Öküz (öksüz) helvası nedir, nasıl yapılır? Yerken cezası olan öküz helvasının hikayesi

Antalya’nın Alanya ilçesiyle özdeşleşmiş bir lezzet olan Öküz (Öksüz) Helvası, farklı yörelerde, aynı malzeme ve benzer pişirme yöntemleriyle yapılabilen bir helva olmakla birlikte; rivayet edilen hikayesi, servis biçimi ve yeme ritüeliyle özgünleşir.

1,5 su bardağı üzüm pekmezi
5 su bardağı su
2 su bardağı un (elenmiş)
2 yemek kaşığı tereyağı
1 su bardağı kızdırılmış tereyağı
Öküz (Öksüz) Helvası Nasıl Yapılır?

Pekmezi ve 3 su bardağı suyu helva tenceresine koyunuz. Orta ateşte kaynatıp ocağın altını kısınız.

Kaynamış pekmeze elenmiş unu ve 2 yemek kaşığı tereyağını ekleyiniz. Tahta kaşıkla devamlı karıştırarak kıvam tutturunuz.

Helvayı devamlı karıştırarak pişirirken kalan 2 bardak suyu azar azar ekleyip helvaya yediriniz.

Un iyice pişip kokusu gidinceye kadar karıştırarak kısık ateşte pişirme işlemini en az 30 – 40 dakika sürdürünüz.

Helva koyu bir kıvam tutunca pişirmeyi durdurup soğumaya bırakınız.

Soğumuş helvayı servis tepsisine aktarınız. Nemli elle, görselde görüldüğü gibi biçimlendiriniz. Helvanın tepsi kenarındaki kısımlarını da tahta kaşıkla izler yaparak süsleyiniz.

Kızgın tereyağını da tepsinin ortasındaki tümseğin havuzcuğuna boca ediniz. Havuz taşacak, tümseğin yamacındaki yalağa akacaktır. Tereyağını soğutmadan sofraya veriniz.

1. 2. Çocuklarına yedirecek bir şey bulamayan bir annenin evdeki son malzemelerle hazırladığı rivayet edildiğinden “Öksüz Helvası” adını alan ve zamanla “Öküz Helvası” olarak anıldığı ifade edilen Alanya yöresinde, bu helvayı yeme biçimi de bir ritüele dönüşmüştür. Servis tepsisine alındıktan sonra ortasında, içi çukurlaştırılmış bir tümsek oluşturacak şekilde biçimlendirilen helvanın bu kısmına, kızdırılmış tereyağı dökülür. Tepsinin kenarlarından alınan helva lokmaları, tereyağı havuzuna batırılıp yenerek havuzun olduğu kısma kadar gelinir. Ritüel burada kendini gösterir; çünkü ‘’Havuzu yıkan lokmayı kim alırsa bir sonraki helvayı o kişi yapar.’’ Pekmez eklendikçe ağırlaşan ve kavrulması da gittikçe güçleşen bu helvayı bir dahaki sefere yapacak kişi de böylece “tatlı” bir ceza almış olur.