Var olmayan ülkeler! Bu ülkeler sizi çok şaşırtacak...
Dünyanın birçok yerinde gerçek bir ülke olma özelliklerine sahip olan, yani belli bir nüfusu, hükümeti, bayrağı ve para birimi olup da çeşitli nedenlerle Birleşmiş Milletler’de yer bulamayan ve dünya haritalarında yer verilmeyen bölgeler var. Oxford Üniversitesi’nde coğrafyacı olan Middleton, kitabı ‘Var Olmayan Ülkeler Atlası’nda (An Atlas of Countries That Don't Exist) bu topraklardan söz ediyor. İşte sanki unutulmuş bir tarih ve zengin bir kültür içeren paralel bir dünyada gezinti yapıyormuşsunuz hissi uyandıran o ülkeler…
Middleton bu konuyu araştırmaya başladığında ne çok böyle yer olduğunu görerek şaşırmış. Sorunu, ülkenin tanımı konusunda bir kesinlik olmamasına bağlıyor. “Bir coğrafyacı olarak bunu şoke edici buluyorum” diyor. Bazıları 1933 tarihli Montevideo Sözleşmesi’ne gönderme yapıyor. Buna göre bir ülke için gereken özellikler şunlar: sınırları belli bir toprak parçası, orada sürekli yaşayan bir nüfus, hükümet ve diğer devletlerle ilişki kurma kapasitesi...
Fakat bu koşulları yerine getiren birçok ülke Birleşmiş Milletler’de yer almıyor. Örneğin Tayvan, 1971’e kadar Genel Kurul’da yer almış olsa da sonra Çin onun yerini alıyor. Birleşik Krallık bile ilginç bir konumda. Buradaki yasalara göre Birleşik Krallığı oluşturan İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda ayrı ayrı devletler ve her birinin ayrı spor takımları var. Ama BM’de bir tek sandalyede ortak temsil ediliyorlar. “O halde İngiltere bir ülke midir? Bu kritere göre, değil” diyor Middleton.
Fakat İngiltere de İskoçya da onun ‘Atlası’nda yer almıyor. Middleton kitabında Montevideo şartlarına uyduğu halde BM’de yer almayan ülkeleri esas almış. Bu tür ülkeler ‘Temsil Edilmeyen Birleşmiş Milletler’ adıyla alternatif bir yapı oluşturmuş.
Şimdi gelelim o ülkelere…
1- LAKOTA CUMHURİYETİ
ABD’nin tam ortasında Rocky Mountains’ın doğusunda yer alıyor Lakota Cumhuriyeti. Burası Lakota Sioux halkının kutsal toprakları sayılan ‘Balck Hills’ bölgesini geri almak için başvurduğu bir girişim. ABD hükümeti 1868’de imzaladığı anlaşma ile bu kabilenin bu topraklarda yaşama hakkını tanımıştı. Fakat ‘Altına Hücum’ dönemini öngöremezdi bu anlaşma.
Zengin olma umuduyla insanlar bu kutsal topraklara doluştuğunda anlaşma unutuldu. Lakota halkı bu konuda kendilerinden özür dilenmesi için yüz yıldan fazla beklemek zorunda kaldı. 1998’de yüksek mahkeme Lakota Sioux halkına 600 milyon dolar tazminat ödenmesine karar vermişti. Mahkeme “Tarihimizde bundan daha sahtekarca bir uygulama bulunamaz” demişti.
Ancak Siouxlar parayı reddetmişti. “Parayı alırsak işlenen suça onay vermiş olurduk” diyorlardı. 2007’de Washington’a yürüyen bir delegasyon ABD’nin bu topraklardan resmi olarak çekilmesini talep ediyor ve bağımsızlık için yasal mücadeleye devam edeceklerini söylüyordu. Benzer mücadeleler diğer kıtalarda da yürütülüyor. Afrika’da 3,5 milyon nüfusa sahip Barotsaland Zambia’dan, Ogoniland ise Nijerya’dan ayrılmak için uğraşıyor. Her ikisi de 2012’de bağımsızlığını ilan etti. Avustralya’da ise 2013’te Murrawarri Cumhuriyeti kuruldu.
2- FORVİK
Avrupa’da Shetland Adaları’ndan biri olan Forvik, şeffaf hükümeti teşvik eden bir İngiliz tarafından kurulmuştu. Britanya kıyılarına yakın Sealand ile Kopenhag’daki Christiana ise diğer örnekler. Burası 1971’de eski bir ordu karargahını işgal edip kullanan bir grup insan tarafından kuruldu. Sayıları bugün 850’yi bulan bu ülke vatandaşlarına Danimarka hükümeti birçok konuda göz yumuyor.
3- ATLANTİUM
Atlantium’un başkenti Concordia… Avustralya’nın kırsal kesiminde yer alıyor ve insandan çok kanguruların yaşadığı toprakları kapsıyor. Atlantium ülkesi toprağa bağlı değil; yani isteyen herkes vatandaş olabilir. İnternet sitesinde şöyle deniyor: “İnsanların geleneksel ulusal sınırlardan ziyade ortak amaçlar ve ilgi alanları doğrultusunda birleştiği bir çağda Atlantium kişilerin milliyetlerinin tesadüfi olarak doğum yerlerine göre belirlenmesi gibi ayrımcılık içeren bir tarihsel uygulamaya alternatif teşkil ediyor.”
4- ELGALAND-VARGALAND
İki İsveçli ressam tarafından kurgulanmış ve dünyanın bütün ‘Tarafsız Bölgelerini’, sınırlar üzerinde kalan toprakları ve ulusal sınırlar dışında kalan denizleri kapsayan bir ülke. Yani yurtdışına her çıkışınızda bu ülkeden geçiyorsunuz demektir.
Atlantium ve Elgaland-Vargaland birçok insanın ciddiye almayacağı derecede hayali bulunabilir. Middleton bunlara uluslararası ilişkiler açısından tetikledikleri tartışma bakımından hayranlık duyuyor. Kitabında şöyle diyor: “Bütün bunlar, bildiğimiz anlamıyla ülkelerin gezegendeki düzen açısından tek meşru temel olmadığı ihtimalini gündeme getiriyor.”
Kaynak: BBC
Her Ritimde Başka Bir Şehir
Skyscanner’ın aşağıdaki arama motorunu kullanarak istediğiniz yere en ucuz uçak biletini bulabilirsiniz. Hemen uçak bileti arayın!