Vietnam’ın Vatikan’ı

Vietnam, derinliklerine indikçe farklı yaşam tarzları, inanışları ve kültürüyle bizi büyüler. Kaodizm dininin merkezi Tay Ninh, bu açıdan Vietnam gezilerinde ihmal edilmemesi gereken bir şehirdir. Başkent Ho Şi Minh’e karayoluyla 96 kilometre uzaklıkta, Kamboçya sınırı yakınlarında renkli mabetleriyle dikkat çeker.

SICAK VE NEMLÄ°

Tay Ninh, tarlalar ve çiftliklerle çevrili. Amerikan iÅŸgali sırasında bir helikopter üssünün kurulduÄŸu ÅŸehir bugün 126 bin nüfusuyla ülkenin kuzeyindeki en büyük yerleÅŸimlerden biri. Ä°klimi yıl boyunca sıcak ve nemli. Ortalama gün içi sıcaklık 27 derece. Yağışlar aralıktan nisana azalıyor. Bu, gitmek için en uygun dönem. Â
Kaodizmi ilk duyduğumda rotamı Tay Ninh’e çevirdim. Oradaki yaşamları gözlemleme şansı buldum. Bu nedenle kendimi şanslı hissediyorum.

MÃœZÄ°K EÅžLÄ°KLÄ° Ä°BADET

Kaodist tapınaklarında saat 06.00’da, öğlen ve saat 18.00’de ayin yapılıyor. 10 müzisyen, 20 korist Vietnam müziğiyle ayine eşlik ediyor. Turist grupları çoğunlukla öğlen ayinini izliyor. Saat 11.00’de toplanmaya başlayan kalabalığı kadın ve erkek rahipler yönlendiriyor. Tam öğle vakti, gong sesleriyle başlayıp bir saat sürüyor. Rahiplerin mavi, sarı, kırmızı renkli elbiseleri bu dindeki ana kolların simgesi. Kadınlar salonun sol tarafında, erkekler sağ tarafında. Koro ve müzik eşliğinde gongun ritmiyle secde ederek ibadet ediyorlar. Tapınağın ikinci katında gerek Vietnamlı gerek yabancı yüzlerce kişi Cao Dai ayinini izliyor.

Ä°BADET TOPLU YAPILIYOR

Cao-Dai eski dinleri birleştirerek vaat edilen hidayet devrini başlattığını söyler. Dış görünüşüyle Katolik kilisesi ve Budist rahipliğinin hiyerarşik yapısını, Konfüçyanizm’in ahlakını, Taoizm’in kainat tasavvurunu yansıtır. Evrensellik iddiasındaki bu yeni dinin mesihci özelliği, dünyanın çeşitli bölgelerinde görülen yeni akımlarla paralellik gösteriyor. Kaodistler yeniden doğuşa inanıyor. Bu, sadece dünyada değil, diğer gezegenlerde de olabiliyor. Onlara göre, ruhlar aracılar vasıtasıyla insanlarla konuşabiliyor, dini ritüellerde yeni vahiyler alınabiliyor. Bu nedenle istismar yolunu kapatmanın yöntemini de bulmuşlar: Ferdi ibadet yerine mabette toplu ibadet yapılıyor. Vahiy sadece ruhbanlara geliyor.

ZÄ°RVESÄ° BULUTLU DAÄž

Yeniçerilerin ‘börk’lerine benzeyen şapkalarıyla, Ku Klux Klan tarzı beyaz giysileriyle, Buda oturuşlarıyla, Müslümanlar gibi secdeye kapanmalarıyla, gongun ritmiyle icra edilen tasavvuf müziğine benzer müziğiyle, Katolik kiliselerindeki koroyu anımsatan korusuyla, Yahudi-Masonik sembollerden üçgen içindeki ‘ilahi göz’le gerçekten müthiş bir sentez yaratmışlar. Kentin en güzel tapınaklarından biri Nui Ba Den Dağı’nda. Patikadan yürüyerek ya da teleferikle çıkabilirsiniz. Yol boyunca doğa manzarası nefes kesici güzellikte. Tarihi tapınaklar çok geniş bir alana yayılmış. ‘Bulut Dağı’ ismiyle de anılan bölgede ay takvimine göre,
her yeni yılda yüz binlerce kişinin toplandığı ayinler yapılıyor.
Kentin doÄŸal güzellik açısından ikinci önemli yeri Dau Tieng Gölü. Kent merkezinden yaklaşık 20 kilometre uzaklıktaki 27 bin hektarlık yapay gölde birçok adacık bulunuyor. Çevresinde kartpostal güzelliÄŸinde daÄŸlar, ormanlar yer alıyor.  Â

Dört dine Victor Hugo ve Lenin öğretisini eklediler

Kaodizm (Cao Dai) dininin kurucusu Ngo Van Chieu bir kamu görevlisi. 1920’de insan görünümünde karşılaştığı Cao Dai adlı ruh tarafından aydınlatılmış. Kurduğu grubun liderliğini daha sonra Le Van Trung’a devretmiş. O da bir Çinli şaire ait olduğuna inandığı ruhla bağlantıyı sürdürmüş. Vahiy ve risalet süreci sonucunda öğretisini oluşturmuş.
Budizm, Taoizm, Konfüçyusçuluk, Hıristiyanlık, İslamiyet öğretilerinin yanı sıra öğretisinde Victor Hugo, Descartes, Pasteur, Shakespeare ve Lenin’e göndermeler yapan Le Van Trung 1926’da bir törenle Kaodizm dinini resmen ilan etmiş. İlk mabetleri Tay-Ninh’te açılmış. Bugün kent merkezinin 5 kilometre doğusunda, Vatikan’a benzer özerk bir bölgeye sahipler. Kaodizm’de alkol ve diğer uyuşturucular, et ve balık gibi hayvansal gıdalar yasak. Bitkilerle beslenme öneriliyor. Yüksek yer anlamına gelen Cao Dai, Tanrı’yı ifade ediyor. Bugün Vietnam’da 3 milyon kişinin bağlandığı bu dinde günde üç kez ibadet ediliyor.