Süt seçerken bu detaylara dikkat! Hangi süt size daha uygun?
Son dönemde market raflarında karşımıza çeşit çeşit sütler çıkıyor. Klasik inek sütlerinin yanı sıra bitkisel malzemeler kullanılarak üretilen çok sayıda süt de bulunuyor. Peki bu sütlerin farklarını ve birbirlerine karşı olan avantajlarını ya da dezavantajlarını biliyor musunuz? İşte bir dahakine süt almaya gittiğinizde seçiminizi yapmanızı kolaylaştıracak bir rehber...
İNEK SÜTÜ
İnek sütü protein, vitamin ve mineraller açısından oldukça zengin. 1 su bardağı kadar inek sütünde 8 gram protein bulunuyor. Bunun yanı sıra kalsiyum ve D vitamini açısından da zengin olan inek sütünün en büyük dezavantajı laktoz içermesi. Eğer laktoza karşı toleransınız varsa içine üretim aşamasında laktaz enzimi ilave edilen ve "laktozsuz" olarak bildiğimiz sütleri de deneyebilirsiniz. Bu işlem sütün besin değerlerini etkilemez ancak süt şekeri laktozu daha kolay sindirilebilen glikoz ve galaktoz adlı iki daha basit şekere dönüştürüyor.
KEÇİ SÜTÜ
Market raflarında karşımıza çıkan bir diğer hayvansal süt de keçi sütü. Vitamin ve mineraller açısından keçi sütü de oldukça zengin. 1 su bardağı keçi sütünde 9 gram kadar protein bulunuyor. Bu sütün içindeki yağ ve proteinler inek sütüne göre daha farklı. Bu da keçi sütünün sindirimini kolaylaştırıyor. Anne sütüne en yakın sütlerden biri olarak da bilinen keçi sütü de laktoz içerdiğinden, toleransı olanların dikkatli tüketmesinde fayda var.
BADEM SÜTÜ
Bitkisel sütler denince ilk akla gelenlerden biri olan ve hayvansal ürünler tüketmeyenlerin favorilerinden olan badem sütü özellikle şekerle tatlandırılmadığında düşük karbonhidratlı beslenen ve ketojenik diyet yapanlar için uygun. Kalori, şeker ve yağ oranı düşük olan badem sütüne antioksidan takviyeleri de eklenebiliyor. Bu sütün en büyük dezavantajı ise protein miktarının hayvansal sütlerin çok altında olması.
YULAF SÜTÜ
Bir diğer popüler bitkisel süt alternatifi olan yulaf sütü tam bir lif deposu. Özellikle kolesterolün düşürülmesine ve bağırsak sağlığına destek olan çözülebilir lif beta-glukan içeren yulaf sütünün dezavantajı ise özellikle yemişlerden elde edilen diğer sütlere kıyasla karbonhidrat ve doğal şeker miktarının oldukça yüksek olması.
BEZELYE SÜTÜ
Türkiye'de henüz çok fazla yaygınlaşmamış olsa da dünyada sıkça karşımıza çıkan bezelye sütünün protein miktarı inek sütüyle aynı. Üstelik bu süt, diğer bitkisel alternatiflerde bulunmayan koyu kremamsı kıvama sahiptir. Potasyum açısından da oldukça zengin olan bu sütün en önemli dezavantajı ise maalesef lezzeti. Birçok kişi bu sütün tadının fasulye ya da çimen gibi olduğunu söylüyor.
SOYA SÜTÜ
Besin değerleri açısından inek sütüne en yakın bitkisel süt ise soya sütü. Temel aminoasitleri içeren protein zengini bu süte zaman zaman protein takviyesi de yapılabiliyor. Özellikle spor sonrası tüketilmesi tavsiye edilen soya sütünün 1 bardağı 8 gram protein içeriyor. Dahası bu süt özellikle kalp ve damar hastalığı olanlar için sağlıklı gıdalardan biri olarak değerlendiriliyor.
HİNDİSTAN CEVİZİ SÜTÜ
Kuru yemişlere alerjisi ya da hassasiyeti olanlar için ise Hindistan cevizi sütü düşük kalorili bir bitkisel alternatif. Beyin fonksiyonlarını destekleyen orta zincirli trigliseritler ya da bir başka deyişle MCT yağ içeren Hindistan cevizi sütü ayrıca kalsiyum ve D vitaminiyle tavsiye edilebiliyor. Dezavantajı ise proteinden fakir, yağ ve basit karbonhidratlardan zengin olması.
PİRİNÇ SÜTÜ
Pirinç sütü kuru yemiş, süti soya gibi birden fazla alerjisi ya da hassasiyeti olanlar için çok uygun. Ancak besin değeri oldukça düşük çünkü temelde pirinç nişastasının suyla karıştırılmasından elde ediliyor. Bu nedenle kan şekeri seviyelerini yükseltebilir.
KAJU SÜTÜ
Kaju fıstığından üretilen bu süt de kalori, karbonhidrat ve şeker açısından oldukça düşük. Dahası çoğunlukla kalsiyum ve D vitaminiyle takviye ediliyor. Ancak protein açısından biraz zayıf. Özellikle kan şekeri dengesizliği yaşayanlar ve düşük kalorili alternatifler arayanlar kaju sütünü deneyebilir.
CEVİZ SÜTÜ
Bir diğer besleyici bitkisel alternatif de ceviz sütü. Tatlandırıcı eklenmediği takdirde karbonhidratı düşük, yağı ve proteini ise oldukça yüksek olan bu süt de kan şekerini dengelemeye yardımcı olabiliyor. Üstelik bol miktarda antioksidan içeren ceviz sütü, protein açısından ise çok zengin değil.