İnovasyona sanatı kattılar

Rekabetin giderek arttığı günümüzde firmalar kendi ürünlerinde fark yaratabilme ve müşteri odaklı olabilmeye daha çok önem veriyorlar. Bu noktada devreye ‘inovasyon’ giriyor. İnovasyon alanında danışmanlık veren ArtBizTech’in Yönetici Ortağı Emrah Yayıcı, inovasyonu kısaca şöyle tanımlıyor: “Müşterilerin daha önce karşılanmamış bir ihtiyacına yaratıcı bir çözüm bulmak.”Rekabetin giderek arttığı günümüzde firmalar kendi ürünlerinde fark yaratabilme ve müşteri odaklı olabilmeye daha çok önem veriyorlar. Bu noktada devreye ‘inovasyon’ giriyor. İnovasyon alanında danışmanlık veren ArtBizTech’in Yönetici Ortağı Emrah Yayıcı, inovasyonu kısaca şöyle tanımlıyor: “Müşterilerin daha önce karşılanmamış bir ihtiyacına yaratıcı bir çözüm bulmak.”Şirket kurulduktan sonra, son üç yılda 50’den fazla firmaya danışmanlık yaptıklarını belirten Yayıcı, firmaların genellikle ‘fikir havuzları’ gibi daha çok bireysel olarak kalan uygulamaları denediklerini ancak bunlardan yeterince verim alamadıklarını aktarıyor. Bunun yanında inovasyonun verimli olabilmesi için iki temel özellik gerekiyor. Bunlardan biri metadoloji, ikincisi de sağ beynin yani yaratıcı, eleştirel, gözlem, empati düşünce tarafının iyi çalışması.

TASARIM ODAKLI DÜŞÜNME
Metodolojide tüm dünyada uygulanan yaklaşım design thinking. Türkçesi tasarım odaklı düşünme. Emrah Yayıcı, ArtBizTech olarak danışmanlık yaparken de bu metodolojiden yararlandıklarını belirtiyor. Aslında 6 aşamalı bir yaklaşım olan design thinking 2 – 5 gün arasında yapılan çalıştaylarla yapılıyor. ArtBizTech, multisidipliner bir ekip. Öyle ki, ekipte robot etkileşim uzmanı, sanat küratörü, endüstri mühendisi, bilgisayar mühendisi, moda tasarım, endüstri ürünleri tasarımı gibi farklı alanlardan uzmanlar var. Söz konusu çalıştaylara da insan kaynakları, finans, pazarlama gibi farklı departmanlardan personel çağırılıyor ve multidisipliner bir ekip oluşturuluyor. Bunun yanında, design thinking’in amacının inovasyon ve inovasyonun amacının da müşterilerin ihtiyaçlarına çözüm bulma olması nedeniyle çalıştaylara ürünü kullanan son tüketiciler yani müşteriler de çağırılıyor. Yayıcı bu süreci şöyle anlatıyor, “Çalıştaylarda önce hedef belirleniyor. Çalışan bağlılığı mı, dijitalleşme mi? Çalıştayın ilk gününe son kullanıcıları yani tüketicileri çağırıyoruz. Onları dinliyoruz. Sorunlar, beklentiler, ihtiyaçlar ortaya konuyor. 3. aşama iç görünüm. Burada müşterinin söylemediği, ifade edemediği ama söylemek istediği iç görüleri yakalamaya çalışıyoruz. Daha sonra çalıştaylarda çıkan fikirleri önceliklendirip prototipliyoruz. 40-50 fikir çıkıyorsa bunlarda 1-2 tanesinin etkisi yüksek oluyor.”

Firmaların kendilerine inovasyona yönelik belli ihtiyaçlar doğrultusunda danıştıklarını söyleyen Yayıcı, bu ihtiyaçlar genellikle dijitalleşme, bir alanda inovatif bir fikir bulmak ya da müşteri odaklı bir kültürel dönüşüm olabiliyor. Dolayısıyla çalıştayların amacı da firmaların sorunlarıyla ilgili inovatif bir çözüm bulma, dijitalleşerek şirket iş modelini ve müşteri deneyimini iyileştirme, müşteri sayısını arttırma, ya da bağlılığı arttırma gibi farklı konular olabiliyor. Bunun yanında, çalışanlara yönelik talepler de geliyor. Şirketler bazen genç çalışanları elde tutabilme veya yeni işe aldıkları personelin işe uyum sağlama süresini kısaltabilmek için de başvurabiliyor.

YARATICILIK İÇİN SANAT
Yayıcı, İnovasyonun verimli olabilmesi için çalıştaylar sırasında diğer şart olan sağ beynin çalışmasına yönelik farklı bir yöntem uyguladıklarını belirtiyor. Yayıcı, “Çalıştaylar sırasında sağ beyindeki fonksiyonları çalıştırmak için çeşitli sanatsal aktiviteler yapıyoruz. Buna da artful thinking diyoruz” diyor. Design thinking ve artful thinking’i entegre ettiklerini söyleyen Yayıcı, “Bunun için bazı tablolar gösteriyoruz ve katılımcılara bu tabloda ne gördüklerini soruyoruz. Fikir geliştirme kısmında soyut tablolarla yaratıcı kısmı hareketlendirmeye çalışıyoruz” diye konuşuyor.  

ÇALIŞANLARA NE KATIYOR?
- Çalıştaylar ile pek çok birimden katılımcı geliyor, böylece bir çok birim bir araya gelerek birbirilerinin sorunlarına çözüm buluyorlar. bu birlikte çalışma kültürü yaratıyor. - design thinking metodu ik departmanlarına sorunlarının çözümü için tüm dünyada öneriliyor. normalde ik departmanları çalışanların sorunklarına kendileri yaratıcı fikirler bulmaya çalışıyor. bu metodoloji çalışanları da işin içine katıyor. yeni ik departmanları da müşteri odalı olmaya başlıyor. onların müşterileri de şirketteki çalışanlar.- design think de çıkan fikirlerler prototipleştiriliyor yani havada kalmıyor. 

ÖRNEK ÇALIŞMALAR
- “Finans sektöründen bir firma ile çalışanların oryantasyon ve şirkete uyum süresini (onboarding) kısaltmayı amaçlayan bir Design Thinking workshop gerçekleştirdik. Metodolojinin araştırma aşamasında adaylarla ve firmada yeni görev yapmaya başlamış çalışanlarla empati görüşmeleri yapıldı.  Zihin haritalandırma tekniğiyle yaptığımız içgörü analizlerinde, bu kişilerin teklif ve işe başlama tarihleri arasında geçen sürede ciddi bir belirsizlik duygusu yaşadıkları belirlendi. Bu belirsizliği gidermek üzere oryantasyon sürecini işe başlama tarihinin önüne çekecek oyunlaştırma (gamification) içeren dijital çözüm fikirleri geliştirdik. Bu sayede yeni ekip üyelerinin firmaya uyum sürecini kısalttık.” 

- “Sağlık sektörünün önde gelen firmalarından biriyle gerçekleştirdiğimiz design thinking workshop’unda hastane personeli, doktorlar, hastalar ve hasta yakınlarının hastaneye girdiklerinde yaşayacakları deneyime pozitif katkı sağlayacak temel içgörüler tespit edildi. Bu içgörüler bağlamında rahatlama, huzur ve canlanma hissiyatlarını yaratan dijital bir sanat eseri fikri tasarlandı. Dijital eserin imgeleri, ana renkleri ve formları sanatçılar, psikologlar ve inovasyon danışmanları eşliğinde yine bu workshop sırasında belirlendi. Çevreye duyarlı yeşil bina sertifikasına sahip olan hastane, sanatın iyileştirici gücünü de kurumsal kimliğinin bir parçası haline getirdi.” 

- “Farklı sektörlerden firmalarla müşteri odaklı dijitalleşme programları çerçevesinde Design Thinking Workshop’lar gerçekleştiriyoruz. Bu workshoplara sadece müşteriye dokunan birimler olan satış ve pazarlama birimleri değil, insan kaynakları, satınalma, kurumsal iletişim gibi firmanın tüm birimlerden ekipler katılıp, birlikte inovatif iş ve teknoloji çözümleri geliştiriyor. Bu sayede şirket içerisindeki silo bazlı yapıların yerini, birbirlerinin sorunlarını birlikte çözüme kavuşturan yaratıcılık, duygusal zeka ve empati gibi sağ beyin yetkinlikleri güçlenen organizasyonel yapılar alıyor.”