Dünyanın en iyi hamur işi lezzetleri arasına girdi… Simitlerin peşinde yola çıkılacak adresler | 10 ŞEHİR 10 ÖNERİ

Türk mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden biri simit… Ülkemizin dört bir yanında farklı tatlar, dokular ve yöresel dokunuşlarla karşımıza çıkıyor.

Geçtiğimiz günlerde CNN Travel, pek çok kültürde yer edinmiş hamur işi lezzetlerini bir araya getirdi. Listeye Türkiye’den ise simit girmeyi başardı.

CNN Travel editörlerinin ülkemizde sofraların vazgeçilmezi olan simitten övgü ile bahsettikleri seçkide “Pekmeze batırılan ve hafif yanmış bir kabuğu olan simit, harika bir lezzete sahip” ifadeleri kullanıldı. Simitçilerin sokak sokak gezerek simit satmasının giderek azaldığına da dikkat çekilirken simit tezgâhlarının popülaritesinin arttığının altı çizildi.

Biz de bu güzel haber sonrası gezgin ve seyahat yazarları Didem Mutçalıoğlu, Nurgül Büyükkalay, Bahar Gündoğdu, Özlem Köseoğlu ve Erdoğan Gümüş’e ‘Simitlerin peşinde yola çıkılacak adresler nereler?’ diye sorduk.

Hem kendileri için favori olan 10 simidi önerdiler hem de şehirlerde gezilecek yerler konusunda tavsiyelerde bulundular.

Dünyaca ünlü: İSTANBUL SİMİDİ

İstanbul, Türkiye’de simit denildiğinde akla gelen ilk şehir. Şehirde geleneksel simidin en iyi örnekleri ise sokak simitçileri ya da tarihi simit fırınlarında bulunuyor. İnce bir kabuk ve gevrek iç yapısıyla İstanbul simidi, susam veya çörekotu ile süsleniyor.

“Her seyahatim sonrası döndüğümde koşa koşa gidip simit almam ve özlemem benim rutinim” diyen Bahar Gündoğdu, “Semt semt bile tadının değişiklik gösterdiği İstanbul’un simidi; çıtır, kızarmış ve gevrek oluyor. Yanında çay ve peynir ile 'İstanbul kahvaltısı' diye servis edildiği yerler bile var. En sevdiğim simit manzaram Salacak'tan Kız Kulesi’ne bakmak. İstiklâl Caddesi’nden Galata’ya yürüyüp, oradan da Karaköy’e inip vapurla Üsküdar’a geçip günü bitirebilirsiniz. Özellikle Üsküdar’da tarihi taş fırınlarından alınmış İstanbul simidinin ünü ise dünyaya yayılmış durumda…” dedi.

Fırınlarda kuyruk oluyor: BURSA SİMİDİ

Ülkemizin dördüncü büyük şehri olan Bursa; Osmanlı döneminden kalan büyüleyici mimari şaheserler, Marmara Denizi kıyısındaki tertemiz plajları ve el değmemiş doğal güzellikleriyle turizmin oldukça geliştiği bir şehir. Tüm bunların dışında mutfak kültürü de harika… Şehrin en popüler hamur işi lezzeti ise simit…

Didem Mutçalıoğlu, “Bursa’da tarihî fırınlarda yapılan Bursa simidi, genel yapısı itibariyle diğer şehirlerin simitlerine benziyor. Ancak en temel farkı hamurunun halka şekline getirildikten sonra bir süre kaynar pekmezde bekletilmesi ve tarihî fırınlarda orijinal şekliyle odun ateşinde pişirilmesi… Şehirdeki fırınların önünde her daim bu simidi almak isteyenlerin oluşturduğu kuyruk oluyor” dedi.

Bursa’da gezilecek birçok yer olduğunu da söyleyen Mutçalıoğlu, “kentin simgesi haline gelmiş Ulu Cami, çinileriyle ünlü Yeşil Türbe ve Yeşil Camii, Muradiye Külliyesi, Tophane, Irgandı Köprüsü ve Koza Han görülecek yerlerden bazıları” ifadelerini kullandı.

Koyu bir renge sahip: ANKARA SİMİDİ

Ülkemizin başkenti ve Kurtuluş Savaşı döneminde Milli Mücadele’nin yönetim merkezi olan Ankara, Türkiye’nin en özel şehirlerinden biri…

Kentin tarihi dokusunun yanı sıra mutfağı da son yıllarda ilgi çekmeye başladı. Özellikle şehirde yaşayanların hafta sonu ritüellerinden biri fırından yeni çıkmış, çıtır çıtır olan Ankara simidi eşliğinde kahvaltı yapmak…

Erdoğan Gümüş, “Ankara simidi, ülkemizin diğer yörelerinde üretilen simitlere göre koyu rengiyle dikkat çekiyor. Hatta bilmeyenler yanık olduğunu bile düşünüyor. Oysaki bu durum yanık olmasından değil, pekmezleme işleminin büyük ustalık gerektiren hamur üzerine yapışması ve pekmezin yarattığı esmerlikten kaynaklanıyor” dedi.

“Ankara simidinde kullanılan pekmezin olmazsa olmazı, şehrin ilçelerinde yetişen üzümlerden elde edilmesidir” diyen Gümüş, “Zira Ankara’da yetiştirilen Emir, Dimrit, Narince ve Kalecik Karası üzümleri çinko, fosfor, kalsiyum, demir, potasyum, magnezyum açısından oldukça zengindir. Dolayısıyla besin değeri yönüyle oldukça zengin olan bu pekmez, Ankara simidine koyu bir renk verme özelliğinin yanı sıra, pişirme aşamasında susamların yanmamasını da sağlıyor. Bu enfes lezzet aynı zamanda 2017 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaretli ürün olarak tescillendi” ifadelerini kullandı.

Şehirde gezilecek yerlere de değinen Gümüş, “Ankara’ya yolunuz düşmüşken Ulu Önder Atatürk’ün ebedî istirahatgâhı Anıtkabir ilk durağınız olmalı… Ardından Kurtuluş Mücadelemizin simgesel mekânları; Kurtuluş Savaşı Müzesi (I. Meclis), Cumhuriyet Müzesi (II. Meclis Binası) başta olmak üzere, Anadolu Medeniyetleri Müzesi ve Resim Heykel Müzesi mutlaka görülmesi gereken yerler” dedi.

Tescilli lezzet: ESKİŞEHİR SİMİDİ

Eskişehir sadece turistik özelliği ve cazibesi ile değil artık lezzet dünyamızda da adından söz ettiren şehirlerimizden biri… Kendine has gevrekliği ile Eskişehir simidi, kakaolu ya da vanilyalı nuga helvası, cevizli ekmek ve haşhaşlı bükmesinin yanı sıra ünü sınırlarını aşmış çi böreği ile damaklara hitap ediyor.

“Eskişehir simidinin tarihi oldukça eskilere dayanıyor” diyen Erdoğan Gümüş, “Hem mutfak kültüründe hem de hamam kültüründe yer alan simidin yapımında olmazsa olmazı incir pekmezinin kullanılması… Eskişehir’e yolu düşen herkesin mutlaka yemek istediği bu enfes lezzet, 2019 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaretli ürün olarak tescillendi” ifadelerini kullandı.

Simidin hazırlanmasının zahmetli olduğunu söyleyen Gümüş, şu bilgilerin altını çizdi:

-- Mayalanmış hamur eşit ağırlıkta parçalara bölünüp, parmak şeklinde fitil haline getiriliyor. Fitil halindeki iki parça, yatay şekilde üst üste konularak, köşelerinden tutulup sol el ile yukarı, sağ el ile aşağı çekilmesi ve ters yönde çevrilmesi suretiyle burgu şekline getiriliyor.

-- Burgu şeklindeki hamurun iki ucunun bir araya getirilmesiyle daire şekli verilen simit, su ile seyreltilmiş ve 80-100 dereceye kadar ısıtılmış pekmezli suyun içine konuyor. Yaklaşık 20-30 saniye sonra haşlanmış simitler, susamlanıyor ve meşe odunu kullanılan fırınlarda 260-270 derecede 10-15 dakikada pişiriliyor.

Şehirde gezilecek adreslerle ilgili önerilerde de bulunan Gümüş, “Odunpazarı Evleri ilk durağınız olabilir. Lületaşı Galerisi (Müzesi), Ahşap Eserler Galerisi, Çağdaş Sanatlar Galerisi, Cam Sanatlar Müzesi, aralarında ünlü siyaset, sanat-edebiyat ve bilim adamlarının birebir kopya heykellerinin olduğu Yılmaz Büyükerşen Balmumu Heykeller Müzesi ise dolaşabileceğiniz yerlerden bazıları” ifadelerini kullandı.

Adı, tadı ve yapılışı hepsinden farklı: İZMİR GEVREĞİ

Tarih boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış olan İzmir, bu çeşitliliği mutfak kültürüne de yansıtmış. Zeytinyağı ile süslenen sebze ve ot yemekleri, Körfez’den çıkan harika deniz ürünleri ve sokak lezzetleriyle çok çeşitli bir mutfağa sahip. Bunlardan en popüleri ise sabah kahvaltılarının vazgeçilmezi olan gevrek.

Nurgül Büyükkalay, “İzmirliler simide gevrek diyor. Aslında sadece İzmir’de değil bazı Balkan ülkelerinde de gevrek olarak adlandırılıyor. Örneğin Evliya Çelebi, 17. yüzyılda yazdığı seyahatnamesinde Balkan coğrafyasında simitten bahsederek, oralarda simide gevrek denildiğini anlatıyor” dedi.

İzmir gevreği ile İstanbul simidi arasındaki farka değinen Büyükkalay, “En büyük fark pekmezleme denilen işlemin farklı uygulanmasından kaynaklanıyor. Halka haline getirilen hamur sıcak pekmezleme yöntemiyle pişiriliyor, susamla kaplandıktan sonra ikinci kez pişiriliyor. Çıtır çıtır adı gibi gevrek oluyor. İzmir’de sokakta ve fırınlarda satılan lezzetli gevrekler ile kahvaltınızı şenlendirmenizi öneririm” ifadelerini kullandı.

Güzel bir gevrek tadımı sonrası şehirde gezilecek yerlere dikkat çeken Büyükkalay, “Şehrin kültür ve tarih kokan en önemli noktası Kemeraltı Çarşısı. Helenistik dönemden beri İzmir’in önemli alışveriş merkezlerinden biri olarak kabul ediliyor. İzmir’in tarihi asansörü ile çıkacağınız seyir terasından kentin panoramik manzarasına bakmak ise bir İzmir klasiği. Güzelyalı ve tarihi asansörün tam ortasındaki Dario Moreno Sokağı da şehrin ruhunu en iyi hissedeceğiniz yerlerden…” dedi.

Tadı enfes: SİVAS KAZAN SİMİDİ

Türk mutfak kültürü içinde seçkin bir yere sahip olan Sivas; şehir merkezi, ilçeleri ve köyleriyle zenginleşmiş harika lezzetlere sahip. Daha çok kebabı ve köftesiyle meşhur olan şehir, hamur işinde de kazan simidiyle ön plana çıkıyor.

“Sivas’ın simidini ilk kez sıcak bir yaz günü şehrin çarşısında dolaşırken gördüm” diyen Bahar Gündoğdu, “Biraz ince ve cılız bir simit ama tadı gerçekten harika… Un, tuz ve mayadan oluşan hamur, şekillendirildikten sonra adını aldığı kaynamakta olan pekmezli su karışımıyla dolu kazanlara atılarak oluşturuluyor. Daha sonra bol susamla buluşup gürgen odununun yakıldığı taş fırınlarda pişiriliyor. Kazan simidi, yoldan geçerken kokusuyla sizi kendisine çekecek kadar güzel” dedi.

Şehirde gezilecek yerlerle ilgili önerilerde de bulunan Bahar Gündoğdu, “Kongre Binası Atatürk ve Etnografya Müzesi, Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası, Gökpınar Gölü, Sivas Ulu Cami, Aşık Veysel Müzesi ve Çifte Minareli Medrese görülmesi gereken yerlerden bazıları…” ifadelerini kullandı.

'Kel simit’ olarak biliniyor: KASTAMONU SİMİDİ

Kastamonu; tertemiz koyları, masmavi denizi ve birbirinden güzel otelleriyle yaz tatillerinin bölgedeki değişmez adreslerinden biri. Şehirde kahvaltı sofralarının vazgeçilmesi ise coğrafi işaretli olan simidi…

Didem Mutçalıoğlu, “Kastamonu simidi, şehirde ‘kel simit’ olarak da biliniyor. Adından da anlaşılacağı gibi susamsız bir simit türü. Simidin yapımındaki en büyük fark böreklik un ile yapılıyor olması... Böreklik un, daha yüksek protein içerdiği için bu simit türü daha tok bir yapıya sahip” dedi.

“Kastamonu ve çevresi hem doğa hem de tarih olarak çok zengin bir bölge” diyen Mutçalıoğlu, gezilecek yerlerle ilgili şu önerilerin altını çizdi: 

"Türkiye’nin en güzel iki milli parkı olan Küre Dağları Milli Parkı ile Ilgaz Dağı Milli Parkı Kastamonu sınırları içinde yer alıyor. Ilgaz Dağları Milli Parkı muhteşem doğası yanından kış sporları yapanlar için de ideal bir yer. Küre Dağları Milli parkı içinde ise keşfedecek çok şey var. Örneğin Horma Kanyonu’nda ahşap platformda muhteşem bir doğa içinde yürüyüş yapabilir, Ilıca şelalesi'nden harika fotoğraflar çekebilir, Valla Kanyonu ve Çatak Kanyonu'nda ise ailecek güzel vakit geçirebilirsiniz." 

Normal simitten daha büyük: SİNOP GERZE SİMİDİ

Sinop, tarihî hazineleri ve doğal güzellikleriyle bölgenin en sevilen tatil cennetlerinden biri. Şehrin simit konusunda popüler adresi ise şehir merkezine 35 dakika uzaklıkta bulunan Gerze’de yapılan simit…

“Normal simitlerden daha büyük ve daha ince bir çember şeklinde olan Gerze simidi, dut pekmezi ile hazırlanıyor” diyen Özlem Köseoğlu, “Gerze’de hemen hemen tüm fırınlarda bulabileceğiniz bu simidin tadı harika…. Diğer simitlerden çok daha farklı ve ayrıcalıklı bir lezzete sahip” dedi.

Güzel bir simit tadımı sonrası keşfe çıkılacak adreslere de değinen Köseoğlu, “Doğası ile büyüleyen Hamsilos Tabiat Parkı, denizden yaklaşık 1070 metre kadar yükseklikte bulunan İnaltı Mağarası, film sahnelerini andıran İnceburun Feneri mutlaka görülmesi gereken yerler” ifadelerini kullandı.

Fotoğraf: DHA

Çıtır çıtır: SAMSUN SİMİDİ

Orta Karadeniz’in en kalabalık şehri olan Samsun’da birbirinden farklı lezzetler bulunuyor. Bu lezzetler içinde en sevileni ise şehrin meşhur simidi… Mayası oldukça az olan Samsun simidinde üzüm, dut, elma ya da armut pekmezi kullanılıyor.

Özlem Köseoğlu, “Diğer simitlerden farklı olarak soğuk pekmez yerine sıcak pekmez ile haşlanıyor. Çıtır çıtır bir Karadeniz lezzeti olan Samsun simidi, damakları şenlendirecek kadar keyif veren bir tada sahip. Samsun’a kadar gitmişken, kahvaltınızda bu eşsiz çıtır simidi tatmadan sakın şehirden ayrılmayın” dedi.

Gezilecek yerlere de değinen Köseoğlu, “Tarihi güzellikleri ile Canik, baraj gölü bulunan ve muhteşem doğası ile Ayvacık, doğal güzelliği ile dikkat çeken Vezirköprü Kanyonu, balıkçılığın ön planda olduğu nezih Yakakent, Cumhuriyetimizin mihenk taşlarından biri olan Bandırma Vapuru ve Milli Mücadele Parkı görülmesi gereken adreslerden sadece birkaçı…” ifadelerini kullandı.

Doğu Karadeniz’in vazgeçilmezi: RİZE SİMİDİ

Son yıllarda yerli-yabancı doğa severleri kendine çeken ve her köşesinde farklı bir tabiat harikası saklayan Rize, ülkemizin keşfedilmeye değer yemyeşil şehirlerinden biri.

Şehir doğal güzelleri dışında mutfak kültürüyle de ülkemizin popüler şehirlerden… Özellikle kentin susamsız simidi Karadeniz mutfağının en özel tariflerinden biri. En çok da Rize ve Giresun’da tüketiliyor.

Fotoğraf: DHA

“Normal susamlı simitlerden ayrılan bu simit benim favori simidim” diyen Bahar Gündoğdu, “Biraz sert, kıtır kıtır sade bir lezzet. Ülkemizde diğer illerde üretilen simitlerle karşılaştırıldığında ayırt edici özellikleri; susamsız yapılışı, pişirilmeden önce yörede yetişen kokulu üzümden yapılan bir pekmeze batırılması, üzüm pekmezinin ürünün her tarafının eşit şekilde pişmesini sağlaması, simidin fırınlanmadan önce kısa süreli haşlanması” dedi.

Peki Rize'de nereleri gezmeli?

Gündoğdu, “Rize’de her yıl binlerce insanın ziyaret ettiği Ayder, Pokut, Huser ve Anzer yaylarını mutlaka görmelisiniz. Ayrıca Türkiye'nin en yüksek beşinci dağı olan ve dünyada ekolojik olarak korunması gereken 200 yerden biri seçilen Kaçkar Dağları da doğa sporlarını sevenler için iyi bir seçenek” dedi.

Fotoğraflar: Alamy, iStock