CERN’i çözdüm, çok basitmiş

Ama yine de iddialıyım!
enim gibi anlamakta zorlananlar için CERN asla anlaşılmayacak mevzuların döndüğü karışık bir dünya. Yol geçen hanı gibi bir Fransa’ya, bir İsviçre topraklarına gire çıka dolandığımız, ineklerin otladığı yeşilliklerin altında, evrenin sırrının çözülmeye çalışıldığı havası görünmüyor. Bizde olsa üzerine anında AVM’lerin dikileceği yemyeşil otlakların arasındaki araştırma merkezinin iki dedektöründen biri olan CMS’ye giriyoruz. Asansörle yerin 100 metre altında 27 kilometre uzunluğundaki tünelin girişlerinden birine doğru iniyoruz. Güvenliği bol bir kapıdan içeri girince insanı ürküten o aletle karşılaşıyoruz. Dedektör diyorlar. Hafızanızda içinde 150 milyon metre kablo kullanılan eski model bir televizyon tüpünün apartman boyundaki görüntüsünü canlandırın. Böyle bir mekânda evrenin başlangıcının nasıl olduğuna dair muhabbet başlıyor...

ANLADIĞIM KADARIYLA...

Burada yapmaya çalıştıkları şey... Özünde  “Evrenin başlangıcı kabul edilen büyük patlamanın aynısını çok küçük ölçekte gerçekleştirmek.”Anlattıklarına göre bu patlamanın öncesinde atom matom yok. Kendi halinde zibidi gibi dolaşan parçacıklar var. Patlamayla ortaya çıkan parçacıklar birbiriyle ilişki kurunca kütle kazanıp insan, mutfak robotu, musluk, kitap, barbunya, lüfer, tırnak makası haline dönüşüyorlar.
Yalnız koca koca bilim insanlarına yakıştıramadığım tek bir nokta var: Bunu denemek için tutup en savunmasız, en gariban, tek elektronlu hidrojen atomlarını parçalamışlar. Yani güçlerinin yettiğine çalışmışlar.
Hidrojen atomundan parçaları aldılar ya, açığa çıkan bu protonları önceleri düz bir tünelde çarpıştırmaya çalışmışlar, olmamış tabii. Hemen işin çakallığına kaçmışlar: “Ulen bunu mıknatıslardan aldığımız güçle dairesel bir tünelde devamlı çevirerek yaparsak o zaman Big Bang’ın aynısını, yani ‘Büyük Patlama’nın çakmasını yakalayabiliriz” demişler.
Sonuçta n’olmuş derseniz... O kısmı biraz sıkıcı ama neticede ‘Higgs Bozonu’ yani ‘Tanrı Parçacığı’ denilen, dinozor ve nevresim takımlarının oluşmasını sağlayan maddeye kütle kazandırdığı düşünülen zamazingoya ulaşılmış. Kerem Hoca’nın dediğine göre sonuca nano saniyeler kalmış. O kim derseniz; işin erbabı... Yıllarca CERN’de görev yapan İTÜ’de öğretim görevlisi ve dört yıldır doktora çalışmalarını yapıyor. Aziz bir kişi.
Şimdi bu CERN’de her milletten 10 bin kişilik bilim insanı ordusu görev yapıyor. Bunlar ne yapar, ne yer, ne içer? Bu, bölgede yaşayanların da ilgisini çekmiyor değil.  Bilim adamlarının takıldığı yüzme havuzlarına dadanan kızlardan, araştırma merkezindeki kafeteryalarda konuşlanıp  onları yemek yerken dikizleyenlere, sıkı bir hayran kitlesi de mevcut.