Cüceleri seven Silezyalı

İSTANBUL BAĞLANTISI

Wroclaw Ulusal Müzesi’nin kapısının önünde sizi Michelangelo ve Dürer’in heykelleri karşılıyor. Karşıdaki parkta da, üzerlerine modern heykeller “tünemiş” ağaçlar var! Klasik ve modernin yan yana soluk aldığı bir kent Wroclaw... Bir yanda Tapınak Şövalyeleri’nin ayak izleri, öte yanda sanatın uçuk ve avangard tarafı!
Kentin en güzel müzesinin kapısında biri İtalyan, diğeri Alman iki sanatçının heykeli var. İkisinin de İstanbul’la bağları var. İstanbul’a gelmeye niyetlenip son anda Papa’nın hışmından korkup vazgeçmişti Rönesans dâhisi Michelangelo. Dürer’inki ise bir kitap üzerinden... 1493’te Avrupa kitapçıları vitrinlerine Hartman Schedel imzalı bir kitabı yerleştirmişti. Basan, Albrect Dürer’in vaftiz babasıydı. “Liber Chronicarum” harita ve resimlerle doluydu. İstanbul’un bilinen basılı ilk haritası onun içindeydi. Bu bilgilerden sonra, heykellerin arasından geçip Ulusal Müze’ye girerseniz, Gotik dönemden soyut sanata kadar Polonya resim sanatının güzel örneklerini görebilirsiniz. Eskiz çizen küçük öğrencilerle karşılaştığınızda, Polonya’da grafik, animasyon ve karikatürün neden bu kadar geliştiğini anlıyorsunuz.
Wroclaw, köprülerin de kenti... 12 adaya yayılmış. “Polonya’nın Venedik”inde 127 köprü, mahalleleri birbirine bağlıyor. Bunlardan Tumski’nin demirlerinde yüzlerce kilit var. Damatlar ve gelinler düğün öncesinde, üzerlerine adlarını ve aşklarını yazıp köprüye astıkları kilitlerin anahtarlarını, bağlılıkları ömür boyu sürsün diye suya fırlatıyor.

FREDRO’NUN TÜY KALEMİ

Tumski Katedrali’nin bulunduğu adayı kente bağlayan köprüye halk “Yeşil Köprü” de diyor. Altından gezi sandalları, kürek çeken kanocular, ördekler geçiyor. Üstünden gelin ve damatlar eksik olmuyor. Köprü, kentin ana damarlarından birisi…
Polonya’ya son yıllarda gidenler tüm tarihi kent meydanlarının güzelliğini bilir. 30 yılda büyük bir restorasyon hamlesi yaşandı. Wroclaw da payını aldı. Pazar Meydanı’nı birbirinden güzel resimler ve işlemelerle süslü 60 yapı kuşatıyor. Meydan, Polonya’nın ikinci büyük kent meydanı olmasının yanı sıra, “Altın Güneşin Evi”, “Anka Kuşu Dükkanı”, “Altın Tazı” gibi sanat soluyan yapılarla çevrili... Wroclaw’ın ana meydanında bir çift melek kanadı gibi duran eski Belediye Binası’nın yapımı ise, 1299’a kadar uzanıyor. Gotik mimarinin Avrupa’daki en önemli örneklerinden. Binayı çepeçevre dolaşarak, duvarlarındaki kabartma, resim ve işlemelere mutlaka göz atın. Kentin en şık lokantaları da Eski Kent Meydanı’nda. elinde tüy kalemiyle şair ve tiyatro oyunu yazarı Kont Aleksandr Fredro’nun heykeli duruyor. Fredro, kimse farkına varmadan, belki de meydanda dolaşan insanlara bakarak, yazacağı yeni komediler için kahramanlar seçiyordur! Heykelin baktığı Kraliyet Sarayı’nın içinde bugün iki müze var. Arkeoloji Müzesi ile birlikte Saray’da yer alan Etnoğrafya Müzesi’nde giysilerden eşyalara kadar geleneksel Leh sanatının örneklerini görebilirsiniz.

8 Nobel ödülü

Wroclaw Üniversitesi’nin yaratıcı gücü, kente 8 Nobel ödülü getirdi. Aralarından biri de Einstein’la Kuantum Fiziği’ni yücelten Max Born. Ülkenin birçok prestijli festivali de burada düzenleniyor: Şarkı Söyleyen Oyuncular, Wratislava Cantans, Dialog Tiyatro Festivali...

Bronz heykellerin sırrı

Birçok kent simge olarak aslan, kartal, ayı gibi güçlü hayvanları; kale, saray, anıt gibi yapıları; meşe, lale, gül gibi bitkileri tercih ederken Wroclaw’lılar alışılmadık bir tercih yapmış: Cüceler! Sokaklarda dolaşırken bankların, elektrik direklerinin üzerinde, kaldırımlarda, köprü başlarında hep onları görüyorsunuz. Turistler fotoğraf çektirmek o heykelleri arıyor. Bronz cüce heykelleri 2005’ten sonra ortaya çıktı, kökleri 1980’lerdeki “Turuncu Alternatif” adlı “sosyalist-sürrealist” sanat akımına, duvar resimlerine dayanıyor. Bu ironik bakışın hoşgörüyle birleştiğini gördüğünüzde Wroclaw’lıları anlamak kolaylaşıyor. Kentteki üniversite ve okulların çokluğu, bu ruha gençlik aşısı yapıyor. Wroclaw’da her gün sanat gösterileri, sokak şarkıcıları, cambazlar, konserler ve sergiler görebilirsiniz. Hatta ağaçların üzerine çıkmış heykeller bile!

Görmeden dönmeyin

 Raclawice Panorama Müzesi, tek resimden oluşuyor. 1794’te Lehlerin Ruslara karşı yaptığı Raclawice Savaşı’nı destanlaştıran silindirik eserin yüksekliği 15, uzunluğu 120 metre. Jan Styka ve Wojciech Kossak’ın olağanüstü yapıtına bir platformdan bakarken kendinizi savaşın içinde buluyorsunuz. Silahlar atılıyor, toplar patlıyor, atlar kişniyor, askerler bağırıyor.�
 Wroclaw Çeşmesi, 300’den fazla fıskıyeli. Sular 40 metre yükseğe çıkıyor. 4 ile 18 dakikalık ışık ve ses gösterilerine Wagner ve Beethoven gibi klasikçilerin yanı sıra Apocalyptica, Faith No More gibi grupların müziği eşlik ediyor. Kışın havuz dev buz pateni sahasına dönüşüyor.�
 Polonya’daki en çarpıcı heykellerden biri, Juliusza Slowackiego Parkı’nda. 1940’da Katyn Ormanı’nda Rus askerlerince katledilen 22 bin Polonyalı esirin anısına Tadeusz Tchorzewski yapmış.
 500’e yakın ağaç ve bitki türü, ahşap köprüler, Japon Bahçeleri, “Büyükbaba” adlı 500 yıllık meşe ağacı, St. John Nepomuk Kilisesi... Hepsi, gezmekle bitmeyen Szczytnicki Parkı’nda. Sonbaharda gören asla unutamıyor.
 Kente giderseniz Opera Wroclawska’nın Ludowa Salonu’nda mutlaka bir gösteri izlemeyin. Üniversitenin Oratorium Marianum’unu görün. Bir günlüğüne otomobil kiralayıp Klodzko Vadisi’ni keşfedin. Şövalyelerden kalan kaleleri, ilginç kaya oluşumları, Masa Dağı ve ılıcalarıyla beklenmedik sürprizler dolu bir yolculuk olacak. Kudowa Zdroj’daki İskelet Şapeli ise sürprizlerin en ürkütücüsü. 1776’da yapılan şapelin duvarları 1618-48 yıllarında yapılan 30 Yıl Savaşları’nda ölenlerin kemikleriyle kaplı!
 Kentteki tüm etkinlikleri www.wroclaw.pl adresinden izleyebilir; daha geniş bilgi almak için turizm bilgi merkeziyle yazışabilirsiniz: info@itwroclaw.pl  �