Kur korumalı mevduattan ayrılan ciddi bir tasarruf var. Döviz kurlarının yatay seyretmesi nedeniyle uzun süredir çok düşük bir prim söz konusu. Altın fiyatları Trump’ın seçim zaferi sonrası önemli bir güç kaybına uğradı. Enflasyon sorunu ciddiyetini korusa da 2025 yılı için faiz indirim beklentileri öne çıkmaya başladı. Önümüzdeki hafta TCMB faiz kararı var. TCMB’nin bir yandan enflasyon hedefini yükseltirken diğer yandan faiz indirimi yapması beklenmiyor. Dolayısıyla bu dönemde Borsa İstanbul’a ilginin sürmesi olası.
#TCMBÇevreye verdiğimiz zararla ileride yaşanacak bir felaketin kapılarını araladık. Gençler ekonomik büyümeden faydalanamıyor. İnsanlar sürekli kendilerinin daha iyi bir versiyonu olmak için çabalıyor. İşte tüm bu yaşananlar süregelen ‘Büyümek iyidir’ inancını tartışmaya açtı. ‘Degrowth’ yani büyümeme fikrini savunanlara göre ‘yavaşla’ düğmesine basma zamanı geldi.
#Meltem FıratlıYılın ilk yarısında İstanbul’da A sınıfı ofislerde boşluk oranı son 12 yılın en düşük, kiralar ise son 8 yılın en yüksek seviyesine geldi. Azalan arz, artan kiralar, maliyet avantajı ve hibrit çalışmanın yaygınlaşması esnek ofislere talebi tetikledi. Geçmişte girişimcilerin öncelikli tercihi olan esnek ofisleri artık orta ve büyük ölçekli şirketler de kullanıyor.
#Esnek OfisKira tespit davalarında yeni dönemin kapıları açıldı. İstanbul’da bir ev sahibi ödenen bedelin düşük kalması nedeniyle kiracısına kira tespit davası açtı. Bilirkişi incelemesi ile güncel değer belirlendi. Ancak taraflar rakama itiraz edince duruşmadan şu karar çıktı: “Yapay zekâdan da yararlanarak yeni rapor hazırlansın.” Hukukçular yeni karşılaşılan bu durumun tüm anlaşmazlıklara örnek teşkil edebileceğini belirtiyor.
#Kira Tespit DavasıHızla yükselen kiraların etkisiyle paylaşımlı odalara talep arttı. Bu yolla daha çok gelir elde etmeyi hedefleyen kimi ev sahipleri artık aile değil, bekar kiracı peşinde. Ranza doldurulan odalara 10 kişiye kadar kiracı kabul edilirken, ilanlara eklenen fotoğraflar evlerin yurda dönüştüğünü gösteriyor. Üstelik sadece öğrenciler değil, tek yaşayanlar da barınma ihtiyacını böyle karşılıyor. Uzmanlara göre vergi ve güvenlik sorunu oluşturan bu tip kiralamalar için düzenlemeye ihtiyaç var.
#Barınma Sorunuİsrail ve Hizbullah arasındaki çatışmalar, Lübnan sınırında yaşayanların köylerini terk etmelerine sebep oldu. Çatışmalar nedeniyle köyünü terk etmek zorunda kalan Lübnanlı Halid, köyünde yaşayan kimsenin kalmadığını "muhtemelen çapraz ateşte kuşlar bile ölmüştür” sözleriyle belirtti.
#İsrailUstadan çırağa geçen, el emeği ve beceri isteyen 123 meslek kayboldu veya kaybolmaya yüz tuttu. Teknolojinin ilerlemesi gibi sosyal hayatı etkileyen birçok faktör yeni meslekleri ortaya çıkarırken geleneksel bazı mesleklerin ve zanaatların kaybolmasına sebep oldu. İşte kaybolan ve kaybolmaya yüz tutmuş meslekler...
#Özge EsenGeçtiğimiz iki yılda ev sahibi-kiracı anlaşmazlığı hiç olmadığı kadar arttı. Hızla artan kiralar, getirilen zam sınırı ilişkilere büyük zarar verdi. Kira davalarında rekor artışlar görülürken, maalesef sorunlar adli vakalara da dönüştü. Yaşanabilecek anlaşmazlıkları en düşük seviyede tutmak için ise doğru hazırlanan bir kira sözleşmesi büyük önem taşıyor. Peki tarafların haklarını koruyan sözleşmede nelere dikkat etmek gerekiyor? Tüm bilinmesi gerekenleri gayrimenkul hukuku uzmanı Avukat Ali Güvenç Kiraz ile konuştuk. İşte 10 maddede doğru kira sözleşmesinin kuralları...
#KiracıKiralardaki artış, fiyat artışının önüne geçince konut yatırımında amortisman süresi kısaldı. 3 büyük şehirde de yatırımın geri dönüş süresi geçen yıla göre daha cazip hale geldi. En çok konut satılan 10 il içinde amortisman süresi en kısa şehirler Ankara, Antalya ve Gaziantep oldu. Ancak yatırımcılar kredi musluklarının kısılması nedeniyle beklemede.
#Ev SahibiKonut fiyatlarındaki artış hız kesmeye başladı. Kredi faizlerindeki yükseliş konut satışlarını düşürmeye başlarken mevduat ve döviz kurlarındaki yükseliş yatırımları başka yönlere çekmeye devam ediyor. İstanbul, Ankara ve İzmir’de merkeze bir miktar uzak lokasyonlarda 1.5 milyon lira civarında satışa sunulan evler bulunuyor. Birikimi olanların peşin de alabileceği konutlar için hükümetin düşük faizli kredi kampanyası açıklaması da beklentiler dahilinde yer alıyor.
#KonutUzun dava süreçleri nedeniyle mülk sahipleri artık tahliye taahhüdü almadan evini kiraya vermiyor. Kiralama aşamasında bunu kabul eden kimi kiracılar ise tahliye zamanı geldiğinde ‘İmza benim değil’ diyor. Kiracıların hedefi bu yolla zaman kazanmak. Hukukçular son aylarda imza itirazlarında patlama olduğunu, davaların sonuçlanmasının 1.5-2 yılı bulduğunu dile getiriyor.
#Tahliye TaahhüdüBugünlerde İstanbul’da dar ve orta gelirli hanelere göre kiralık ev bulmak oldukça zor. Lükste ise sınır yok. İlan sitelerinde aylık kirası 100-650 bin lira bandından yüzlerce ev var. Kimi şehrin merkezinde olması, manzarası ile pazarlanırken, kimi de lüks bir sitede olduğu için bu rakamlara ulaşıyor. Birçok ilçede 100-200 bin liraya kadar çıkan rakamlar ‘Bu nasıl kira!’ dedirtiyor.
#KiraEv sahibi-kiracı kavgası bitmiyor. Zam oranı anlaşmazlıkları ve tahliye talebiyle açılan davalar rekor seviyeye ulaşırken, son aylarda yer gösterme kavgası da mahkemelik oldu. Yüzde 25 zam sınırı nedeniyle istedikleri kira rakamını alamayan kimi ev sahipleri mülklerini satışa çıkardı. Ancak bazı kiracılar müşterilere evi göstermek istemiyor. Evin gösterilmesi için açılan davalar ortalama bir yıl sürünce mülk sahipleri mağdur oluyor.
#Ev SahibiYer kiralayarak hizmet veren aile sağlığı merkezlerinin (ASM), başta kira olmak üzere artan giderler nedeniyle ekonomik sıkıntılar yaşadığına dikkat çeken Yenimahalle Belediye Başkanı Fethi Yaşar, “Bugün Yenimahalle’deki 41 müstakil ASM’yi iyi ki yapmışız diyorum” dedi.
#Aile Sağlığı MerkezleriKira krizinin çözümü için yeni bir model geliştirildi. Kamuya ait arsalarda özel sektörün kiralama amaçlı konut üretmesi öneriliyor. Kiralar için üst limit konulacak, kiralamalar devlet denetiminde olacak. GYODER Başkanı Mehmet Kalyoncu, “Bu modelle arsa maliyetini sıfıra indirerek kiraları yarı yarıya düşürebiliriz” dedi.
#KiraKira artışına gelen sınırlama ev sahiplerinin tercihlerini değiştirdi. Yüzde 25 zam sınırına takılmak istemeyen ev sahipleri kısa dönem kiracı aramaya başladı. Hem uzun süren tahliye süreçleri hem de piyasa değerinin altında kalan rakamlar nedeniyle kimi mülk sahipleri artık uzun dönemli kiralamaya sıcak bakmıyor. Kısa ve orta dönem kiralık ev ilanları hızla artarken, uzun dönem kiralık arayanların seçenekleri azalıyor.
#Ev SahibiArtan kiralar, işçilik ücretleri ve işletme giderleri spor salonuna giden vatandaşa kabarık bir fatura olarak geri döndü. Türkiye Vücut Geliştirme, Fitness ve Bilek Güreşi Federasyonu Başkanı Niyazi Kurt işletmecilerin bu giderler karşısında çaresiz kaldıklarını belirtirken spor eğitmeni Umut Durna ise, “Önceden asgari ücretli, beyaz yakalı ve patron aynı salona gelip aynı özel dersleri alabiliyordu. Artık sadece patronlara özel ders satabiliyoruz” diyor.
#SporKahramanmaraş depremleriyle birlikte hem deprem bölgesinde hem de yapı stoku sorunlu olan kentlerde çok sayıda kişi güvenli olmayan evlerini terk edip daha yeni mekânlara taşınmaya başladı. Ama artan ev fiyatları pek çok kişi için metrekareden ödün vermeyi gerektiriyor. Kentsel dönüşüm aşamasında da maliyeti azaltmak için daha küçük daireler inşa ediliyor, evler küçülüyor. Büyük bir evden daha küçük bir mekâna geçmek süreci daha zor hale getiriyor. İşin uzmanlarına taşınmanın inceliklerini sorduk...
#DepremSatılık ev ilanlarına yeni bir kriter daha eklendi. Eski kiracıların ödedikleri rakamın düşük olması ve tahliye zorluğu nedeniyle yeni ev alanlar artık kiracılı mülkleri seçmiyor. Geçmişte ev ilanlarında ‘kiracısı hazır’ denilirken artık ‘kiracısız ev’ tanımı öne çıkıyor. Emlakçılar kiracısı olan evlerde satışın zor olduğunu, kimi zaman mülk sahiplerinin indirim yaptığını belirtiyor.
#Satılık Ev İlanlarıBursa'da kiracısıyla rakamda anlaşamayan dükkan sahibi mahkeme süreci devam ederken dükkana girerek tüm eşyaları boşalttı. O anlar kameraya yansırken, taraflar birbirini suçlayıp şikayetçi oldu. Mülk sahibi ise, "Kiracı sembolik sözleşmeyi koz olarak kullanıyor. Dükkanımızda yangın çıkarttı, bizim de zararımız büyük. Çıkmasını istiyoruz" dedi.
#BursaBursa'da kiracısıyla rakamda anlaşamayan dükkan sahibi mahkeme süreci devam ederken dükkana girerek tüm eşyaları boşalttı. O anlar kameraya yansırken, taraflar birbirini suçlayıp şikayetçi oldu. Mülk sahibi ise, "Kiracı sembolik sözleşmeyi koz olarak kullanıyor. Dükkanımızda yangın çıkarttı, bizim de zararımız büyük. Çıkmasını istiyoruz" dedi.
#KiraKonut aidatları aile bütçelerini zorluyor. Son bir yılda İstanbul’da aidatlar ortalama yüzde 77 artarken, birçok ilçede zam oranı yüzde 100’ü aştı. Merkezi ilçelerde 100 metrekarelik bir evin ortalama aylık aidatı 1.300 ila 2 bin 600 lira bandında değişiyor. Merkeze uzak ilçelerde dahi en düşük aidat bedeli 500 liraya ulaştı. Lüks sitelerde istenilen rakamlar 12 bin liraya kadar çıkıyor.
#Konut AidatıKiracılar, “Ev sahibim kışın ortasında bu evi satar. Ben de kapıda kalırım” diye evi muhtemel alıcı ve emlakçılara göstermek istemiyor. Bu yasal mı? Kiracının böyle bir hakkı var mı? İstanbul Barosu avukatlarından Mustafa Şeref Kısacık’a göre kiracı, evi emlakçı ve muhtemel alıcılara göstermek zorunda.
#Kiracı