Elektrikte kabarık fatura dönemi bitti

TEDAŞ'ın mekanik sayaç abonelerinin kaçak kullanıma yönelmesini önlemek amacıyla güç bedeli ve zamlı tarife uygulamasından vazgeçmesi, elektrikte ‘‘kabarık fatura dönemi’’ne son verdirdi. 1 nisan tarihinden itibaren mekanik sayaç abonelerinin faturalarında düşüş sağlayan bu karar, akıllı sayaç kullanıcılarının yüzde 68'e varan avantajlarını ise önemli oranda kaybetmesine neden oldu.

İstanbul'da daha önce, yüzde 12 oranında olan kaçak elektrik kullanımı, otomatiğe bağlanan aylık zamların yanı sıra, güç bedeli ve 150 kilovat saatin üzerindeki tüketimlere uygulanan zamlı tarife yüzünden, 2002 yılında yüzde 20 gibi rekor seviyelere ulaştı. Bu da kabarık faturaları ödemekte zorlanan bazı abonelerin özel tesisat çekme, sayacı sildirme, mühür koparma, sıfırlattıktan sonra mühür değiştirtme gibi çeşitli yöntemlerle elektrik tüketimlerini az göstererek, fatura bedellerini düşürmek istemesinden kaynaklandı.

KAÇAK ARTINCA

Abonelerin kaçak kullanıma yönelmesini önlemek amacıyla tedbir alma yoluna giden TEDAŞ, ilk önce kaçak kullanım gerçekleştiren binlerce aboneyi tek tek belirledi ve bu abonelere ceza bedellerini içeren yüklü faturalar çıkarttı. Ardından, elektrik faturalarının makul seviyelere çekilmesi için bazı kararlar alındı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), 150 kilovat saatten fazla elektrik kullananlara uygulanan yüzde 50 zamlı tarifeyi 1 Nisan'dan itibaren kaldırdı. Ayrıca, abonelere güç bedeli adı altında 1 milyon lira ile 10 milyon lira arasında yansıtılan sabit ücret uygulaması kaldırıldı. Tüm bu kararlar, mekanik sayaç abonelerinin faturalarında yüzde 50'ye varan oranlarda indirimlere yol açtı.

Ne var ki, bu uygulamanın sonucunda daha önce yüzde 68'e varan oranlarda avantajlı elektrik tüketebilen elektronik sayaç aboneleri, bu avantajlarını büyük oranda kaybetti. Akıllı sayaç olarak adlandırılan elektronik sayaçlar puant adı verilen sistem sayesinde abonelerin günün üç ayrı zaman diliminde, ayrı tarifelerden elektrik tüketmesine imkanı sağlıyor.

Elektrik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Başkanı Ahmet Uzunkaya, 1 Nisan tarihinden itibaren geçerli olan yeni düzenleme ile akıllı sayaç kullanıcılarının avantajlarını önemli oranda yitirdiğine dikkat çekerek, ‘‘Akılı sayaç aboneleri pahalı tarife uygulanan saatlerde elektrik tüketimlerine ağırlık verdikleri taktirde, artık mekanik sayaç kullanıcılarına oranla daha yüksek fatura bedellerini ödemek zorunda kalacak. Bu da, elektronik sayaç satışlarını olumsuz etkileyecektir’’ dedi.

Kaan marka sayaçların üreticisi Başarı Elektronik'in Genel Müdürü Eren Anıl de, ‘‘Puant tarife sistemi tüketimin belli saatlerde yoğunlaşmasını önleyen bir tarife. Daha önce kullanıcılara ortalama yüzde 25 oranında avantaj getiriyordu, şimdi bu oran yüzde 10'a düştü’’ dedi.

150 kilovat saatin üzerine zamlı tarife uygulamasının kaldırılmasıyla birlikte akıllı sayaç kullanıcılarının elektrik kullandıkları saatlere daha fazla dikkat etmeleri gerektiğine de değinen Anıl, ‘‘Puant tarifesi şu anda elektrik tüketiminin gece yapılması durumunda yine yüzde 52 oranında avantaj sağlıyor. Ancak tüketimin fazla olduğu 17.00 ile 22.00 saatleri arasında elektrik kullanıldığı taktirde aboneler, bu kez yüzde 57 oranında dezavantajlı duruma düşüyor. Şimdi, bu abonelerin puant tarifesinden yarar sağlayabilmeleri için mutlaka tüketim alışkanlıklarını değiştirmeleri gerekiyor’’ dedi.

Akıllı sayacın avantajı

MEKANİK sayaçlara oranla abonelere yüzde 25'lik avantaj sağlayan akıllı sayaçlar, 150 kilovat saatin üzerine zamlı tarife uygulamasından vazgeçilmesiyle birlikte, bu avantajları yüzde 10'a kadar düştü. Akıllı sayaç aboneleri, daha önce indirimli tarifenin uygulandığı saatlerde yüzde 40 ile yüzde 68 oranında daha ucuza elektrik kullanma imkanına sahipti sahipti. Şimdi bu, indirimli saatlerde yüzde 10 ile 52 oranına kadar geriledi. Abone şayet tüketimini 17.00 ile 22.00 saatleri arasında gerçekleştirirse, bu kez mekanik saat kullanıcılarına oranla yüzde 57 daha fazla bedel ödemek zorunda kalıyor.

Dört yıldır uygulanıyor

ENERJİ ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye'de üretilen elektrik enerjisinin dengeli tüketimini sağlamak amacıyla dört yıl önce puant adı verilen ve abonelere günün üç ayrı zaman diliminde, ayrı tarifelerden elektrik tüketme imkanı sağlayan akıllı sayaç uygulamasını başlatmıştı. Bunun sonucunda aboneler, daha önce sadece iş yerlerinde uygulanan çok tarifeli elektrik tüketimine konutlarda gerçekleştirebilme imkanına kavuşmuştu. Böylece, günün farklı saatlerinde kullanılan elektrik için farklı ücret tarifesinin uygulanması ve elektrik kullanım yoğunluğunu indirimli saatlere kaydırarak, aynı elektrik tüketimi için daha az bedel ödemesi sağlanabiliyor.