İşveren davaları neden hep kaybeder?

Atölye sahibi arkadaşı, bir takım nedenlerden dolayı çalışanlarından üçünün iş sözleşmesini kendisine göre haklı sebeplerle feshetmiş. İşçiler ise akabinde mahkemeye başvurmuşlar.
Atölye sahibi, iş sözleşmesinin feshine neden olan olaylarla ilgili olarak kendisinin de tanık gösterdiğini ancak mahkemenin atadığı bilirkişinin, davacı işçilerin tanıklarına itibar ettiğini ve bu nedenle kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti kaybettiğini anlatmış ağlamaklı.
Ben de kısaca bunun nedenlerini anlattım. Sizlerle de paylaşayım:
İş Mahkemelerinde dava açıldıktan sonra, dava dilekçesi davalıya gönderilir. Davalı buna karşı dilekçeyle cevap verir.
Bu arada bordrolar, özlük dosyaları, tutanaklar vb. belgeler bulundukları yerden getirtilir; dava konusu ile ilgili tarafların gösterdikleri tanıklar dinlenilmek üzere mahkemeye davet edilir.

* * *

Davacılar çoğunlukla bir ücret karşılığında işyerinde çalışmış bulunan ve haksızlığa uğradığını düşünen işçilerdir. Davalılar ise her ay muhtasar, stopaj, KDV, Vergi, kira, elektrik, su, telefon, internet, yemek vb. giderleri karşılamanın sıkıntısıyla uğraşan işverenlerdir.

* * *

İş Kanunu ve Yargıtay’ın bağlayıcı kararları nedeniyle İş Mahkemeleri hakimleri nezdinde işçiler her zaman daha zayıf ve işverene karşı korunmalarının gerektiği kabul edildiğinden, mahkeme nezdinde açılmış bir davada deliller yönünden de eşitsizlik bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi de tanık delilinde karşımıza çıkar:
İş yargılamasında, işçilerin hakları çoğunlukla tanıkların beyanlarına göre hesaplanmaktadır. Örneğin tanıkların beyanı 45 saatin üzerinde bir çalışmayı işaret ediyorsa fazla mesai ücreti hesaplanır.
Yine ücretin tutarı, işe giriş tarihi gibi pek çok konuda tanıkların beyanlarına bakılmaktadır.
Dava açan işçinin hafta tatili kullanıp kullanmadığı, hafta tatillerinde ulusal bayram ve genel tatillerde çalışma olup olmadığı tanık beyanları ile tespit edilir.
Tanık beyanları işçi bakımından son derece önemli iken işveren açısından durum böyle değildir.
İşveren, haklarını kanun tarafından tutulması emredilen belge ve defterlerle koruyabilir. İşveren tanık beyanları ile işçisine yıllık izinlerini kullandırdığını, fazla mesai dahil her 5 tür ödemesini tam olarak yaptığını ispat edemez. İşveren bordro, hesap pusulası, yıllık izin defteri gibi yasal belgelerle edimlerini ispat edebilir.

* * *

Danışan, tanık beyanlarının bu değerlendirilme farklılığı nedeniyle oldukça şaşırmıştı. Olaylarla ilgili olarak elbette belge ile ispat zorunluluğu söz konusu olmaz, ancak yazılı olarak ispat edilmesi gereken konularda dinletilen tanığın işveren yönünden bir geçerliliği olamayacağına bu güne kadar ihtimal vermemişti.
Biraz düşünceli bir şekilde hemen muhasebecisini aradı ve “bizim defterlerimiz tam mı?” diye sordu.