Ortaçağ'a açılan pencere: Toskana / İtalya gezileri

Toskana vadisi bir iki saat mesafe arayla birbirinden güzel rotaları barındırıyor. Şarap cenneti Siena, kuleleriyle ünlü kale-köy San Gimignano, Bahçeleriyle Lucca, Ortaçağ yaşam klasiği olarak nitelendirilen Monteriggioni... Bu rotalar öyle ünlenmiş ki güneşin kendini göstermeye başlamasıyla bölge adeta ziyaretçi akınına uğruyor.

Size anlatmaya çalışacağım rota olan Mugello Vadisi ise Toskana Vadisi'nin Umbria sınırına gelmeden, Apenin Dağları eteklerindeki son Toskana vadisi oluyor. Henüz uluslararası turistlerin akınına uğramamış bir bölge olduğundan diğer Toskana kasabalarına göre daha sakin ve daha İtalyan bir hava taşıyor. Bu bölgede de elinizi sallayınca tarihe ve doğaya çarpıyorsunuz. Mutfak ise yanında hediye geliyor. Bölgenin doğası yemyeşil, tarihi korunmuş, mutfağı da parmak yedirtecek cinsten. Daha ne ister ki insan!

Şimdilik Mugello’ya sıcak havalardan kaçan İtalyanlar ve Toskana vadilerinde uzun trekking yapan Almanlar gidiyor. Bahsedeceğim kale köyler Borgo San Lorenzo, Marradi, Scarperia ve Vicchio köyleri. Bu vadide hangi noktada duraklarsanız  iyi yemek ve en önemlisi iyi kahve garanti. Toskana manzaralı bir araba yolculuğu sonrasında Mugello Vadisi'nin merkezi kasabasına ulaştım. Borgo San Lorenzo, bu yeşil Toskana bölgesinin hem kalbi hem de en eski kale-köylerinden biri. Bu tarz kale köyler Ortaçağ yaşam klasiği olarak nitelendiriliyor.

Etraflarında kale duvarı örülü olan kale-köyler küçük evlere, yeşil panjurlara, gözetleme kulelerine, çan kulelerine, dar sokaklara ve kale kapı geçitlerine ev sahipliği yapıyor.  Ertesi sabah erkenden uyanıp dar sokaklarını hemen arşınlamaya başladım. Etrafta kimsecikler yok diye düşünürken, sabah kahvemi içmeye gittiğimde herkesin İtalyan usulü kahvaltıda olduğunu hayretle görüyorum!  Yani kahve barında ayakta un kafe ve kruvasan ikilisi... İzleyenler hatırlayacaktır,  'Ye, Dua Et, Sev' filminde Julia Roberts 'Ye' kısmında kahve istemeye çabalarken kalabalıktan "un kafe, un kafe” diye sesini duyurmaya çalışır. Bu kahve barında onun gibi hissetmemek elde değil.  

Ertesi gün Umbria'ya daha yakın olan bir kale-köy 'Marradi’ye geçtim. Bu köy Bologna-Floransa tren hattı üzerinde yer alıyor. Daha doğrusu tren buradaki ana ulaşım öğesi. Kıvrıla kıvrıla giden dağ yolları bisiklet sevdalıları için türlü türlü planlı yollar sunuyor. Hemen köyün girişinde de Mugello Vadisi'nin bisiklet yollarıyla ilgili haritalar bulunmakta.  İtalya'nın yarışa hazırlanan bisikletçilerini de bu kasabada görmek mümkün. Burada 500 yıllık bir Toskana evinin, 'Palazzo Torriani'nin konuğu olduk. Gerçek bir Toskana hanımefendisi Anna Maria'nın köklü ailesinin özel tariflerinden sanbu çiçeği kızartması ve ıspanaklı, taze ricotta peynirli Tortelli tatma şansına eriştik.

Bir diğer gün ise yaşamın 1300’lü yıllardan beri aynı bölgede devam ettiği Scarperia köyüne ulaştık. Altı ayda bir Floransa'nın atadığı 'Vicario'lar gelir bölgede vergisini toplar sonra başka bölgelere atanırmış. Restore edilen San Barnaba Kalesi'nin içi bölgeyi yöneten valilerin armaları ile dolu. Bir zamanlar 13 kulesi olan bu kale-köy İtalyanın en güzel korunan kale köylerinden biri olarak ödüllendirilmiş. Scarperia'nın bir başka ünü ise el yapımı bıçakları. Bir zamanlar bu küçücük köyde 80'e yakın bıçak atölyeleri bulunurmuş ve kale-köyün temel geçim kaynağını oluştururmuş.

Şimdilerde bu sayı rekabet edememe yüzünden beşe düşmüş. Bu bıçakçılardan biri olan Fabio'ya uğruyoruz ve kendi elleriyle yaptığı bıçaklardan bir tanesini satın alma şansına erişiyorum. Fabio bu işi zanaatkâr babasından öğreniyor ve devam ettiriyor. Toskana'nın kıvrımlı yollarında dördüncü günümde de akşam yemeği için Vicchio köyüne Michelin yıldızlı 'Ristorante Alberto'ya gidiyoruz.  Hafta içi kalabalık olan bu restorana, hafta sonu rezervasyonsuz yer bulmak neredeyse imkânsız. Çiftliklerinin ve etlerin bu bölgede ünlü olması dolayısıyla yerel biftek ve etler hazırlayan bu 'ristorante' yerel tarifleriyle ünlü. İnanılmaz renkli ve sempatik aşçımız Cristian Borchi bizi karşılıyor. Kendisiyle Toskana aşçılarına özgü hangi yemekle mutlu oluruz hakkında konuşmalar yapıyoruz. 

Çatıda Toskana güneşi ve güzelim manzarası karşısında büyüyen çeşit çeşit baharatı gösteriyor bize: biberiye, kekik, fesleğen benim tanıyabildiklerim. Taze baharat kullanmayı sevdiğini söylüyor. Sonra bizzat mutfağa geçtik ve ısırgan otlu ve terracota peyniri kullanılıan Mugello usulu tortellimizi hazırladık. Şefin ikramı siyah trüf mantar ise bölgenin en önemli değerlerinden. Sadece belli zamanda yetkisi olan kişilerce toplanan siyah trüf mantarlar, bölgenin en önemli gurme lezzetlerden.

Bölgede herhangi bir yerde minik bir yürüyüş yaptığınızda kuş cıvıltıları, yeşilin binbir tonu, yuvarlak tepeler, çiftlik evleri ve serviler size eşlik ediyor. Mini yürüyüşler doğanın bizim kadar hızlı olmadığını hatırlatır nitelikte.