Türkiye çevresindeki denizler için yapılan bilimsel araştırmalar, son 3 bin yıl içinde kayda geçmiş en az 90 adet tsunami olduğunu ortaya koyuyor. Bu doğrultuda TBMM'de oluşturulan araştırma komisyonunun son raporunda da Türkiye’de deprem sonrasında oluşabilecek tsunami tehlikesine dikkat çekiliyor. Peki Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde kaç büyüklüğünde bir deprem tsunami felaketini getirir? En riskli alanlar nereler? Uzmanlar hurriyet.com.tr'ye anlattı...
#Marmara DepremiTekirdağ Namık Kemal Üniversitesi (NKÜ) Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanı Dr. Öğretim Görevlisi Ahmet Bal, olası İstanbul depreminde Marmara Denizi'nde tsunamiyi tetikleyecek 3 büyük çukurun bulunduğunu belirterek, "Bu çukurların üzerinde çökeller söz konusu. Depremin hareketinin tetiklenmesiyle bu çökeller kayabilir. Bu çökeller kayarsa da biz açıkçası Tekirdağ sahillerinde, örneğin, Marmaraereğlisi ve Süleymanpaşa'ya kadar geçen o hat içinde 2 metreye yakın dalga yüksekliği bekliyoruz. Özellikle Tekirdağ için konuşmam gerekirse depremin ardından bir tsunami beklentisi var" dedi.
#Tsunami17 Ağustos 1999 depreminin 25'inci yıl dönümünde, olası Marmara depremi hakkında konuşan Prof. Dr. Şükrü Ersoy, "Marmara'da büyük bir deprem olacak, bu 7’yi geçecek bir büyüklükte deprem. Marmara'da bir deprem bekliyorsak, tsunamiyi de birlikte anmak gerek. Bu tehlikenin gerçek olduğunu kabul ettiği zaman bir şey yapması gerekiyor ama bu konuda bilimle siyaset arasında anlaşma yok" dedi.
#Şükrü Ersoy17 Ağustos 1999 Marmara Depremi'nin yıl dönümü öncesinde Deprem Uzmanı Prof. Dr. Zeki Hasgür, Bursa ve Gemlik gibi Güney Marmara'da meydana gelebilecek bir depremin İstanbul'u da etkileyebileceğine dair kritik uyarılarda bulundu. Prof. Dr. Hasgür, “Bursa'da herhangi bir deprem olursa İstanbul tetikte olmalı" uyarısında bulundu.
#DEPREMDoğan Kalafat hayatını kaybetmesinin ardından kariyeri ve hayatı ile merak edilen isimler arasında yer alıyor. Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü Bölgesel Deprem ve Tsunami İzleme-Değerlendirme Merkezi Müdürü olarak görev yapan Kalafat, Türkiye'de depremler ve tsunami konusunda önemli çalışmalara imza atmıştır. Peki, Doğan Kalafat kimdir, nereli, kaç yaşında? İşte, o isim hakkında detaylı biyografi bilgileri.
#Doğan KalafatBoğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, 19 adet yeni 'Çok Disiplinli Tsunami Erken Uyarı' istasyonunu devreye aldı. Kandilli Rasathanesi Müdürü Haluk Özener, "Uluslararası standartlarda biz bir deprem olduktan sonra 7 dakika içerisinde bir tsunami olup olmayacağını AFAD üzerinden vatandaşlarla paylaşacağız" dedi. Özener, "Marmara Denizi çevresinde yakın alan tsunamisini belirlemek için Kandilli'ye verilmiş bir görev var. Yani hepiniz biliyorsunuz olası bir Marmara depremi, Marmara Denizi içinde olacak ve özellikle meydana gelecek heyelanlardan dolayı tsunami olma riski var. Biz de mümkün olan en kısa sürede vatandaşlarımıza tsunami riskine karşı haberdar etmek için bu istasyonları kuruyoruz. Bu görev bize verildi" ifadelerini kullandı.
#Kandilli RasathanesiÇin’in 160 km açığında bir Uzakdoğu ülkesi olan Tayvan son 25 yılın en güçlü depremiyle sarsıldı. Kıyıya yakın bir noktada yaşanan 7.4’lük depremde can kaybı ilk belirlemelere göre en az 9 oldu. Can kaybını ve maddi hasarı sınırlayan ise Tayvan’ın hazırlık seviyesi oldu.
#ÇinKandilli Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, "Marmara Denizi içerisinde bir sismik boşluk var. Bu sismik boşlukta yaklaşık olarak 130 kilometrelik bir mesafeden bahsediyoruz. Bir gün kırılacak çünkü oraya enerji dolmaya devam ediyor" dedi. Özener "Bu coğrafyada 7'nin üzerinde bir deprem yaşayacağımız açık. Bununla ilgili binlerce bilimsel çalışmalar ve farklı verilere dayanarak, farklı sonuçlar elde edilebiliyor." ifadelerini kullandı.
#İstanbulKandilli Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, "Marmara Denizi içerisinde bir sismik boşluk var. Bu sismik boşlukta yaklaşık olarak 130 kilometrelik bir mesafeden bahsediyoruz. Bir gün kırılacak çünkü oraya enerji dolmaya devam ediyor" dedi. Özener "Bu coğrafyada 7'nin üzerinde bir deprem yaşayacağımız açık. Bununla ilgili binlerce bilimsel çalışmalar ve farklı verilere dayanarak, farklı sonuçlar elde edilebiliyor." ifadelerini kullandı.
#İSTANBULAfet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar, "Tarihsel depremlere baktığımızda bu depremlerin tsunami oluşturduğunu biliyoruz. Bu anlamda Marmara içerisinde olacak bir depremde de tsunami olacağını öngörerek çalışmalar yapılıyor. Marmara ve diğer kıyılarda tsunami gözlem istasyonlarımız var. Bu önemli bir çalışma. Çok fazla çalışma var ama bunları daha da artırtmamız gerekir" dedi.
#AFADYüksek inşaat mühendisi, mimar ve deprem uzmanı Yoshinori Moriwaki, "Denizin içinde bir deprem oluyorsa tsunami de oluyor. Akdeniz, Ege ve Marmara'da genel olarak 1 metre yüksekliğinde tsunaminin meydana gelebileceğini söyleyebiliriz. Denizin bazı derin yerlerinde depremle birlikte kaymada oluyorsa 3 metre yüksekliğinde tsunami olabilir" dedi.
#Yoshinori MoriwakiYüksek inşaat mühendisi, mimar ve deprem uzmanı Yoshinori Moriwaki, "Denizin içinde bir deprem oluyorsa tsunami de oluyor. Akdeniz, Ege ve Marmara'da genel olarak 1 metre yüksekliğinde tsunaminin meydana gelebileceğini söyleyebiliriz. Denizin bazı derin yerlerinde depremle birlikte kaymada oluyorsa 3 metre yüksekliğinde tsunami olabilir" dedi.
#Depremİstanbul tarihinde çok yıkıcı depremler hatta tariflere göre tsunami içeren felaketler yaşamıştır. 557’deki deprem İstanbul’u hâk ile yeksan etmişti. İstanbul’u Osmanlı zamanında sarsan depremlerden sonuncusu ise “1894 Depremi”dir. Marmara sahillerinde denizin önce 200 metre çekildiği, ardından şiddetli dalgaların geldiği yazılır. Benzer büyüklükte depremler için İstanbul’da gerekeli tedbirlerin alınmadığı görülüyor.
#İstanbulBursa Gemlik merkezli 5.1 büyüklüğündeki deprem sonrasında Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, "Marmara'da bir deprem bekliyoruz ama Marmara Denizi'nde olan her depremin meydana gelecek olan depremin öncüsü olarak algılamamak gerekir" ifadelerini kullandı.
#Kandilli RasathanesiBursa Gemlik merkezli 5.1 büyüklüğündeki deprem sonrasında Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, "Marmara'da bir deprem bekliyoruz ama Marmara Denizi'nde olan her depremin meydana gelecek olan depremin öncüsü olarak algılamamak gerekir" ifadelerini kullandı.
#Kandilli RasathanesiMarmara Denizi'nin güneyinde Gemlik Körfezi'nde 5.1 ve 4.5 büyüklüğünde iki deprem gerçekleşti. Depremler İstanbul, Kocaeli, Bursa, Sakarya, Çanakkale ve birçok şehirde hissedildi. Peki deprem tam olarak hangi fayda meydana geldi? Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi Müdürü Dr. Doğan Kalafat anlattı.
#DepremSon günlerde art arda meydana gelen depremler tedirginliğe neden oldu. Bu depremler neyin habercisi, başka depremleri tetikleyecek mi? Prof. Dr. Şükrü Ersoy, merak edilen soruları CNN Türk yayınında cevapladı. Olası Marmara depremindeki en kötü senaryoya ilişkin bilgileri veren Ersoy, önemli değerlendirmelerde bulundu. "Biz kuzeyde deprem beklerken güneydeki kollar üzerinde de depremler meydana gelebilir." diyen Ersoy, "Batı Anadolu ve Ege Bölgesi’nde 1970’ten beri büyük deprem yok. Orada da büyük deprem potansiyelini vurgulamadan geçemeyeceğim." diyerek bu iki bölgeyi uyardı.
#Deprem5. Uluslararası Deprem Erken Uyarı Konferansı'nda konuşan Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, "Eğer deprem güvensiz bir binada oturuyorsanız istediğiniz kadar erken uyarı sisteminiz olsun, dünyanın en mükemmel erken uyarı sistemi sizde olsa ama binanız yıkıldıktan sonra bunun pek bir anlamı olmayacaktır. 3-5 saniyede kaçma şansınız yok" dedi.
#Deprem5. Uluslararası Deprem Erken Uyarı Konferansı'nda konuşan Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, "Eğer deprem güvensiz bir binada oturuyorsanız istediğiniz kadar erken uyarı sisteminiz olsun, dünyanın en mükemmel erken uyarı sistemi sizde olsa ama binanız yıkıldıktan sonra bunun pek bir anlamı olmayacaktır. 3-5 saniyede kaçma şansınız yok" dedi.
#Deprem17 Ağustos 1999 depreminin 24 yıl dönümü nedeniyle Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, basın toplantısı düzenledi. "Türkiye'nin herhangi bir yerinde 7'lik bir deprem yaşama ihtimalimiz var" diyen Prof. Dr. Haluk Özener, "Marmara'ya baktığımız zaman Kuzey Anadolu fayı içinde kırılmamış 130 kilometrelik yaklaşık bir alan var Marmara Denizi içerisinde. Doğu Anadolu'da da farklı kırılmayan yerler var. Türkiye'de Kuzey Anadolu fayı üzerinde Yedisu segment dediğimiz Marmara sismik boşluğu, Doğu Anadolu üzerinde de sismik boşluklar var. Bunlar deprem tekrarlama aralıklarını doldurdukları zaman bu depremleri maalesef biz yaşayacağız" ifadelerini kullandı.
#17 Ağustos 1999 Depremi17 Ağustos 1999 depreminin 24 yıl dönümü nedeniyle Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, basın toplantısı düzenledi. "Türkiye'nin herhangi bir yerinde 7'lik bir deprem yaşama ihtimalimiz var" diyen Prof. Dr. Haluk Özener, "Marmara'ya baktığımız zaman Kuzey Anadolu fayı içinde kırılmamış 130 kilometrelik yaklaşık bir alan var Marmara Denizi içerisinde. Doğu Anadolu'da da farklı kırılmayan yerler var. Türkiye'de Kuzey Anadolu fayı üzerinde Yedisu segment dediğimiz Marmara sismik boşluğu, Doğu Anadolu üzerinde de sismik boşluklar var. Bunlar deprem tekrarlama aralıklarını doldurdukları zaman bu depremleri maalesef biz yaşayacağız" ifadelerini kullandı.
#DepremKandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener ile Deprem Uzmanı Prof. Dr. Şükrü Ersoy, CNN TÜRK canlı yayınında soruları yanıtladı. Prof. Dr. Şükrü Ersoy, "Türkiye'nin yüzde 92'si deprem bölgesi diye bir ifade var bunu sevmiyorum. Herkes kendini yüzde 8'de kabul ediyor. Türkiye'nin yüzde 100'ü deprem bölgesi" ifadelerini kullandı. Özener ile Ersoy olası İstanbul depremine ilişkin çarpıcı açıklamalarda bulundu.
#KandilliKahramanmaraş merkezli depremlerin ardından gözler Büyük Marmara Depremine çevrildi. Bursa AFAD afet raporunda Bursa'nın depremselliği ile ilgili öne çıkan veriler dikkat çekti. Raporda il genelinde 6 olarak bilinen aktif fay sayısının 14 olarak belirtilmesi dikkat çekti. Ayrıca rapora göre, 650 bin konutun olduğu Bursa'da 2004 yılı öncesine ait riskli 200 bin bina bulunuyor.
#Bursaİstanbul'da olası bir depremin 7'nin üzerine gerçekleşebilmesi halinde 'çökme' ile gerçekleşecek tsunami senaryosu hazırlandı. Ortadoğu Teknik Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi -Cerrahpaşa Üniversitesi iş birliği ile hazırlanan senaryoya göre, denizde 120 kilometre uzunluğunda, 20 kilometre eninde yaklaşık 3 metrelik çökme olacak.
#İstanbulİstanbul'da olası bir depremin 7'nin üzerine gerçekleşebilmesi halinde 'çökme' ile gerçekleşecek tsunami senaryosu hazırlandı. Ortadoğu Teknik Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi -Cerrahpaşa Üniversitesi iş birliği ile hazırlanan senaryoya göre, denizde 120 kilometre uzunluğunda, 20 kilometre eninde yaklaşık 3 metrelik çökme olacak.
#İstanbul