Atatürk’ün anılarını yaşatmak için yadigâr kalan adresler: Atatürk Müze Evleri

Atatürk Müze Köşkü

Atatürk, Ankara’da hem konut hem çalışma yeri olarak önce Ziraat Mektebi sonrasında İstasyon Şefi Köşkü’nü kullandı. Bu konutlar yetersiz kalınca daha uygun, sessiz ve huzurlu bir ortamda yaşamasını sağlamak için Çankaya’daki bağ evi Ankara Belediyesi tarafından 30 Mayıs 1921 tarihinde Mustafa Kemal’e armağan edildi. Zaman içerisinde Atatürk’ün aile ve askeri yaşantısına yetersiz kalan evin büyütülme çalışması başlandı. 1932 yılında Pembe Köşk’e taşınıncaya kadar burada ikametgâh eden, Atatürk’le beraber Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet’in ilk yıllarına tanıklık eden ev 1950 yılında müze olarak halka açıldı. Atatürk’ün, Cumhuriyet’in kurulması dâhil, devrimleri planladığı bu yapı eşyalarda meydana gelen bozulmaları durdurabilmek amacıyla 2002–2007 yılları arasında kapsamlı bir bakım ve onarım çalışması başlatılmış, bu çalışmalarla birlikte yapının bir müzeden çok, kullanıldığı dönemi yansıtan bir ‘konut’ olarak sergilenmesi için gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Restorasyon çalışması tamamlanan Atatürk Müze Köşkü 19 Nisan 2007’de tekrar ziyarete açılmıştır.

İzmir Atatürk Müzesi

Tarihi 1875 ile 1880 yıllarına kadar uzanan bina müze olmadan önce halı tüccarı Takfor tarafından ev olarak yaptırılmıştır. Ev sahibi tarafından terk edilmesi üzerine ise 1922 yılında hazinenin mülkiyeti olmuş ve Türk ordusu tarafından karargah olarak kullanılmıştır. Atatürk de 1930-1934 yılları arasında İzmir’e her gelişinde burada konaklamış ve bu sayede ev, pek çok anıya ev sahipliği yapmıştır. Evin müzeye dönüştürülüp halka açılması 1941 yılını göstermektedir. İzmir 1. Kordon (Atatürk Caddesi) üzerinde yer alan müzeyi bugün ücretsiz olarak ziyaret edebilir, Atatürk’ün kullandığı eşyaları yakından görme şansı bulabilirsiniz.

Bursa Atatürk Evi Müzesi

Bursa Çekirge Caddesi’nde yer alan ve iki katlı olan köşk, şehirde mutlaka görülmesi gereken yerlerin başında gelmektedir. Hem Atatürk’ün anısını yâd edebileceğiniz hem de 19. yy’a ait Fransız mimarisinin izlerine rastlayabileceğiniz bu binanın yapılış tarihinin 19. yy sonları olduğu tahmin edilmektedir. Mustafa Kemal’in 1923 yılında yaptığı Bursa’ya ikinci ziyaretinde, Bursa Belediyesi tarafından kendisini armağan edilen köşk, bundan sonra Ulu Önder’in her gelişinde konakladığı yer olmuştur. Köşk iki katlıdır ve Cumhuriyet’in ilanının 50. yıldönümü olan 1973 yılından beri müze olarak faaliyet göstermektedir.

İstanbul Dolmabahçe Sarayı

Hiç şüphesiz İstanbul’un önemli tarihi yapılarından biri olan Dolmabahçe Sarayı, inşa edildiği tarihler olan 1843-1855 yıllarından sonra Osmanlı Devleti’nin önemli merkezlerinden biri olmuştur.  Zamanında dönemin padişahı Abdülmecid tarafından yaptırılmış olan saray 10 Kasım 1938 yılında Mustafa Kemal Atatürk’ün hayata gözlerini yumduğu yer olarak üzerimizde bizi derinden sarsan bir etkiye sahiptir. Atatürk’ün her şeyiyle muhafaza edilen yatak odası, çalışma odası ve pek çok değerli eşyası sarayda sergilenen eserlerden yalnızca bazılarıdır.

Samsun Gazi Müzesi

Samsun’da Mecidiye Caddesi üzerinde yer alan bina 1902 yılında iki katlı bir otel olarak inşa edilmiştir. Hatta Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919 yılında Samsun’a ayak bastığında kaldığı ilk yer Mıntıka Palas olarak bilinen bu bina olmuştur. İkinci gelişinde ise Samsun halkı bu binayı Atatürk’e hediye etmiş ve Atatürk bundan sonra her gelişinde burada konaklamıştır. Yapı 8 Kasım 1998 yılında ise müzeye dönüştürülmüştür. Kurtuluş Savaşı mücadele dönemi için atılan en büyük adımlardan olan ve Türk tarihinde ayrı bir öneme sahip olan Samsun’a yolunuz düşerse müzeyi ziyaret etmeyi ihmal etmeyin. 

Alanya Atatürk Evi Müzesi

1935 yılında Alanya’yı ziyaret eden Mustafa Kemal, üç katlı olan ve Alanya’nın köklü ailelerinden Tevfik Azakoğlu’na ait olan evde birkaç saat dinlenmiştir. Bugün müze haline gelene bu ev, 19. yy klasik Alanya mimarisinin önemli örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir. Evin müzeye dönüştürülmesi ise 1987 yılında ev sahibi tarafından Kültür Bakanlığı’na hediye edilmesiyle gerçekleşmiştir. Bugün müzede Atatürk’ün kişisel eşyalarına, fotoğraflarına, Mustafa Kemal’in Alanyalılara yazdığı telgrafa ve diğer belgelere yakından tanık olabilirsiniz.

Adana Atatürk Evi Müzesi

1. yy’a ait geleneksel Adana evlerinin özelliklerine sahip olan yapı bölgede Seyhan Caddesi üzerinde yer almaktadır. Ev 15 Mart 1923 yılında Atatürk ve eşini ağırlamış, 1981 yılında ise müzeye dönüştürülerek halka açılmıştır. Müzenin içerisinde kütüphane, çalışma odası, yaver odası, Hatay odası, Kuvayi Milliye odası gibi çeşitli odalar, o dönemdeki bazı olayları tasvir eden çeşitli mankenler ve daha nicesi sergilenmektedir. Ayrıca Ulu Önder’in Adana’ya geliş tarihi olan 15 Mart, her yıl bu binada resmi bir törenle kutlanır.

Konya Atatürk Evi Müzesi

Konya’da Atatürk Caddesi’nde yer alan ve 1912 yılında yaptırılmış olan köşk, tam 12 kez Atatürk’ü ağırlamıştır. İlk ziyaretlerinden biri olan 1920 yılında 1 gece kalmasının ardından eşi Latife Hanım’la birlikte gelmiş ve diğer ziyaretlerinde de Atatürk bu köşkte konaklamıştır. Bu nedenle hem Konya halkı hem de Türk halkı açısından değerli olan köşk, 1964 yılında müzeye dönüştürülmüştür. Bugün burada sergilenen eserler arasında ise Ulu Önder’in Konya ziyaretini anlatan belgeler, bu ziyaretler sırasında aldığı notlar, kişisel eşyalar ve fotoğraflar yer almaktadır.

Trabzon Atatürk Köşkü

Yapılış zamanı 1980 yılına uzanan ve Konstantin Kabayanidis tarafından yazlık olarak yaptırılan bina Trabzon’da Soğuksu’nun çam ormanları içerisinde yer almaktadır. Konumu, önemi ve de mimarisi oldukça dikkat çeken bu köşkün Atatürk ile buluşması ise Ulu Önder’in 1924 yılı Trabzon ziyareti ile olmuştur. Soğuksu ziyareti sırasında köşkü çok beğenen Mustafa Kemal burada ağırlanmıştır. Bugün müze olarak hizmet veren köşkte Atatük’ün kullandığı eşyalar, fotoğraflar ve Trabzon’da yaptığı konuşmanın metni sergilenmektedir.  

Mersin Atatürk Evi Müzesi

1897 yılında yaptırılmış olan ev, Mersin’de Atatürk Caddesi üzerinde yer almaktadır. Evin zamanında yapılış amacı dönemin Almanya Konsolosu Bay Christman’ın Mersinli tüccar olan Mavromati’nin kızı ile evlenmesidir. Yapı daha sonraları birçok kez el değiştirse de, 1992 yılında Atatürk Müzesi haline getirilmiştir. Atatürk’ün evle tanışması 1925 yılına uzanmaktadır. O dönemde Mustafa Kemal, tam 11 gün boyunca eşi Latife Hanım ile birlikte konaklamıştır. Müzede Anıtkabir’den gelen 22 Atatürk eşyasına, fotoğraf ve çeşitli belgelere ulaşabilirsiniz.


Diyarbakır Atatürk Köşkü

Diyarbakır Gazi Köşkü ismiyle de bilinen bu köşk, Diyarbakır surlarının dışında yer almaktadır. Kaynaklara göre 14 Mart 1916’da Diyarbakır’a gelip yaklaşık 10 ay görev yapan Mustafa Kemal bu köşkte konaklamıştır. Köşk, 1926 yılında Diyarbakır Belediyesi tarafından Atatürk’e armağan edilmiş ve onu fahri hemşehrileri seçmişlerdir. Mustafa Kemal’in vefatından sonra yeniden onarıma giren ve ziyarete açılan köşkün çalışma odası ve yatak odaları gibi bölümleri bugün ziyaretçilere açıktır.