Ekonomilerin performansı aşıya bağlı

Piyasalarda olumlu hava devam ediyor. Aşı haberleri ve yeni teşvik paket beklentileri risk iştahını artırınca borsalar ciddi primler yaptı, yeni zirveler oluştu. Beklenti ve gündem ile birlikte borsaları bu seviyeye taşıyan temel etken düşük faiz ve bol likidite. Bollaşan para kendine yer aradı, ‘su akar yatağını bulur’ hesabı borsalara aktı. Pandemi nedeniyle reel ekonomiler ayakta kalmaya çalışırken borsalarda rekorlar tazelendi. 2020 borsalar için özel bir dönem oldu. Bu yıla kadar geçerli olan borsaları büyüyen ekonomiler, kârlı, canlı şirketler taşır sözü işlerlik kazanmadı. Bunu hisse bazlı hareketlerde de çok bariz görebiliyoruz. Temel verileri zayıf bir çok hisse mali açıdan güçlü hisselerden daha fazla prim yaptı. Bilançosu ve temel verilerine göre hisse alanlar daha sığ, spekülatif ve mali açıdan zayıf hisseler kadar prim yapmadı. “Büyük para haklıdır. Fiyatı yükselmeyen bütün hisseler kötüdür” gibi eski borsacı sözleri bu dönem için geçerlilik kazanmış görülüyor.

SALGIN ETKİSİ

Ancak doğrusu ve esas olanı yine temel veriler ve bilançolardır. Bu dönem yukarıda dediğimiz gibi bir bakıma şahsına münhasır, özel bir dönem. Bazen kriz yıllarında da borsalar prim yapmıştır. Ancak krizlerle düşen borsalar, ekonomilerde gelecek dönem büyüme beklentileriyle toparlanmıştı. 2020 yılında salgın hastalıkla küçülen ekonomilerin 2021 yılında aşı ile birlikte toparlanacağı beklentileri yanında belirsizlikler de var. Gelecek yıl ekonomilerin performansı daha çok salgın hastalığın seyri ve geliştirilen aşının başarısına bağlı olacak. Bu yılın tamamlanmasına kısa bir süre kaldı. Mevcut gelişmeleri belli ölçüde fiyatlayan borsada devam eden çıkışın yıl sonu rallisine dönüşümü için yeni beklenti ve gündem veya para girişlerinin devamı gerekecek.

ÇIKIŞ TRENDİNDE İVME KAYBI

Borsalardaki çıkış trendleri sürüyor. Ancak çıkış hareketleri tarihi zirveler test edilmesi nedeniyle önemli primleri de barındırıyor. Bu açıdan kâr satışları biraz sıklık kazanırken ivme kaybını da beraberinde getiriyor. Son günlerde borsa endekslerinde bir bakıma ‘patinaj’ görünümü öne çıkmaya başladı. Piyasa bozucu bir gündem şimdilik görülmüyor. Ancak aşı, teşvik paketleri, gelecek yıl ekonomilerde büyüme beklentileri belli ölçüde fiyatlandı. Piyasaları taşıyacak yeni gündem ve beklentilerle desteklenirse çıkış hareketi yeniden güç kazanabilir.

YARDIM PAKETİ ÖNEMLİ

ABD’de yeni yönetimin teşvik paketinde miktar olarak daha cömert davranması yanında Avrupa Merkez Bankası’nın da yeni yardım ve teşvik paketini devreye alması önemli olacak. Başkan Lagarde’ın hatırlanırsa geçtiğimiz günlerde bu yönde bir açıklaması olmuştu. ABD’nin yeni başkanı Joe Biden, İki partinin koronavirüs yardım tasarısını birlikte geçirmesi gerektiğini, ABD Senatosundaki ılımlılar tarafından önerilen 908 milyar dolarlık teşvikin başlangıç olarak görülmesi gerektiğini belirtti. Faiz oranlarının daha düşecek yeri yok, merkez bankası bilançoları büyümesini sürdürmekle birlikte çok küçük adımlarla yürüyor. Bu açıdan teşvik ve mali yardım paketlerinin gelmesi borsaların seyri açısından önemli olacak.

ENFLASYONUN ETKİSİ NASIL OLUR?

Kasım enflasyonu sürpriz yaptı ve beklentilerin üzerinde geldi. Piyasa beklentisi aylıkta yüzde 1-1.20, yıllıkta yüzde 12.70 iken aylık enflasyon (TÜFE) yıllık yüzde 14.03 ve aylık yüzde 2.30 olarak gerçekleşti. Bu veride gıda ve ulaştırma fiyatlarıyla kur geçişkenliği önemli rol oynamış görülüyor. Mevsimsellik etkisinin azalması ve salgın hastalık gıda, petrol fiyatlarındaki artışa bağlı olarak ulaştırma, ekim ayında yaşanan kur şokunun yansımaları kasım enflasyonu üzerinde kendini göstermiş. Gıda fiyatları derken bir parantez açmak yerinde olacak. İklim şartları değişmez ise kuraklık etkisini de önümüzdeki dönemler için dikkate almak gerekecek. FAO Global Gıda Endeksi kasımda yüzde 3.9 arttı. Gıda fiyatlarındaki artış global bir sorun gibi görünüyor.

FİYAT İSTİKRARI

Kasım enflasyonunun sürpriz bir şekilde beklentileri aşması ve yıllıkta yüzde 14’ü geçmesi 24 Aralık Merkez Bankası (TCMB) toplantısı için faiz artırım tartışmalarını tekrar gündem getirdi. Beklentimiz enflasyonda olağandışı bir sapma olmazsa yüzde 15 faiz oranının korunacağı yönünde idi. Ama sapma oldu. Enflasyon verisinin ardından Hazine ve Maliye Bakanı Elvan’ın, “Enflasyonist beklentilerin iyi yönetilmesi ve fiyat istikrarının tesisi için, para ve maliye politikası araçlarını eşgüdüm içinde kullanacaklarını” açıklaması piyasalarda bazı çevrelerce faiz artırım iması olarak algılandı. Enflasyon verilerinin ardından döviz kurlarında görülen yükselişin Elvan’ın açıklamalarıyla yerini düşüşe bırakması bu yönde bir beklenti oluştuğunu da gösteriyor. Enflasyon ve faiz makası reel getiri anlamında tekrar daraldı. 24 Aralık yine merakla beklenecek.

1.9 MİLYAR DOLAR GİRİŞ

Diğer yandan yüksek faiz hem borsa yatırımcısı için önemli bir seçenek hem de reel ekonomiler için yavaşlama demek. Türkiye yüksek enflasyon ve buna bağlı olarak yüksek faiz uygulayan ülkeler arasında. Bu durum TL’ye dönüşte veya TL’ye yatırımlarda etkili olmuş görülüyor. TCMB verilerine göre 27 Kasım haftasında yurtdışı yerleşiklerin portföy yatırımlarında (sıcak para) girişler hisse senedi ve tahvil bonoda 381 milyon dolar, son üç haftalık giriş 1.9 milyar dolar oldu. Bankalardaki döviz mevduatlarında ise son haftalardaki artışın ardından 27 Kasım haftasında 200 milyon dolarlık bir azalış görüldü. Portföy girişleri moral verse de döviz kurlarındaki düşüşün kalıcı hale gelmesi için döviz mevduatlarındaki çözülmenin daha yüksek tutarlarda olması gerekecek.

BORSA DİRENÇ BÖLGESİNDE

Borsada kâr satış denemelerine rağmen çıkış trendi korunuyor. İlk dirençler 1.338 ve 1.351 seviyelerinde. Kısa dönem için bu seviyeler önem kazanmış durumda. Sonraki dirençler 1.385-1.400 seviyelerinde bulunuyor. İlk destekler ise 1.315 ve 1.283 seviyelerinde. 1.283 daha önemli. Sonraki destekler 1.259-1.250 seviyelerinde görülüyor. Direnç seviyelerinde kâr satışları görülebilir.

DOLAR/TL KURUNDA TEPKİ ÇIKIŞI GÜÇ KAZANAMADI

Dolar/TL kurunda görülen tepki alım denemeleri henüz güç kazanmış görülmüyor. İlk dirençler 7.92 ve 8.05 seviyelerinde. Tepki çıkışının devamı için 8.05 seviyesinin geçilmesi gerekecek. İlk destekler ise 7.75 ve 7.62-7.50 seviyelerinde. 7.62-7.50 daha önemli. 8.05 seviyesini geçemeyen çıkış denemeleri satışla karşılaşabilir.

AB LİDERLER ZİRVESİ BEKLENİYOR

Önümüzdeki haftanın diğer gündemlerinden biri de sonuçlarına göre Türkiye için önemli olabilecek “AB Liderler Zirvesi” olacak. Zirve 10-11 Aralık’ta gerçekleşecek. Son dönemde Avrupa ile ilişkilerin yoğunluk kazanması ve karşılıklı açıklamalar zirveyi daha önemli hale getirdi. Beklentimiz ve temennimiz yaptırım veya sert uyarı gibi senaryolar yerine daha yumuşak bir diyalog ortamının öne çıkması yönünde. Bu sürecin sorunsuz geçilmesi piyasaları rahatlatabilir. Bakalım sonuçları görmek lazım.

ALTIN FİYATINDA TEPKİ YÜKSELİŞİ

ABD’de teşvik paket beklentilerinin yeniden artması ve ABD Doları’ndaki zayıflama altın fiyatlarına tepki alımlarını beraberinde getirdi. Perşembe günkü özel sektör istihdamı ve cuma günkü tarım dışı istihdam verilerinin beklentilerin altında kalması altın fiyatına bir parça katkı yaptı. Ancak altın fiyatında görülen yükseliş henüz tepki boyutunda ve güç kazandığını söylemek için erken. ABD Doları’ndaki zayıflama Euro’ya yaradı ve Euro/dolar paritesinde 1.20 seviyesi geçildi ve 2018 zirvesine yöneldi.