Bayramın olmazsa olmazı lokum nasıl yapılır?

Oldukça nostaljik gibi görünse de hala geçerliliğini koruyan lokum, Türk kahvesinin de en tatlı tamamlayıcısıdır. Dünyanın her yerinde de ‘Turkish delight’ olarak bilinen lokum, Türkiye ile özdeşleşmiş en önemli lezzetlerimiz arasında yerini koruyor.

Kurban Bayramı'na sayılı günler kala en çok merak edilenler arasında baklava kadar lokum da var. Evde kendi lokumunuzu hazırlarından farksız bir şekilde yapabilirsiniz. Peki evde bayram lokumu nasıl yapılır? Sizler için tarifi ve lokum hakkında daha önce duymadığınız bilgileri derledik...

1 litre süt
1,5 su bardağı şeker
2 su bardağı un
100 gram tereyağı
2 paket vanilya
Hindistan cevizi

Un, süt ve şekeri derin bir tencerede muhallebi gibi sürekli karıştırarak kısık ateşte pişirin. Kaynayan karışımı ocaktan alıp içine tereyağı ve vanilya ekleyin. Mikser yardımıyla 10 dakika çırpın.Karışımı bir tepsiye dökün. Bir kaşık ya da spatula yardımıyla her tarafı eşit olacak şekilde düzleştirin. Buzdolabına kaldırarak soğuyup sertleşmesi için bir gece bekletin.Ertesi gün buzdolabından çıkardığınız lokumları kare kare kesip köşelerinin sivriliğinin gitmesi için elinizle hafifçe yuvarlayın. Yuvarladığınız lokumları servis tabağına alıp üzerine Hindistan cevizi, fındık veya ceviz serpin. Hepsi bu kadar!

Hürriyet Aile Anne Şeflerinden Selma Mollaoğlu bayramda ikram edebileceğiniz enfes bir tarif paylaşıyor bizimle. Kakaolu saray sarması...Yapımı son derece basit olmasına rağmen birçok tanıdığım muhallebiyi rulo şeklinde düzgünce saramamaktan şikayetçi... Tepsiye bolca Hindistan cevizi serper ve muhallebiyi mikser ile güzelce çırparsanız emin olun sonuç başarılı olacaktır. Çok hafif bir tatlıdır. Kakao sevmeyenler kullanmayabilirler, muz yerine mevsimine göre kivi, şeftali, kayısı veya vişne de kullanabilirsiniz...

1 litre süt
1 su bardağı un
1 su bardağı toz şeker
3 yemek kaşığı tepeleme kakao
1 paket vanilya
1 yemek kaşığı tereyağı veya margarin

Ara malzemesi için:
1 poşet sade krem şanti
1 su bardağı süt
2-3 adet muz


Üzeri için:Bolca Hindistan cevizi

Bir tencereye süt, un, şeker ve kakaoyu alıp, çırpma teliyle güzelce karıştırın.Orta hararetli ateşte karıştırarak, muhallebi kıvamında göz göz oluncaya kadar pişirin. Vanilya ve yağı ekleyip 1-2 kez göz göz olunca ateşten alın. Mikser ile köpük köpük oluncaya kadar çırpın. Fırın tepsisine bolca Hindistan cevizi serpin. Muhallebiyi sıcak sıcak Hindistan cevizinin üzerine yayın.

Bu işlemi düzgün ve kolay yapmak için kaşığı ara sıra su ile ıslatın Ve muhallebinin iyice soğumasını bekleyin.Krem şantiyi süt ile çırpın. Soğuyan muhallebinin üzerine sürün. İyice soğuması için buzdolabın normal rafına kaldırın. 3-4 saat sonra tatlının bir ucundan kontrol edin.(1 gece dolapta beklerse sonuç daha başarılı oluyor).

Muhallebi sarılacak kıvamda ise dolaptan alın. Dikdörtgen dilimler kesin. Normalde 20 adet dilim çıkıyor. Dilimleri ister tepsisinde ister yine Hindistan cevizi serpilmiş bir tabakta şekillendirin.

Dar ucuna muz dilimi koyun ve rulo şeklinde sarın ve servis tabağına alın.

Tarihi Osmanlı dönemine kadar dayanan lokum, saray mutfağının da önemli bir parçası olmuştur. İlk olarak Arapça’da "rahat-ul hulküm" yani boğazı rahatlatan adıyla anılsa da bu isim günümüze lokum olarak gelmiştir.

Tarihi oldukça eskilere uzanan lokumun ayrıca, 1844 yılında Mehmet Kamil tarafından yazılan ve ilk basılı Türk yemek kitabı unvanına sahip olan Melce’ül Tabahhin’de de tarifi bulunmaktadır.

Hacı Bekir Efendi ise lokumun ilk üreticilerinden biri olarak sayılmaktadır. 1777 senesinde Kastamonu’dan İstanbul’a gelerek Bahçekapı’da ufak bir dükkan açmış ve bu ufacık dükkanda lokum gibi harika lezzetler üretmeye başlamıştır.

İlk olarak bal, şurup ve un kullanılarak yapılan lokum, günümüzde nişastanın da kullanımıyla daha lezzetli bir hal aldı. Fıstıklı, cevizli, kahveli, naneli, güllü gibi pek çok çeşidi de üretilmektedir.

Türk kahvesi ve lokumun muhteşem birlikteliği ise Osmanlı zamanlarına dayanır. Türk kültüründe misafirin yeri bir başkadır. Eve gelen misafire Türk kahvesi ve su uzatılır; misafir önce suyu alırsa yemek hazırlanır, kahveyi alırsa az oturacağı anlaşılırdı. Kahve fincanının yanına da ağız tatlansın, 'tatlı yiyip tatlı konuşalım' niyetiyle lokum ikram edilirdi.

Öyle bir çeşidi var ki dillere destan… Isparta’da yetişen mis kokulu gül ile Gaziantep’in muhteşem fıstığının birleştiği gül yapraklı lokum ise hem görüntü olarak hem de tat olarak yiyenleri büyülüyor.

Lokumun en önemli özelliği esnekliğidir. İki parmağınızın arasına alıp bastırdığınızda adete bir sünger gibi esnemeli ve bıraktığınızda eski haline dönmelidir.

Lokum bayramların da simgesi haline gelmiştir. Gelen misafirlere lokum ikram edilir, hatta misafirler de çoğu zaman ziyarete gittikleri eve lokum hediye ederler.

Sadece bayramlar da değil, kız isteme gibi özel günlerde de kahvenin yanında tatlı yiyelim tatlı konuşalım düşüncesi doğrultusunda lokum ikram edilir.

Geçmişte bayram ve diğer önemli günlerde lokumlar çocuklara bez bir mendil içinde servis edilirdi. Bu geleneği sürdürmek istiyorsanız siz de misafirlerinizin çocuklarına özel günlerde mendil arasında lokum ikram edebilirsiniz.

Havaalanlarında mutlaka bulunmuşsunuzdur. Etrafınızdaki dükkanlara göz gezdirdiğinizde hemen hepsi lokum satıyor. Çünkü turistler ülkelerine poşet poşet hediyelik lokum götürüyor. Türkiye’de tadıp çok beğendikleri bu lezzetli ülkelerinde de dostlarına yedirmek istiyor.

Lokum denilince akla hemen Mısır Çarşısı gelir. Dört bir yanınızı çeviren lokumların hangisini alacağınızı şaşırır, hepsinin tadına bakmak istersiniz. Hele ki kavrulmuş lokumun yanından geçerken kokusuna kapılmamanız mümkün değil.

Damaklarımızı şenlendiren lokumun Anadolu’nun bazı yerlerinde çok farklı kullanım alanları da var. Deri üstünde meydana gelen çeşitli yaralar için de şifa kaynağı oluyor.

Lokumdaki besin değerleri, içeriğinde kullanılan malzemelere göre değişkenlik gösterir. Fakat 100 gram sade lokumda ortalama olarak 89,28 gram karbonhidrat, 0,12 gram protein, 0,19 gram yağ, 19 miligram potasyum, 5 miligram kalsiyum ve 0,1 miligram demir bulunduğunu söyleyebiliriz.

Ünü Türkiye sınırlarını aşan lokum Napolyon’un da beğenisini kazanmıştı. Napolyon Avrupa’ya gelen Osmanlı tadıyla tanıştığı andan itibaren kasa kasa sarayına lokum sipariş etmiş, şekerleme niyetine yediği bu tattan vazgeçememişti.

Bir rivayete göre de eserlerini hayranlıkla incelediğimiz Picasso, alışmalarına başlamadan önce konsantrasyonunu arttırmak için lokum tüketirmiş. O güzel eserlerin altında lokumun payı olduğunu biliyor muydunuz?

Avrupa’da özellikle de İngiltere’de lokum tüketimi oldukça yüksek. Narnia Günlükleri: Aslan, Cadı ve Dolap filminde yer alan Cadı karakteri, Edmund isimli çocuk karakteri kendi tarafına çekmek için ona her fırsatta lokum ikram eder. Filmin İngiltere'de lokum satışlarını %200 attırdığı kaydediliyor

Türkiye’den dünyaya yayıldı derken elbette abartmıyoruz. 2008 yılında Amerikalı ünlü pop yıldızı Madonna’da bir şarkısında Türk lokumuna yer vermiştir. Candy shop şarkısında "I've got Turkish delight baby and so much more…” yani ‘Bende Türk lokumu ve dahası var’ sözlerine yer verilmiştir.