Geçen hafta, Ashtanga Yoga’nın önde gelen isimlerinden Manju Pattabhi Jois’in 18-20 Nisan tarihlerinde İstanbul YogaŞala’da olacağını yazmıştım.
İşte, burada "Geleneksel Ashtanga Yoga Kursu" vereceğini de belirttiğim Jois ile yaptığım röportajın devamı, asi bir evlattan Ashtanga hocalığına varan ibret dolu yolculuğun öyküsü...
abanız öldüğü zaman yerini alacak olan yeğeninizin Ashtanga öğretisi ile ilgili herhangi bir endişe taşıyor musunuz?
- Umarım iyi olur ve umarım hiçbir şeyi değiştirmeden geleneksel öğretiye sadık kalır.
Sizinle çalışmadan ya da Mysore’da hiç eğitim almadan Ashtanga öğretenlerle ilgili endişe taşıyor musunuz peki?
- Yüzlerce hoca var ama geleneksel Ashtanga öğretisinde bir değişiklik yapmadan uyguluyorlarsa benim için fark etmez, istediklerini yapabilirler. Ashtanga’yı yaymak için tohum ekiyorlar ki bu iyi bir şey.
Chanting ve Pranayama’ya oranla duruşların önemi nedir?
- Hepsi yapılmalıdır, Jnana yoga da (bilgelik yogası) dahil olmak üzere. Felsefeyi anlamak için günlük ritüeline hepsini koymalısın. Asanalar fiziksel sağlığın için, Pranayama ve Chanting’ler içsel vibrasyon için gereklidir. Ne zaman ki hepsini yaparsın, işte o zaman Ashtanga’nın sekiz basamağını tamamlamış olursun. Bu babamın bize öğrettiği şekildir. Sadece asanaları yaparsan kendini fiziksel olarak iyi hissedersin, ancak Ashtanga yogadan öğrenmen gereken her şey bu kadar değildir.
Amerika’ya nasıl gittiniz, bir Amerikalı’yla nasıl evlendiniz?
- Annem beni babamla birlikte Amerika’ya yolladı, aslında benim böyle bir niyetim yoktu. Hindistan’da seyahat ediyor, kutsal kişilerle konuşuyor ve ashram’larda kalıyordum. Hayatımdan çok memnundum. Sonra Pondicherry’de yaptıklarımdan çok etkilenen biriyle karşılaştım. Bana bunu nereden öğrendiğimi sordu, ben de ona "Mysore’da babamdan öğrendim" dedim. O da babamın yanına gitti ve Amerika’ya dönünce kendi yoga okulunu açtı ve babamla beni eğitim vermek üzere oraya davet etti. Ben gitmek istemedim ve anneme babamla gitmesi için ısrar ettim. Annemse benim gitmem için ısrar etti. Amerika’da David Williams’la iki ay workshop yaptıktan sonra, David Hawaii’ye gitmek istedi ve bana orada kalıp derslere devam edip edemeyeceğimi sordu. Ben de "Olur" dedim ve kaldım.
Bu ne zaman oldu?
- 1975 yılında. Babama orada kalmak istediğimi söyledim. Önceleri biraz bozuldu, ama annemin "Orada kalma fırsatın olursa, kal" dediğini hatırlattığımda buna razı oldu. David’in okulu bana bırakması da onu ikna eden nedenlerden biriydi. Ama onu tek başına uçağa bindirip göndermek o kadar da kolay olmadı benim için. Ona Hindistan’a geri döneceğimi söyledim, bu sözümü ancak 11 yıl sonra tutabildim. Harika bir Amerikalı kadınla evliyim ve çok güzel bir kızım var. Dedesi onu çok seviyor ve onunla vakit geçirmekten büyük zevk alıyor. Yıllar sonra nihayet beni ve ailemi Mysore’a davet etti, orada yaşamamızı istedi. Böyle bir teklifin babamdan gelmesi beni duygulandırdı.
Hálá asana çalışıyor musunuz?
- Genellikle nerede olursam olayım, sabahları saat 03.00 ya da 04.00’te kalkarım ve yoga öğretmeye başlamadan önce kendi başıma duruşları yaparım. 60’ındayım ve sürekli seyahat ediyorum, kendimi formda tutmak zorundayım.
Yoga yaparken nasıl bir sıra takip ediyorsunuz?
- Başlangıç ve orta düzey yapıyorum. Sonra biraz ileri düzey ve arkasından yarım saat chanting ile meditasyon.
Hindistan’daki gezileriniz sırasında ermişlerden öğrendiğiniz en önemli şey neydi?
- Özgür olmayı, hiçbir şeye bağlı olmamayı öğrendim. Yanlarında hiçbir şey taşımıyorlar, bu da onlara inanılmaz bir özgürlük ve bilgelik kazandırıyor. Onlar "Hiçbir şeye bağlı olmamak gerekir, çünkü bu dünyadan ayrılırken hiçbir şeyi yanımızda götüremeyiz" diyorlar. Ben de bunu öğrendim.
Ayurveda ve dosha’ların ashtanga üzerinde nasıl bir etkisi vardır?
- Aslında Ayurveda, Ashtanga’nın bir parçasıdır. Biz de vata, pitta ve kapha’dan yani dosha’lardan bahsediyoruz. Ve eğer yogayı deneyimlemek istiyorsanız mutlaka diyetinizi değiştirmelisiniz, ki bu her ikisinin birbiriyle ne kadar ilişkili olduğunu gösterir.
İstanbul’da vereceğiniz kurslara katılacak kişilerin ne kadar yoga tecrübesi olması gerekiyor?
- Kurslara yogayı daha önce yapmış olan herkes katılabilir. Daha önceki yoga tecrübesi kısıtlı olanlar bile katılabilir. Hatta yoga tecrübesi kısıtlı olanların 7 günlük programın tümüne katılması, ilerlemeleri için faydalıdır.