Sarayların gizemi

Osmanlı Sarayı ve DolmabahçeDeniz EsemenliHomer KitabeviTopkapı ve Dolmabahçe sarayları Osmanlı İmparatorluğu'ndan günümüze kalan iki muhteşem yapı. Bir zamanlar Sultanlar'ın hüküm sürdüğü sadece ülkelerini değil dünyayı yönettikleri bu iki saray sadece mimari açıdan değil bir dönemin tarihine ışık utması açısından da önemli.Sanat tarihçisi Deniz Esemenli Osmanlı Sarayı ve Dolmabahçe adlı çalışmasında sarayların kapalı kapılarını ardına kadar açıyor.  Bu iki sarayın temsil ettiklerini gözler önüne seriyor.Osmanlı devlet örgütlenmesinin mutlakiyet modeli ile gelişmesi, tarihin son büyük imparatorluklarından birini yaratır. Bu modelin klasik mekanı olan Topkapı Sarayı, merkezi oluşumunun unsurlarını resmi bölümler ve hanedanın yaşadığı mekanlarıyla içeren bir işlevler kompleksiydi. Osmanlı devlet kurumlaşmasının hiyerarşik gelişimini Bizans'tan aktarılan tarihsel topografya üzerinde çevresel yapılarla toplayan Topkapı Sarayı, siyasi hayatın merkeziydi.Osmanlı hayatını ve yönetimini 19. yüzyıldaki Batılılaşma kararına iten süreçte mutlakiyet modelinin gevşetilmesi, sarayın da nitelik değiştirmesine yol açar. Sahilsaray görüntüsüyle sivilleşen saray hayatı ve mimarisi, örgütlenme açısından da yönetimin çağdaş yapılanması ve meşruti işlev dağılımı ile şekillenir. Padişah çevresindeki törensel mekanlara indirgenen resmi Mabeyn Dairesi ve kadrosu, Tanzimat reformunun sarayda yaptığı en ciddi değişimdir. Buna karşın, Batılı anıtsallığa sahip tekparça 19. yüzyıl Osmanlı sarayında uygulanan geleneksel harem-selamlık ayrımı, Avrupa saray modeline özgün bir örnek oluşturur. Osmanlı düşüncesinin büyük devletlerle dramatik bir rekabete girerek çağdaşlaşmaya çalıştığı bir dönemi tüm yapısı ve olaylarıyla sergileyen Dolmabahçe Sarayı'ndaki gelenek ve yenilik çelişkisi olgun ve emperyal bir atmosfer yaratırken, Osmanlı mimarisinin son atılımlarından birini ortaya koyar.Osmanlı'yı farklı bir açıdan biraz daha yakından tanımak isteyenler için... �