaçlı üretim yapılması nedeniyle özgün halinden oldukça uzaklaşmış. KÖK BOYAMA (Kapadokya) Bu bölge, birçok dokumanın hayat damarı olan kök boyama tekniği ve ipek böceği yetiştiriciliğiyle ünlü. Kök boyama kullanılan en eski ip boyama tekniklerinden biri. Ceviz kabuğu, indigo otu, çivit ve runas kökü gibi çeşitli bitki ve minerallerin birleşiminden elde ediliyor. Bugün ip boyamada kök boyası kullanımı az da olsa sürüyor. Bir zamanlar Kapadokya'da bahçelerinde dut ağaçlarının olduğu evlerde ipek böcekçiliği yapılırmış. Artık, bu yöreye ipek Bursa'dan geliyor. Kapadokya'da bu işi sürdüren yalnızca bir iki kişi kalmış. Zahmetli bir iş: Bir kazandan 1500 metre lif elde ediliyor. Yani on binlerce kelebekten küçük bir halı.KAZZAZLIK SANATI (Urfa) Bölgede eski dokuma sanatı kazzazlıktan hiçbir iz bulunamadı. Tek iz, 1562'den beri ayakta olan Kazzazlar Çarşısı'ydı. İpliğin elle bükülerek işlendiği kazzazlık sanatı çarşıdaki tek bir dükkanda sürdürülüyor. Urfa'da uzun zamandır ipekböcekçiliği yapılmadığından, ipek iplikleri Bursa'dan geliyor. Cülhacılık da Urfa'ya has dokuma sanatlarından biri. Cülhacılar Çarşısı'nın da sadece adı kalmış. Yün ve pamuk ipliği cakarlı ve çekmeli adı verilen tezgahlarda dokunurmuş. Yaşmah, puşu, erham gibi baş ve boy örtülerinin Urfa'ya özgü olanlarına cülha deniyor.YAZMA (Tokat) Bu şehirde eskiden üretilen yazmalar kadar renkli, cümbüşlü atölyeler varmış. Tokat yazmaları Hititler zamanında doğan, ıhlamur ağacından oyulan motifli tahta kalıplar kullanılarak çeşitli boyalarla ham pamuklu ve keten kumaşa baskı yapma işlemiyle üretilirmiş. Önceleri 300 yıllık bir handaki atölyelerde çalışan ustalar bugün artık hanı terk etmiş. Şimdi Tokat yazmaları serigrafi tekniği ve kimyasal boyalarla üretiliyor.KUTLU BEZİ (Gaziantep) Bu kent, kutlu adı verilen yerel kumaşlarıyla ünlüymüş. Kutlu, parlak renklere boyanan ipek ipliklerden, el tezgahlarında, kadınların ve erkeklerin bellerine sarması için dokunurmuş. Tuzlu Han Antep'te kutlunun üretildiği ve Orta Doğu'ya yayıldığı yer. Ancak, geriye kalan son kutlu ustaları da hanı terk etmiş. Kutlu üretimi yapılmadığı için, bu kumaşın orijinalini bulmak neredeyse imkansız. �