Soluk kesici bir deneyim: Bagan

İstanbul’dan Singapur’a yaptığım 10 saatlik yolculuktan sonra, pervaneli bir uçakla 4 saatlik yeni bir uçuş daha beni bekliyor. Amacım sadece fotoğraflarla değil, hafızamda eşsiz görüntüler ve cebimde hikâyelerle dönmek.

Acı yemekleri, çatlağından su sızan kano, gözü yaşartan tütsü kokusu, otel odalarında sökük kilimler... Burma’daki şartlar kimi zaman zor görünse de gördüklerim ve yaşadığım deneyim bu ülkeye veda etmeyi zorlaştırıyor. Dönüş yolunda ben de veda etmedim. Çünkü yeniden yolumun buraya düşeceğini biliyorum.

SINIRSIZ BİLGELİK TAPINAĞI

Sayısı 2 bin civarında olan tapınaklarıyla Bagan tam bir tapınaklar şehri. İçleri aynalarla, tik ağacından yapılan sundurmalarla, Buda heykelleriyle, her daim tazelenen çiçeklerle dolu tapınakları gezerken çoraplarınıza kadar ayağınızda ne varsa çıkarmanız gerekiyor. Zaten çıplak ayakla 2 bin 500 yıllık taşların üzerinde gezmek daha etkileyici. Yalnız çıplak ayak yürürken taşların üzerindeki toz tabakasına, sebze artıklarına, hatta bazen tükürülmüş kırmızı tütüne dikkat etmek gerek.

Keşiş elbiselerinin yürürken çıkardığı hışırtılar, çelimsiz dantelli saçakların altında yürürken ahşabın çıkardığı gıcırtı, mırıldanılan dualar... Bu seslerin merkezinde ise ‘Ananda’ geliyor. Yani ‘Sınırsız Bilgelik’ tapınağı..., Günbatımını izlemek için göz alıcı manzaraya sahip Shwesandaw tapınağı ise eşsiz bir manzara sunuyor. Günbatımına yetişmek için kalabalık bir turist kafilesiyle dik ve yüksek taş basamakları çıkmanız gerekiyor. Yüksek taş basamakları çıkmayı başaranların gündoğumunu fotoğraflamak için birbirleriyle yarışıyor.

Tapınağın içindeyse, ailesinden ayrıldığında bir daha istediği zaman onları göremeyen, ziyaretlerine gitse bile geceyi orada geçiremeyen, tek tip giysiler giyen rahipler var. Saçları kazılı, günde iki öğün yemek yiyen rahipler... Eğitim alma şansları da bulunduğu için, aralarından yazarlar, doktorlar ve öğretmenler de çıkıyor. Yoksul halk, çocuklarını manastıra vermeyi tercih ediyor.

Tüm bu tapınakları gezebilmek için yürümek yerine bisiklet ya da at arabası kiralamanız en doğrusu. Tapınaklara kısa şort ve askılı bluzla giremeyeceğinizi de unutmayın. Ayrıca izin istemeden rahiplerin fotoğraflarını çekmemenizi öneririm. Bizim Türk usulü yöntemlerimiz Burma’da her zaman başarılı olmuyor!

SABIR ANITI İNSANLAR

Çiğnedikleri tütünden kızarmış çürük dişlerini tutmaktan vazgeçmiş morarmış diş etleri bile gülüşlerinin sahiciliğini bozamadığı Burma’da insanlar sessiz ve karşılıksız gülümsüyor. Burma’da Buda’nın öğretisi her yerde insan halleri olarak karşınıza çıkıyor. Her biri bir sabır anıtı adeta. Az şeyle yetinen ama yine de gülümsemeyi beceren insanlar... Kimi zaman pagodaların avlularında fil heykellerini yıkayan küçük rahipler, kim zaman tapınakların arasında çiçeklerle süslenmiş öküz arabalarının önünde büyüleyici bir atmosferde karşınıza çıkarak her zaman insanı şaşırtıyor. Masalsı görüntüler yavaş yavaş insanın kanına işleyerek büyülüyor.

DÜŞÜNÜRKEN BİLE HAFİFLEDİĞİMİ HİSSEDİYORUM

Kendi adıma ‘merhaba’dan ‘selam olsun’a kadar bir sürü anlama gelen ‘Min Gala Ba’ cümlesini ağzımdan düşürmeden Bagan’da her sokağı yaşamaya çalıştım. Yemeklerin acılığı kulaklarımdan ateş çıkarırken her öğün yediğim pirince şükrettim. Papaya meyvesine neredeyse tapındım. Lotus sapının içinde gizlenen ipeğe dönüşen liflerin güzelliğine şaşırdım.

Şimdi Bagan’ı düşünürken bile hafiflediğimi hissediyorum. Ne olursa olsun, Burma yolculuğu soluk kesici bir deneyim. Ay ile güneşin tam ortasında kaldığım anlarda çıkan o rüzgârın, ömrüme armağan olarak birkaç gün daha eklediğinden eminim.

AKLINIZDA BULUNSUN

- Yola çıkmadan sıtma tabletlerinizi içmeye başlayın.
- Yanınızda sivrisinek kovucu jel ya da losyon götürün.
- Kredi kartınızı Burma’da çok az yerde kullanabilirsiniz. Götüreceğiniz dolarları bozdurmak için en uygun yer havaalanları. Sokaklarda para bozduranlara güvenmeyin.
- Birçok bölgede cep telefonları çalışmıyor. İnternetin olduğu oteller de sayılı, bu yüzden gitmeden önce kalacağınız yer konusunda doğru bilgi edinin.
- Her türlü kullanmak zorunda olduğunuz ilaç ve sıhhi malzemeyi yanınızda götürün.
- Hediyelik eşya alırken mutlaka pazarlık yapın.
- Asya yemeklerine alışmaya çalışın!
- Kullanılan dolarların yeni olması çok önemli aksi takdirde kullanılamıyor...

MUTLAKA YAŞANMALI

Mandalay bölgesinde, dokuzuncu yüzyıldan kalma Pagan Krallığı’nın başkenti Bagan antik kentinde hayatımın en unutulmaz anlarından birini yaşadım. Sabahtı... Sisin arasından yükselen tapınakların kubbelerini güneş yeni aydınlatmaya başlamıştı. Işıl ışıl bir gün doğuyordu. Önce ağaçların uç dallarıyla buluştu gün ışığı. Gözlerimi bu manzaradan ayırmaz hale gelmiştim ki, sivri uçlu altın kubbelerin arasından balonlar havalanmaya başladı. Rengârenk balonların içleri turist doluydu. Bundan daha güzel ne görebilirim diye düşündüm. Sis de balonlar da ağır ağır yükseliyordu.