Pandaların hayata tutunduğu park

Pandaları hayata bağlamak için Çengdu kentinin kuzey banliyösünde 1987 yılında kurulan Dev Panda Üreme ve Yetiştirme Merkezi kente 10 kilometre uzaklıkta. Yabani pandaların çok zor görüldükleri bugünlerde merkezde ziyaretçilerin pandalarla uzaktan da olsa temas kurmalarına izin veriliyor. Günde ortalama 40-80 bin kişi arasında ziyaretçi ağırlayan merkezde pandanın evrimi, bugünkü yaşam durumu ve pandalarla ilgili insanlığın üstlenmesi gereken yükümlülükler hakkında bilgiler veriliyor.

‘ANAOKULU’NDA OYNUYORLAR

Panda stadyumu, panda müzesi ve sinema salonunda uygulanan geleneksel ve multimedya eğitimi sayesinde ziyaretçiler çevre koruma eğitimleri de alabiliyorlar.

Merkezin girişinde ve içerideki dinlenme alanlarında pek çok panda heykeli ve objesi görmek mümkün. Panda oyuncağı arıyorsanız da girişteki satıcılardan ya da merkezdeki alışveriş noktalarından satın alabilirsiniz. Neler yok ki o mağazalarda; panda çantaları, defterleri, kalemleri, bibloları... Çeşit hayal gücünüzü aşacak kadar çok. Tüm bunların içinde en çok tercih edilen, üzerine iki pandacık iliştirilmiş taçlar. Parkı ziyarete gelenlerden bu taçlardan takmayan yoktu.

Pandaların yavruları temmuz veya ağustos ayında dünyaya geliyor. Bebek panda, doğumevinde kalıyor. Eğer anne panda yavrusuna iyi bakmıyorsa, yavru 4 ay kadar bakım kuvözünde yaşatılıyor. Bazen o yav-
ruyu başka bir anne pandanın sahiplendiği de oluyor. Biraz büyüdükten sonra panda yavrusu ‘anaokulu’ denen bir alanda oynayabilir. 2 yaşında panda villasına taşınarak diğer arkadaşlarıyla birlikte kalabiliyor. Eğer şanslı gününüzdeyseniz farklı yaşlardaki pandaları görebilirsiniz. Bu pandaların bazıları yavru bakım odasında, bazıları panda villalarında. Bunun dışında özel panda lokantası ve panda hastanesi de var.

Üzerine iki panda iliştirilmiş taçlar çok popüler. Bunlardan takmayan yok gibiydi.

Doğada yaşayan pandalar, çiftleşme sezonu olan kış sonu ve ilkbahar başı arasındaki dönemde eş bulabilmek için kilometrelerce yol kat ediyor. Erkek pandalar arasındaki kavganın dişilerin yumurtlamasını kolaylaştırdığı, bu nedenle de hayvanat bahçelerinde pandaların üremesinin zor olduğu belirtiliyor. Bu yüzden merkezdeki pandalar yapay döllenmeyle üretiliyor. Yaklaşık 125 kiloluk yetişkin bir pandanın yavrusu 100 gram ağırlığında dünyaya gözlerini açıyor. Günün önemli bir bölümünü bambu filizi yemekle geçiren annelerin bazıları yavrulara yeterli bakımı sağlayamıyor. Uzmanların gösterdiği o büyük ihtimamın nedeni, tüysüz ve tamamen savunmasız olan yavruları yaşatmak. Pek çok hayvan yavrusunun aksine, panda yavruları doğduktan yaklaşık 3 ay sonra yürümeye başlıyor. 1,5 yaşına geldiğinde yaklaşık 50 kiloya ulaşan ve artık bambu filizi yiyebilen yavrular bu dönemde annesinden uzaklaşmaya başlıyor.

Pandaların sosyal yaşantılarına bakarsak bu da pek parlak değil. Zira günlerinin 12-14 saatini bambu filizi yemeye ayırıyorlar. Rehberimiz merkezdeki pandaların her bambunun filizini yemediğini, sadece yüksek rakımlarda yetişen bambuların filizlerini tercih ettiklerini anlatıyor. Bambu filizi aman aman besleyici bir seçenek de değil üstelik. Her gün kendi ağırlıklarının yüzde 15’i kadar bambu filizi yemeleri gerekiyor ve yediğinin 1/5’ini sindirebiliyor. Rehberimiz korumanın nihai amacının pandaların doğaya dönmelerini sağlamak ve en uygun hayvanların üremesine izin vermek olduğunu belirtiyor.

Dev Panda Üreme ve Yetiştirme Merkezi günde 40-80 bin ziyaretçi ağırlıyor.

ARTIK ‘SAVUNMASIZ’LAR

Dev pandalar bir zamanlar Doğu ve Güney Çin’in ormanlarında özgürce dolaşıyordu. 1869 yılında Fransız doğabilimci Armand David, 8 milyon yıldır Çin’de yaşayan bu eşsiz hayvanı Batı dünyasına tanıttı. Aşırı avlanma, habitat kaybı ve çiftleşmeye ilgisizlikleri nedeniyle 1980’lerde 1.000 civarında panda kalmıştı. 1981 yılında Çin, panda derilerinin ticaretini yasadışı hale getiren Nesli Tehlike Altındaki Türlerin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme’ye (CITES) katıldı. 1988’de Yaban Hayatı Koruma Yasası’nın yürürlüğe girmesiyle kaçak avcılık yasaklandı ve dev pandaya koruma statüsü verildi. Dev Panda ve Yaşam Alanı Ulusal Koruma Projesi, pandaların korunmasına yönelik bir ana plan ortaya koydu. Bugün 67 rezerve ulaşan bir panda koruma sistemi kuruldu. Üçüncü ulusal araştırmadan bu yana yüzde 50’den fazla genişletilen bu rezerv sistemi, şu anda panda popülasyonunun yüzde 67’sini ve yaklaşık 1,4 milyon hektarlık panda yaşam alanını koruyor. Çin’in 2015’te gerçekleştirdiği dördüncü ulusal dev panda araştırmasına göre, on yıllardır süren koruma çabaları yabani panda sayısının toplam 1.864’e çıkmasına yardımcı oldu. Bilimsel araştırmalara göre bir yabani hayvan türünün toplam sayısı bine bile ulaşamıyorsa bu tür hayvanın özel olarak korunması gerekiyor. Uluslararası Doğayı Koruma Birliği’ne (IUCN) göre, sayılarındaki yavaş artış nedeniyle dev panda artık nesli tükenmekte olan bir tür değil, ‘savunmasız’ olarak değerlendiriliyor.