Türkiye’nin en güzel 10 kanyonu

Bir akarsuyun kalkerli bir alanda oyarak oluÅŸturduÄŸu derin, dar boÄŸaza kanyon deniyor. Elbette kanyonlar bu kuru tanımlamanın çok ötesinde doÄŸa harikaları. Yurtdışında çok uzun zamandır turistik deÄŸer taşıyan kanyonlar, bizde de popüler olmaya baÅŸladı.Özellikle doÄŸa sporlarına düşkün olanların ilgisini çekiyorlar. Anadolu coÄŸrafyası oldukça zengin doÄŸası ile bünyesinde çok sayıda kanyon barındırıyor. Biz de bu hafta konularında uzman olan büyük jürimize Türkiye’nin en güzel 10 kanyonu hangileri diye sorduk. Kastamonu, Mersin, Antalya ve MuÄŸla listeye ikiÅŸer kanyon ile girdiler. Kimi yabanıl hayata ev sahipliÄŸi yapıyor, kimi ise rafting ve trekking gibi doÄŸa sporları için önemli bir merkez.EN Ä°YÄ° 101. Valla Kanyonu - Kastamonu2. Köprülü Kanyon - Antalya3. Karacehennem BoÄŸazı - Kastamonu4. EÅŸen Çayı Kanyonu - MuÄŸla5. Çoruh Vadisi - Erzurum6. Saklıkent - MuÄŸla7. Güver Kanyonu - Antalya8. Ihlara Vadisi - NiÄŸde9. Lamas Kanyonu - Mersin10. Göksu Kanyonu - MersinVALLA KANYONUYabani hayvanlara ev sahipliÄŸi yapıyorKastamonu’nun Pınarbaşı Ä°lçesi Muratbaşı Köyü sınırları içinde. Devrekani Çayı ile Kanlıçay’ın birleÅŸtiÄŸi bölgeden baÅŸlayıp, Cide Ä°lçesi istikametinde 12 kilometre uzunluÄŸunda devam ediyor. GiriÅŸi son derece zor olan kanyonun, yan duvar kayalarının yüksekliÄŸi yer yer 800-1200 metreye ulaşıyor. Devrekani Çayı ve Kanlıçay’ın kesiÅŸtiÄŸi noktadan rahatlıkla seyredilebilen kanyon suyun kayaları aşındırmasından oluÅŸmuÅŸ. Milli Park içinde olan kanyon turizme açık. Ankara’dan 270 kilometre, Ä°stanbul’dan ise 450 kilometre uzaklıkta. İçerisinde tesis yok. DoÄŸal özellikleri ve ÅŸelaleleri doyumsuz güzellikte. Sarp kayalıklarında kartal, akbaba, atmaca, doÄŸan gibi tüm yabani hayvanları barındırıyor. DoÄŸal tuzaklar ve tehlikelerle dolu kanyonun teçhizatsız ve rehbersiz geçilmesi mümkün deÄŸil.KÖPRÃœLÃœ KANYONÖnemli bir rafting merkeziAntalya kent merkezinden 85 kilometre uzaklıkta. Manavgat’ın 63 kilometre kuzeydoÄŸusundaki TaÅŸağıl Beldesi Selge Antik Kenti’nin hemen yanında yer alan Köprülü Kanyon, 14 kilometre uzunluÄŸunda. DerinliÄŸi bazen 300 metreye ulaşıyor. Su kaynağının dere yatağını aşındırmasıyla oluÅŸan kanyona sadece özel araçlarla ulaşılabiliyor. Köprülü Kanyon’da küçük bir dinlenme tesisi ve konaklama için 40 kiÅŸilik bir pansiyon var. İçinde sadece Akdeniz’e has olan Akdeniz servisi bulunuyor. Zakkum, yabani gül, ılgın, böğürtlen gibi bitkiler yetiÅŸiyor. Ayrıca tilki, kurt, yaban keçisi, kunduz, keklik, turaç, yabani güvercin, çulluk, üveyik, porsuk, kartal ve doÄŸan da görülebiliyor. Önemli rafting ve trekking merkezi.KARACEHENNEM BOÄžAZITurizme açık ama tesis yokKastamonu’nun Küre Ä°lçesi’ne baÄŸlı Belören Köyü’nde bulunan 500 metre yüksekliÄŸindeki Karacehennem Vadisi iki parçadan oluÅŸuyor. Birincisi 2 kilometre uzunluÄŸunda Ersizlerdere Kanyonu, ikincisi ise 3 kilometre uzunluÄŸundaki Karacehennem BoÄŸazı. Küre Ä°lçesi’nden 8 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Binlerce yıllık tarihe sahip Karacehennem BoÄŸazı suyun kayaları aşındırmasıyla oluÅŸmuÅŸ. Turizme açık ancak içinde tesis yok. Ana yolda 500 metre mesafede yerli ve yabancı turistlerin konaklayacağı kafe bulunuyor. Ankara’ya 300, Ä°stanbul’a ise 550 kilometre uzaklıkta. YeÅŸil, tepelik ve daÄŸlarla kaplı bir doÄŸa harikası. Bölgede yaban domuzu, ayı ve tavÅŸan gibi yabani hayvanlar yaşıyor. Teçhizatı olan herkes doÄŸa sporu yapabiliyor.EÅžEN ÇAYI KANYONUÇamur banyosu yapabilirsinizAntalya AkdaÄŸlar’ın kuzeyinde, Kızılcadağ’dan doÄŸan EÅŸen Çayı, kollarıyla ile Saklıkent Kanyonu ile EÅŸen deltasını oluÅŸturarak Akdeniz’e dökülüyor. 125 kilometre uzunluÄŸundaki çayın 80 kilometresi MuÄŸla sınırları içinde. EÅŸen Çayı yaz aylarında özellikle kano turuna katılmak isteyenlerin akınına uÄŸruyor. Yapılan turlar, 15 kilometrelik bir mesafe kano ile geçilerek Patara kumsalında son buluyor. Güzergahın bir bölümünde çamur banyosu molası veriliyor. Kokusuz çamur havuzlarına balıklama atlayıp baÅŸtan aÅŸağı çamura bulananlar fotoÄŸraf çektirmeyi ihmal etmiyor. Çamurdan kurtulmak için tek yol EÅŸen Çayı’nın buz gibi sularına kendinizi bırakmak. Nehrin etrafında okaliptus aÄŸaçları yükseliyor.ÇORUH VADÄ°SÄ°Kanyon asma köprülerle süslüGürcistan’ın Batum kentinde denize dökülen Çoruh Nehri, Artvin’in Yusufeli ve Erzurum’un Ä°spir ilçelerine kadar uzanan yaklaşık 460 kilometrelik bir alanı kapsıyor. Çoruh Nehri Vadisi, tümüyle turizme açık. Artvin - Yusufeli ve Yusufeli - Erzurum arası çalışan otobüs ve minibüslerle Çoruh Vadisi’nin her yerine ulaÅŸmak mümkün. Buralardaki ilçelerde küçük oteller ve pansiyonlar var. Nehir boyunca uzanan ve zaman zaman kanyon halini alan sarp kayalar, taÅŸ ve asma köprülerle süslü. Yöreye özgü ahÅŸap evler vadiye deÄŸiÅŸik bir güzellik katıyor. Bu arada Yusufeli’nde Çoruh Nehri’nin kolu olan Barhal Çayı, rafting için Türkiye’nin en önemli birkaç parkurundan biri olarak gösteriliyor.SAKLIKENTEn çok turist çeken yerlerden biriFethiye’ye baÄŸlı Kayaköy sınırları içerisindeki Saklıkent Kanyonu, 18 kilometre uzunluÄŸunda ve 300 metre derinliÄŸinde. Türkiye’nin en çok turist çeken kanyonları arasında. Her yıl ortalama 200- 250 bin kiÅŸi ziyaret ediyor. Roma Dönemi’ne ait 16 maÄŸaranın bulunduÄŸu kanyon, suların aşındırmasıyla oluÅŸmuÅŸ. 2- 3 bin yıl önce sığınak olarak kullanılmış. Dik vadi yamaçlarına sahip Saklıkent Kanyonu Milli Park alanında kızılçam, karaçam ve sedir çoÄŸunlukta. Ayrıca Aktez Yaylası’nın güneydoÄŸusu, soÄŸanlı bitkilerin endemik olarak yetiÅŸtikleri saha olarak biliniyor. Konaklama için aÄŸaç evler, moteller ve restoranlar var. Rafting sporu yapılıyor.GÃœVER KANYONUDoÄŸa yürüyüşleri yapılıyorAntalya’nın kuzeyinde Düzlercam Parkı yakınındaki Güver Uçurumu Kanyonu, 2 kilometre uzunluÄŸa, 30 metre geniÅŸliÄŸe ve 115 metre derinliÄŸe sahip. Suyun kayaları aşındırmasıyla meydana gelmiÅŸ. Antalya merkezinden 20 kilometre uzaklıkta. Konaklama için bir tesis bulunmuyor ancak, Düzlerçamı Piknik Alanı’nda günübirlik konaklama yapılabiliyor. Akdeniz bitki örtüsü maki, ardıç, meÅŸe, pırnal meÅŸesi, sakız, keçiboynuzu ve funda gibi aÄŸaç ve çalı toplulukları var. Parkta, Geyik Dağı keçisi, tilki, kurt, üveyik, kartal ve doÄŸan kuÅŸları da bulunuyor. DoÄŸa yürüyüşleri yapılabiliyor.IHLARA VADÄ°Sİİçinde 105 tane kaya kilisesi varAksaray il sınırlarında bulunan Ihlara Vadisi 14 kilometre uzunluÄŸunda. Yer yer 150 ile 200 metre arasında deÄŸiÅŸen vadileri var. Aksaray merkezden dolmuÅŸa binerek gidilebiliyor. Hasan Dağı’na yakın olan Ihlara Vadisi’nde geçmiÅŸ zamanda yaÅŸanan volkanik püskürmeyle oluÅŸan volkanik tabakaların ve buradan çıkan bazalt ve andezit yoÄŸunluklu lavların soÄŸumasıyla ortaya çıktığı varsayılıyor. Vadi Ihlara Kasabası’dan baÅŸlayıp, Selime Kasabası’nda son buluyor. Vadi boyunca kayalara oyulmuÅŸ sayısız barınaklar, mezarlar ve kiliseler var. Bazı barınaklar ve kiliseler ise yeraltı ÅŸehirlerinde olduÄŸu gibi birbirlerine tünellerle baÄŸlanıyor. Vadi içerisinde bulunan 105 kiliseden bazıları ziyaretçilere açık.LAMAS KANYONUCennetten bir köşeMersin’in Erdemli Ä°lçesi’ndeki Lamas Kanyonu, yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı. Toroslar’dan doÄŸan Limonlu Deresi’nin kıvrımlar yaparak denize kavuÅŸurken oluÅŸturduÄŸu 114 kilometrelik Lamas Kanyonu, zaman zaman 200 metre yüksekliÄŸe ulaÅŸan iki taraflı dik duvarlara sahip. Patika bir yol kanyon boyunca uzanırken, ziyaretçiler çayda yüzme imkanı buluyor. Tarihi mekanlar ve meyve bahçeleri trekkingçiler ve kampçılar için vazgeçilmez yerlerin başında geliyor. Lamas Kanyonu’nun Limonlu beldesi yakınlarında Kayacı Vadisi ise cenetten bir köşe. Vadiye günübirlik turlar düzenleniyor. Çaya paralel piknik alanında, Lamas Nehri üzerinde oturma yerleri bulunuyor.GÖKSU KANYONUSu sporları için elveriÅŸliOrta Toroslar’dan doÄŸan Göksu Nehri, rafting ve kano sporu tutkunlarının uÄŸrak yeri. Ermenek Çayı ve Pirinçsuyu’ndan oluÅŸan iki kol, Mut Ä°lçesi’nin Suçatı Köyü’nde birleÅŸip, Göksu adını alıyor. Nehir 260 kilometre uzunluÄŸunda. Akarsu sporları için elveriÅŸli, geniÅŸ bir yataÄŸa sahip. Nehir, Mut’u geçtikten sonra derin ve sert yamaçları olan bir kanyona girerken, nehirle kanyon duvarlarının yüksekliÄŸi zaman zaman 100 metreyi buluyor. Genellikle yavaÅŸ akışlı bir nehir olması nedeniyle raftinge yeni baÅŸlayanların deneyim kazanmaları için son derece uygun. Kano sporları da yapılıyor.Mehmet YaÅŸin - Gezgin, yazarÖzcan Yüksek - Atlas Dergisi Genel Yayın YönetmeniÅžerif Yenen - Tur Rehberleri BirliÄŸi BaÅŸkanıFaruk Pekin - Acente sahibi, kültür turlarının babasıYankı TansuÄŸ - Ekstrem spor malzemeleri satan Adrenalin’in sahibiHalim Diker - DoÄŸa fotoÄŸrafçısıAli Ä°hsan Gökçen - DoÄŸa fotoÄŸrafçısıBünyad Dinç - DaÄŸcılık rehberiDoç. Yıldırım Güngör - Ä°.Ãœ. DaÄŸcılık Kolu BaÅŸkanıCüneyt OÄŸuztüzün - Atlas Dergisi fotoÄŸrafçısıÂ