Akurgal’ı özlüyorum

O bir bekçi.. Hem de gönüllü.. Erythrai antik kentini koruyor ve kolluyor.. Yaz kış demeden, ören yerini savunuyor. 3 yıl önce emekli olmasına rağmen ömrünün son yıllarını, yine bu antik kentin tarihi dekoru içinde geçirmekte.
1 Ocak 1974 yılında başladığı görevinde Hüseyin Yavuz, 33 yıl, 5 ay, 22 gün çalışarak Erythrai antik kenti bekçiliğinden emekli oldu. Ama ören yerinin kazılarını yürüten Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi’nden Yrd. Doç. Dr. Ayşe Gül Akalın’ın ricası üzerine gönüllü bekçilik görevini hiç aksatmadan yaz kış sürdürüyor.
Antik kent, sanki onun çocuğu gibi. Nice arkeologlarla yanyana çalışmış.. Ekrem Akurgal, İzmir Arkeoloji Müzesi Müdürü Hakkı Gültekin ve arkeolog Cevdet Bayburtluoğlu’nun yanıbaşında yıllarca görev yapmış. Her kazı döneminde unutulmaz anılar yaşamış. Bu yıllar süren kazılar sonucunda kentin ve yörenin tarihini öğrenmiş ve kendi deyimiyle sanki geçmişe aşık oluvermiş. Her an görev başında. Ören yerine gittiğinizde hemen sizi karşılıyor. Kuş uçurtmuyor. Biraz bildiği Almanca, İngilizce ve Fransızca dağarcığı ile de turizme sabah akşam hizmet etmekte.
Bu kazıları ilk başlatan Ord. Prof. Ekrem Akurgal’ın vefatının 10. yılında, onun bir seevdalısı olarak Yavuz karşımızda dimdik durmakta. Hocasının kentini ele güne karşı çocuğu gibi kucaklıyor. Ve dudaklarından hep şu cümle dökülmekte: “Akurgal’ı çok özledim..”

Bir kültür fedaisi

Dönelim Hüseyin Yavuz’a.. O bir kültür fedaisi aslında.. Ildırı’dan geçip Erythrai antik kentine vardığımızda kapıda bizi daima her zamanki sıcakkanlığı ve güleryüzüyle karşılar.
Şehrin, kırmızı anlamına geldiğini, Girit’ten gelen Erythros’un önderliğinde kurulduğunu söyler. Bir çok bilgiyi yıllar içinde ezberlemiş sevgili Hüseyin amca. Büyük İskender’in inşa ettirdiği, daha sonra Roma İmparatoru Hadrianus’un onarımddan geçirttiği tiyatroyu gezdirirken, Anadolu’nun en eski eserlerinden birini adımladığımızı, her taşın bir destanı fısıldadığını ondan duyarız.
Hüseyin Yavuz, sıradan bir maaşlı bekçi değil, yüzyıllar öncesinde bu antik şehirde yaşamış, sonra yeniden bedenlenip koruyuculuğuna gönderilmiş bir İyonyalı sanki. Ataları 1924 mübadelesi ile Selanik’ten buraya göç etmişler. Ildırı’ya yerleşip buraları vatan bilmişler. İlkokulu dışarıdan zorlukla bitiren Hüseyin Yavuz kazıların ilk başladığı yıllarda görevini üstlendikten sonra bir daha bu masalsı şehrin büyüsünden kopamamış. Antik çağın en ünlü dişi kahini Sibylline hiç şüphesiz onu etkisi altına alıvermiş.
Bekçi maaşıyla üç oğul okutan Hüseyin Yavuz, “Akurgal Hocamı çok özledim” deyip durmakta. Ekrem Akurgal Hoca’yı ben de çok özledim. Akurgal’ı, Hüseyin amca sayesinde anmak benim için güzel bir buluşma oldu. Dilerim, geçen yıl doğumunun 100. yılını yaşadığımız hocamızı, bu yıl vefatının 10. yılında daha kapsayıcı etkinliklerle anarız.  Erythrai’ye uğrayın.. Bu masalsı şehirden ayrılırken, bu güzel adamın arkanızdan size el salladığını göreceksiniz..

Ertuğrul Günay’a açık mektup

Sayın bakanım.. Erythrai antik kenti kazılarını başlatan Ord. Prof. Ekrem Akurgal’ın vefatının 10. yılında, bu önemli kazıya 33 yıl, 5 ay, 22 gün hizmet ederek, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nızın Erythrai antik kenti bekçiliğinden emekli olan Hüseyin Yavuz, Ankara Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi’nin sözlü ricası üzerine 3 yıldır gönüllü olarak görevine devam etmektedir.
Erythrai antik kentini öz çocuğu gibi koruyup kollayan, gelen konuklara ve turistlere bilgi verebilmek için çırpınan bu güzel insanı manen ödüllendirmek, Anadolu uygarlıklarına sahip çıkmak anlamına gelecektir.
Bakanlığınızın, Çeşme Kalesi Müdürlüğü veya Turizm ve Kültür Bakanlığı İzmir Müdürlüğü eliyle Hüseyin Yavuz’u bir plaketle ödüllendirmesi, anlamlı bir vefa sunumu olacaktır. Başarı dileklerimle..
Yaşar Aksoy

Arkeolojinin önderi Akurgal

Türkiye arkeolojisinin üstün önderi Ord. Prof. Ekrem Akurgal (1911 – 2002), yaşamı boyunca Eski İzmir (Smyrna), Foça (Phokaia), Çandarlı (Pitane), Çeşme-Ildırı (Eryhrai) kentlerini ortaya çıkardı. Grek, Hitit-Hatti ve Anadolu uygarlıkları üzerinde erişilmez eserler verdi. Büyük uluslararası ödüller kazandı. İzmir’de öldü.

Antik kentin koruyucu silahşörü

1964’de Ekrem Akurgal’ın yönettiği Eryhtrai kazılarının bekçisi Hüseyin Yuvaz, yıllar içinde onlarca arkeologla çalıştı, sayısız arkeoloji öğrencisine yardımcı oldu. Binlerce konuğa ve turiste dilinin döndüğünce kentin tarihini anlattı. O, artık bir antik heykel gibi kazı alanını süslüyor.

Kendini 33 yıl Erythrai’ye adadı

Hüseyin Yavuz, Erythrai antik kenti kazılarında ve kış aylarındaki boşlukta tam 33 yıl 5 ay 22 gün resmi görev yaptı. Kentin her taşını, toprağını, ağacını ezberledi. Şimdi 3 yıldır gönüllü olarak görevine devam ediyor. Var mı bir benzeri?..

Burası atalarımın bahçesi gibi

Bekçi Hüseyin Yavuz, ören yerine yaz-kış dedesinden miras kalmış meyve bahçesi gibi bakıyor. Üzerine titriyor. Sabahtan akşama tarihi kentte gönüllü görev yapıyor. Beş kuruş ek maaş almadan bir antik hazineyi korumakta.

Kazı yöneticisi istedi

Kazıları yöneten Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi öğretim üyelerinden Yrd. Doç. Dr.Ayşe Gül Akalın rica edince Hüseyin Yavuz görevine gönüllü devam etmekte. Alnından öpmek gerek.