Makineler yüzyıllardır insanların istihdam ve iş geleceği konusunda belirleyici bir rol oynuyor. Geçen on yılda insanların yaptığı yüzlerce iş, çok daha az maliyet ve hata ile onlar tarafından yapılabiliyor. Üstelik makineler bırakın sahneden çekilmeyi, her geçen gün sektörlerdeki payını arttırıyor. Dünyanın önde gelen yönetim danışmanlığı firmalarından McKinsey&Company, yeni yayınladığı raporda çeşitli sektörlerde hangi faaliyetlerin ne oranda makineleşebileceğini ortaya koydu.
Raporda 19 sektörde 7 iş faaliyetinin ne oranda teknik olarak makineleşme potansiyeline sahip olduğu ABD İşgücü İstatistikleri Bürosu’nun verilerinden yola çıkılarak derlendi. Raporda üretim ve parekendecilik sektörlerinin makineleşmede en yüksek potansiyele sahip olduğu da vurgulandı. Sağlık ile eğitim ise otomasyon açısından en zayıf sektörler. Yani her iki alanda çalışanların da gelecekte önleri açık. Finans ve inşaat ise orta düzeyde potansiyel barındıran sektörler arasında yer aldı.
Raporda 19 sektörde; yönetim, uzmanlık, insanlarla etkileşim, öngörülemez fiziksel işler, veri toplama, bilgi işlem, öngörülebilir fiziksel işler gibi 7 iş faaliyeti belirlendi. Sektörler bazında yapılan bu iş faaliyetlerinin ne oranda makineleşme potansiyeli taşıdığı araştırıldı. İşte sektörler ve otomasyon ile ilgili öne çıkan dikkat çekici veriler:
EN AZ MAKİNALAŞMA YÖNETİMDE
Çevresel koşullardan bağımsız olan ‘öngörülebilir fiziksel iş faaliyetleri’nde tüm sektörlerde yüzde 78 oranında otomasyona geçilebileceği öngörülüyor. Ele alınan 19 sektörün ortalamalarına göre veri toplamada yüzde 69, bilgi işlemde ise 69 oranında makineleşme potansiyeli mevcut. En az makineleşme şansı olan iş faaliyeti, yüzde 9 ile ‘yönetim’. Çünkü yönetim; insanlarla etkileşim gerektiriyor ve makineler bu konuda hâlâ insanlar kadar gelişmiş değil.
Rapora göre sağlıkta ve eğitimde otomasyon potansiyeli çok düşük. Konaklama ve gıda sektörlerinde ise öngörülebilir fiziksel işlerde otomasyonlaşma oranı yüzde 48; inşaatta ise yüzde 41. 19 sektör içinde en yüksek otomasyon potansiyeli, yüzde 51 ile tarım sektöründe.
GELECEĞİN MESLEKLERİ TEKNOLOJİDE SAKLI
TÜRKİYE’DE fütürist denildiğinde akla ilk gelen isimlerden biri olan Ufuk Tarhan iş ve yaşam koşullarımızdaki tüm değişimi şekillendirecek teknolojik belirleyiciler arasında büyük veri, bulut bilişimi, nesnelerin interneti (IoT) 3 boyutlu baskı, sanal gerçeklik, arttırılmış gerçeklik, giyilebilir teknoloji, hologram teknolojisi, insansız araçlar, kısa kod uygulamalarını sayıyor. Tarhan, geleceğin mesleklerinin bu teknolojilere göre şekilleneceği belirterek şunları söylüyor:
5-10 YILA YAPAY ZEKA ÇAĞINDAYIZ
Şu an mobilizasyon ve dijitalleşme çağı içindeyiz. 5-10 yıl içinde robot, yapay zeka ve yenilenebilir enerji çağlarına geçmiş olacağız. Bugün var olan mesleklerin bazıları tamamen yok olacak, kalanların hepsi çok önemli değişiklikler geçirecek. Örneğin muhasebecilık, çağrı merkezi elemanı, perakende satış asistanı, emlakçılık, sekreterlik bunlar arasında sayılabilir.
DİJİTAL HER ŞEY KAZANDIRACAK
2017-2018’de tüm internet trafiğinin yüzde 90’ı video olacağı için videolaştırma alanıyla ilgili tüm işler çok önem kazanacak. Bu da bu iş alanını büyütecek. Sosyal medya, dijital pazarlama, dijital reklamcılık, dijital iletişim kısacası dijital her şey kazandıracak.
VERİ ANALİSTLERİNİN GELECEĞİ PARLAK
Yapay zeka analiz görevini tamamen üstlenene kadar her sektörde büyük veri analistleri vazgeçilmez olacak. Büyük veri yığınları içerisinden gelecekle ilgili tahminde bulunabilmemizi sağlayabilecek bağıntıların bilgisayar programı kullanarak aranması anlamına gelen veri madenciliği içinse gelecek parlak. STEAM alanları (Fen bilimleri, teknoloji, mühendislik, sanat ve matematik) temel bilimler arasına girecek. Her meslek uzmanı bunları iyi derecede anlar hale gelecek. Yani mühendis sanatçılar, teknolojist matematikçiler, sanatçı bilim insanları gibi yeni karma meslekler ortaya çıkacak.
MÜHENDİSLİK YENİDEN YÜKSELİŞTE
Mühendislik gelecekte de önemini koruyacak. Özellikle uçak, uzay, genetik, biyokimya, nano teknoloji, robot, çevre, doğa, iklim, materyal, hologram ile ilgili mühendislikler ön plana çıkacak. Teknoloji ile iç içe geçmiş yeni nesil hukukçular, regülatörler, denetçiler olacak. Yakın gelecekte, analistlik, görsel-metinsel editörlük, kurguculuk, küratörlük de yıldızı parlayacak işler arasında.
ROBOT PATRONLAR DÖNEMİ BAŞLAYACAK
RoboBoss’lar (Robot Patronlar) oluşacak. İnsanlar robotlarla çalışmaya, yaşamaya alışacak. Robot-insan karmasının yapacağı iş süreç ve modellerinin tasarımcıları, koordinatörleri epey revaçta olacak. Giyilebilir teknolojiler nedeniyle tekstil, moda, deterjan, perakende, pazarlama, satış ve kimyasallarla ilgili sektörlerde çalışanlar, nano, genetik, kimya, biyoloji gibi teknolojilerden çok iyi anlayan bambaşka tasarımcılara, mühendislere dönüşecek.”
GELECEĞİN MESLEKLERİ
Yazılım mühendisleri Uçak, uzay, genetik, biyokimya, nano teknoloji, robot, çevre, doğa, iklim, materyal, hologram ile ilgili mühendislikler Büyük veri analistleri Sosyal medya, dijital reklamcılık uzmanları Mekanik-montaj birinci derece süpervizörleri Acil durum yönetim müdürleri Odyologlar Meslek hastalıkları uzmanları Ortez/protez uzmanları Diyetisyenler ve beslenme uzmanları Satış mühendisleri Doktorlar ve cerrahlar Psikologlar
ÜST DÜZEY YÖNETİCİLER GELECEĞİN MESLEKLERİNİ ANLATTI
YARATICILIK GEREKTİREN ALANLAR BİR ADIM ÖNDE
Albright Stonebridge Group Baş Danışmanı Hakan Akbaş: Gelecekte yönetimsel, düşünsel ve uzmanlık gerektiren meslekler revaçta olacak. Yaratıcılık, organizasyon becerisi, diploması gibi yetkinlikler önem kazanacak. Sağlık, eğitim, hukuk gibi sektörler öne çıkacak.
YAZILIM MÜHENDİSLİĞİNDE GELECEK VAR
Bosch Türkiye ve Orta Doğu Başkanı Steven Young: Bana göre, geleceğin trend mesleklerinden biri ‘yazılım mühendisliği’. Yaşamın her alanında otomasyonu görüyoruz. Kas gücü kullanımı azalacak, insanın karar verme yetisi daha fazla kullanılacak. Her an değişime, öğrenmeye açık, kendi kendine organize olan takımlar ve takım arkadaşlarına ihtiyaç artacak
ANA DİSİPLİNLER HER ZAMAN REVAÇTA OLACAK
Toyota Otomotiv Türkiye G.M. ve CEO’su Hiroshi Kato: Ana disiplinler ve temel mühendislik bilimleri her zaman revaçta olacak. Mekatronik, otomotiv, biyomedikal alanlarından türetilecek uzmanlık alanları gelecekte önem kazanacak. Mobilite ve insan hayatını kolaylaştırıcı unsurlara odaklı alanlar yükselişe geçme potansiyeline sahip. Örneğin insansız araçları veya enerji verimliliğini öne çıkaran ulaşım teknolojileri gibi.
ENERJİ YÖNETİMİ ÖNE ÇIKIYOR
Schneider Electric Türkiye İK Genel Müdür Yardımcısı Ayşe Özdemir: Geleceğin meslekleri dendiğinde yazılım, teknoloji, enerji yönetimi ve çözümleri gibi alanlar ön plana çıkıyor. Daha çok akıl gücü, yaratıcılık gerektiren, görsel ve tasarım yetkinlikleri olan bireylerin bunları kullanabileceği alanlar yükselişe geçecek.