ABD’de yaşayan Türk araştırmacı Cemil Emre Yavaş ve ekibi, 5,5 büyüklüğünün altındaki depremleri 30 gün önceden tahmin edebilen yapay zekâ tabanlı sistemle San Diego’da yüzde 98, İstanbul’da yüzde 91’e yakın başarıya ulaştıklarını duyurdu. Yavaş, çalışmanın detaylarını Hürriyet’e anlattı... Ayrıca Türk biliminsanlarına da sordum: Bu mümkün mü? Çalışmaya oldukça mesafeliler: “Depremler tahmin edilemez” diyorlar, ekliyorlar: “Tahminlere değil, deprem dirençli kentler yaratmaya odaklanın!”
#Cemil Emre YavaşGüneydoğu Anadolu bölgesinde korkutan bir deprem meydana geldi. Depremin Malatya Kale ilçesinde meydana geldiği ve büyüklüğünün 5.9 olduğu tespit edildi. Uzmanlar, bölgedeki depremi değerlendirerek vatandaşları uyardı. Prof. Dr. Şükrü Ersoy, açıklamasında "Artçıları 5'e kadar çıkabilir. Bu oldu bitti deyip konutlarda olmayalım. Bir süre dışarıda olmakta yarar var. " dedi. Deprem Uzmanı Prof. Dr. Okan Tüysüz ise depreme ilişkin değerlendirmesinde "Türkiye'nin özellik Doğu Anadolu'da Bingöl çevresinde Yedisu segmenti dediğimiz fay 7 üzerinde deprem üretme potansiyeline sahip. Burası riskli bir bölge, uzun yıllardır konuşuluyor. " dedi. Prof. Dr. Naci Görür ise " Muhtemelen bugün olan deprem 6 Şubat 2023 depremlerinin bu faya enerji transferinin bir sonucudur. Endişe yok" ifadelerini kullandı.
#DepremBilim Akademisi Kurucu Üyesi Prof. Dr. Naci Görür, olası Marmara Depremi’ne ilişkin, “Bilimsel araştırmalar, Marmara'da 30 yıl içerisinde depremin olma olasılığının bugün revize rakamı yüzde 47 olarak öngörüyor. Yüzde 47 şaka değil. Yazı-turayı yüzde 50 ile atıyorsun. Yani böyle bir tehlikeyle karşı karşıyayız” dedi.
#Prof. Dr. Naci GörürBilim Akademisi Kurucu Üyesi Prof. Dr. Naci Görür, olası Marmara Depremi’ne ilişkin, “Bilimsel araştırmalar, Marmara'da 30 yıl içerisinde depremin olma olasılığının bugün revize rakamı yüzde 47 olarak öngörüyor. Yüzde 47 şaka değil. Yazı-turayı yüzde 50 ile atıyorsun. Yani böyle bir tehlikeyle karşı karşıyayız” dedi.
#Depremİstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi, yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür, "Kütahya bir deprem kenti" diyerek uyarılarda bulundu. Prof. Dr. Görür, Kütahya'nın büyüyen bir kent olduğunu, yapılaşmada deprem riskinin dikkate alınması gerektiğini vurguladı. Görür, "Kütahya yanlışı yapıyor. Kütahya kendi bütün düzlük alanlarında grabenin tavan bloku üzerinde kolayına giden evler yapıyor." dedi.
#Prof. Dr. Naci Görürİstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi, yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür, "Kütahya bir deprem kenti" diyerek uyarılarda bulundu. Prof. Dr. Görür, Kütahya'nın büyüyen bir kent olduğunu, yapılaşmada deprem riskinin dikkate alınması gerektiğini vurguladı. Görür, "Kütahya yanlışı yapıyor. Kütahya kendi bütün düzlük alanlarında grabenin tavan bloku üzerinde kolayına giden evler yapıyor." dedi.
#KütahyaDeprem Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, Bingöl-Karlıova-Erzincan arasında en az 7.4 büyüklüğünde depremin olabileceğine dikkat çekti. Prof. Dr. Naci Görür, “Çünkü depremin ürettim periyodu durmuş. Eli kulağında. İkincisi Bingöl-Göynük arasında olma ihtimali fazla. O da 7’lik bir deprem” dedi.
#Deprem Bilimci Prof. Dr. Naci GörürDeprem Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, Bingöl-Karlıova-Erzincan arasında en az 7.4 büyüklüğünde depremin olabileceğine dikkat çekti. Prof. Dr. Naci Görür, “Çünkü depremin ürettim periyodu durmuş. Eli kulağında. İkincisi Bingöl-Göynük arasında olma ihtimali fazla. O da 7’lik bir deprem” dedi.
#DepremTÜRKİYE Bilimler Akademisi (TÜBA) Çevre, Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, suda soğuma ve ısınmanın sürekli olarak gerçekleştiğini söyleyerek, deniz suyu sıcaklıklarında düşüş görülse de sıcaklığın hala ortalamanın üstünde seyrettiğini aktardı.
#TÜBA200 bin kişiyi evsiz bırakan, binlerce insanın hayatını kaybettiği, yaralandığı 17 Ağustos 1999 Gölcük depreminin üzerinden 25 yıl geçti. O dönem depremin yaralarını sarmaya uğraşırken bir yandan da olası İstanbul depremi konuşulmaya başladı. Resmi kurumlar projeler hazırlıyor, çalıştaylar düzenleniyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, ilçe belediyeleri kentsel dönüşüme odaklandı; kamu binaları, köprüler, viyadükler güçlendiriliyor. Vatandaş riskli binasını yenilesin diye mali destek kampanyaları yapılıyor. Ama dönüşüm, olması gereken hızda değil. “İstanbul depreme hazır mı, neler yapıldı, yapılmalı” diye işin uzmanlarına, yetkililere sorduk.
#Necla BayraktarDeprem Uzmanı Yoshinori Moriwa Türkiye'de deprem riski bulunan bölgeler hakkında çarpıcı açıklamalarda bulundu. Beklenen İstanbul depremine dikkat çeken Moriwaki, '1760'da yine büyük bir deprem oldu ve bu dönemler arası yaklaşık 250 yıl sürdü. Bu nedenle, Türkiye'deki depremler her 100-150 yılda bir büyük birikmiş bir enerjiyle gerçekleşiyor. Dolayısıyla İstanbul'da da büyük bir deprem bekleniyor.' dedi. Moriwaki ayrıca, “Adana'dan Kıbrıs’a doğru giden bir fay hattı var. Bu fay hattının yakında kırılma ihtimali olduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
#İstanbul17 Ağustos Gölcük Depremi'nin 25. yıl dönümü nedeniyle katıldığı programda konuşan Prof. Dr. Naci Görür beklenen İstanbul depremine dikkat çekti. İstanbul'un depreme hazır olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Görür, 'İstanbul depreme hazır mı? Cevap hayır ama İstanbul'da bir çalışma yapılmadı mı? Çok şey yapıldı ama yapılanlar yapılması gerekenlerin yanında yetersiz dolayısıyla İstanbul bu depreme hazır değil.' dedi. Prof. Dr. Görür, Çekmeköy'ün zemin yapısının sert ve dayanımlı olduğunu, İstanbul'da birçok ilçeye göre daha iyi bir noktada olduğunu vurguladı. Görür, 'Çekmeköy'ün zemini çok sağlam, dinamitle kırılacak kuvvete sahip.' dedi.
#Prof. Dr. Naci Görür17 Ağustos Gölcük Depremi'nin 25. yıl dönümü nedeniyle katıldığı programda konuşan Prof. Dr. Naci Görür beklenen İstanbul depremine dikkat çekti. İstanbul'un depreme hazır olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Görür, 'İstanbul depreme hazır mı? Cevap hayır ama İstanbul'da bir çalışma yapılmadı mı? Çok şey yapıldı ama yapılanlar yapılması gerekenlerin yanında yetersiz dolayısıyla İstanbul bu depreme hazır değil.' dedi. Prof. Dr. Görür, Çekmeköy'ün zemin yapısının sert ve dayanımlı olduğunu, İstanbul'da birçok ilçeye göre daha iyi bir noktada olduğunu vurguladı. Görür, 'Çekmeköy'ün zemini çok sağlam, dinamitle kırılacak kuvvete sahip.' dedi.
#İstanbulGeçtiğimiz haftalarda deprem bilimci Prof. Dr. Naci Görür ile bir röportaj yapmış ve olası İstanbul depremi özelinde şunu sormuştum: “Uyarılarınızı duymayan kaldı mı?” O da özellikle belediyeleri işaret ederek, demişti ki: “Duymayan yok ama umursayan yok gibi. Seçim geçti unutulduk!” Bu kez İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki KİPTAŞ’ın kapısını çaldım.
#İstanbulSon dakika haberi... Marmara Denizi'nde Balıkesir açıklarında 4.1 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Depreme ilişkin açıklamalarda bulunan CNN Türk deprem uzmanı Prof. Dr. Şükrü Ersoy, "Burada Kuzey ve Güney yönleri olarak bir hareketlilik var. Burası enteresan yerlerden birisi. Dikkat edilmesi gerekiyor." şeklinde konuştu.
#AFADAlanında dünyanın önde gelen deprem bilimcilerinden olan Prof. Dr. Naci Görür ile yeni çıkardığı kitabı “Sesimi duymayan kaldı mı”yı konuşmak için buluştuk. Kitap, 76 yaşındaki hocanın hayatını, o günün Türkiye’sini ve deprem gerçekliğini anlatıyor. En son sorulması gereken soruyu en başta sordum: “Bunca deprem, bunca uyarı, bunca çalışma… Gerçekten de sesinizi duymayan kaldı mı?” Prof. Dr. Görür’ün yanıtı net: “Duymayan yok ama umursayan da yok gibi.” Ve ekledi: “Seçim geçti unutulduk!”
#Naci GörürMardin'de düzenlenen 'Deprem' konulu panelde konuşan Bilim Akademisi üyesi ve deprem bilimci Prof. Dr. Naci Görür, "Bu ülkede çakılan her çivinin gözetim ve denetimi sizin boynunuzun borcudur. Bize, 'Bu depremler ne zaman bitecek?' diye soruyorlar. Bazen teyzeler ellerini açarak dua ediyorlar. Sakın deprem bitsin diye dua etmeyin. Deprem biterse, hepimiz biteriz. Dünya yaşamaz, ölü bir gezegen haline gelir. Deprem, dünyanın nabzıdır, kalp atışıdır" dedi.
#DepremYer Bilimci ve Deprem Uzmanı Prof. Dr. Naci Görür, “Deprem molozları ya geri kazanılmalı veyahut da uluslararası yöntemlerle bertaraf edilmeli. Havayla, suyla ilişkileri kesilmeli. Bunu belediyeler şimdiden düşünmeli, deprem olduğu zaman çok geç” dedi.
#Naci GörürBilim insanlarının '7 ve üzeri deprem' uyarısında bulunduğu Tunceli’de havadan ve karadan yapılan incelemelerde, 134 yapı ve 798 bağımsız bölümün bulunduğu 8 bölge riskli ve rezerv alanı ilan edildi. Vali Bülent Tekbıyıkoğlu, kentsel dönüşüm çalışmalarının başladığını belirterek, “Riskli binaların yıkımı ve beraberinde yapımının devletimiz eliyle olması, eğer vatandaşımız yüzde 51’lik iknası olursa, kendileri de kabul ederlerse, burayı devlet tarafından yıkılacak. TOKİ'yle beraber yine neredeyse aynı katlarda ve aynı blok sayısında binalar ortaya çıkacak. Artık kimseyi enkazların altından biz kaldırmak istemiyoruz” dedi.
#DepremBetona boğulan İstanbul’un havadan çekilen görüntülerini yorumlayan Yer Bilimci ve Deprem Uzmanı Prof. Dr. Naci Görür, “İlçenin belediye başkanı, insanlarımız ölmesin diye önce yapı stokunu deprem dirençli mi, değil mi araştıracak. Bu araştırma sırasında deprem dirençli olmayanları ise ya yıkacak ya da güçlendirecek. Bunu belirledikten sonra yapılacak iş, insanları ölüme terk etmek olmayacağına göre, binaları hiç acımadan kepçeyi vurarak yıkacaksın. Kentsel dönüşüm binayı sadece yenilemek değil, planlamaktır. Kente zarar veren bütün bileşenleri deprem dirençli yapmaktır” dedi.
#Prof. Dr. Naci GörürBetona boğulan İstanbul’un havadan çekilen görüntülerini yorumlayan Yer Bilimci ve Deprem Uzmanı Prof. Dr. Naci Görür, “İlçenin belediye başkanı, insanlarımız ölmesin diye önce yapı stokunu deprem dirençli mi, değil mi araştıracak. Bu araştırma sırasında deprem dirençli olmayanları ise ya yıkacak ya da güçlendirecek. Bunu belirledikten sonra yapılacak iş, insanları ölüme terk etmek olmayacağına göre, binaları hiç acımadan kepçeyi vurarak yıkacaksın. Kentsel dönüşüm binayı sadece yenilemek değil, planlamaktır. Kente zarar veren bütün bileşenleri deprem dirençli yapmaktır” dedi.
#Naci Görürİstanbul Müteahhit ve İş İnsanları Derneği tarafından ‘İstanbul’da Deprem ve Kentsel Dönüşüm’ konulu panelde konuşan Prof. Dr. Naci Görür, “Eğer deprem olur, Marmara bölgesinde depremin çarkları durursa, Marmara bölgesi çöker, onunla kalmaz bütün Türkiye diz üstü çöker. Ve artık ne ekonomik özgürlüğümüz kalır ne de siyasi özgürlüğümüz kalır” dedi.
#Prof. Dr. Naci GörürAntalya Sanayici ve İş İnsanları Derneği (ANSİAD) 2024 yılı faaliyet dönemi 8. Olağan Toplantısı’nın konuğu olan Bilim Akademisi Üyesi, Jeolog ve Deprem Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, "Antalya’yı depremde etkileyecek üç tane deprem zonu var. Kim yok diyorsa bu işi bilmiyordur. Bunların zamanı gelirse tehlikelidir. Birincisi Fethiye-Burdur fay zonu burada olabilecek bir deprem 100 kilometre çapındaki bir alana afet boyutunda zarar verebilir. İkincisi Beyşehir, üçüncüsü de Antalya’nın güneyinde yer alan Helen-Kıbrıs fay zonudur. Bu bahsettiğim üç zonda şu anda stres birikiyor" dedi.
#Prof. Dr. Naci GörürBingöl’ün Solhan ilçesinde Yenidal köyünde yer altından ses geldiği ve büyük deprem olacağına işaret ettiğine yönelik sosyal medyada paylaşılan görüntülerin ardından Prof. Dr. Naci Görür, kendisini etiketleyen bir kullanıcıya, "Tahmin ettiğim kadarıyla, bu ses yerin derinliklerinde kayaların kırılmasına veya sürtünmesine işaret etmiyor. Sanki geniş bir yüzeyden gaz çıkışını andırıyor. Özellikle deprem bölgelerinde topraktan çeşitli gazlar ve özellikle radon gazı çıkar" yanıtını verdi.
#BingölBingöl’ün Solhan ilçesinde Yenidal köyünde yer altından ses geldiği ve büyük deprem olacağına işaret ettiğine yönelik sosyal medyada paylaşılan görüntülerin ardından Prof. Dr. Naci Görür, kendisini etiketleyen bir kullanıcıya, "Tahmin ettiğim kadarıyla, bu ses yerin derinliklerinde kayaların kırılmasına veya sürtünmesine işaret etmiyor. Sanki geniş bir yüzeyden gaz çıkışını andırıyor. Özellikle deprem bölgelerinde topraktan çeşitli gazlar ve özellikle radon gazı çıkar" yanıtını verdi.
#Bingöl6 yıldır sürdürülen İzmir, Güzelbahçe, Yağcılar, Seferihisar ve Tuzla fayları ile ilgili çalışmaların tamamladığını belirten İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Genel Jeoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, "İzmir'deki Tuzla fayı 2 bin yılda bir kırılan bir fay ve 2 bin yıldır kırılmadığını görüyoruz. Tuzla fayının uzunluğu yaklaşık 50 kilometre. Fay uzunluğu nedeniyle yaklaşık 7.1'e kadar deprem üretme potansiyeline sahip. 2 bin yıldır kırılmadığı için fayın yakın bir zamanda kırılma ihtimali yüksek" ifadelerini kullandı.
#Prof. Dr. Hasan Sözbilir