Güvercinliğe özenen Wolfowitz’in jokeri, asi şarkıcı Bono

Örneğin, Irak Savaşı’nda onun inat ve inancının payı büyük. Paul Wolfowitz. Geçenlerde yeni görevine başlıyor. Dünya Bankası Başkanı. Wolfowitz kendisinin göreve başladığı törene U2 grubunu boşuna davet etmiyor. ‘Ben artık değişiyorum, dünyada yoksullukla mücadele benim işim’ mesajını vermeye çalışıyor. Bu gerçek mi, çünkü inanmak güç.

U2 , rock grubu. Yoksullukla mücadele için müzik yapıyor. Konser gelirlerini bu uğurda harcıyor. Dünya Bankası’nda önemli bir törende konser vermek için davet ediliyor. Hatta, grubun şarkıcısı Bono’ya bankada görev önerisi bile var.

Bono, savaş karşıtlığıyla tanınan, bu yönde Birleşmiş Milletler dahil birçok yerde hır çıkaran, sıradışı, dünyanın en radikal şarkıcısı.

U2, yoksullukla mücadele, Bono ve Dünya Bankası. Tam çelişki, ama tam simge!..

*

Yemek kuyruğuna giriyor. Sıranın kendisine gelmesini sabırla bekliyor. Herkese karşı son derece nazik. Bush yönetiminde Savunma Bakanı Yardımcısı iken, tüm kötülüklerin babası olarak ün yapıyor. Şahin olarak doğuyor. Şahin olarak yaşıyor. Örneğin, Irak Savaşı’nda onun inat ve inancının payı büyük.

Paul Wolfowitz. Geçenlerde yeni görevine başlıyor. Dünya Bankası Başkanı. Wolfowitz kendisinin göreve başladığı törene U2 grubunu boşuna davet etmiyor. ‘Ben artık değişiyorum, dünyada yoksullukla mücadele benim işim’ mesajını vermeye çalışıyor.

Bu gerçek mi, çünkü inanmak güç, yoksa Bush’un dış politikasında Dünya Bankası yoluyla Afrika’nın yoksul ülkelerini fethetme arzusu mu?

Bir matematikçinin oğlu olarak dünyaya geliyor. Ailesinden bazılarını İkinci Dünya Savaşı sırasında soykırımda kaybediyor. Sadece Amerikan entelijansıyası değil, dünya solu da ondan uzak duruyor. Hatta, biraz nefretle. Amerika içinde ve dışında, baskıcı politikalarda hep onun adı geçiyor. Bush’un en yakın çevresinde hep o var.

*

Nefretin tipik yansıması, Bush’un amansız karşıtı, ünlü yönetmen Michael Moore’un ibret dolu filmi Fahrenheit 9/11’de. Savaş karşıtları için artık bir kültüre dönüşen filmde, Wolfowitz yerle bir.

Şimdi adını temizleme çabasında. Başkanlık koltuğuna oturduğu törende, onun yaptığı konuşmayı duyanlar kulaklarına inanamıyor:

‘Dünya Bankası yoksul ülkelere artık borç vermekten vazgeçmeli, bu parayı onlara armağan etmeli, borçları silmelidir. Ama, bunun bir önşartı var. Bu ülkeler, kendilerini ayakta tutacak reformlar için söz vermeliler.’

Son derece mantıklı ve geçerli bir öneri. Kaldı ki, yaklaşık 120 yoksul ülkenin kalbini kazanan bir yaklaşım. Milyarlarca dolarlık borç siliniyor, boru mu?

*

Dünya Bankası’nın 394 milyar dolarlık kredi kapasitesi var. Sadece 2004 yılında 33 ülkeye, toplam 11 milyar dolar kredi veriyor. Geçmiş yıllar itibarıyla, Dünya Bankası’ndan en çok kredi çeken ülkelerin başında Hindistan (61 milyar), Çin (38 milyar), Meksika (36 milyar), Brezilya (34 milyar) ve Endonezya (30 milyar dolar) geliyor.

Wolfowitz’in bu ülkelere de önerisi var:

‘Banka bunlara çok para verdi, onlar artık uluslararası kredi piyasalarından para bulsun, o kaynakları biz yoksul ülkelere kaydıralım.’

O şahin gidiyor, yerine güvercin geliyor!..Yoksullara bir ilgi, bir ilgi!..

*

Aslında, bu analizlerde bir gerçek payı var. Çünkü, yoksul ülkeler parayı aldıkça alıyor, aldıkça harcıyor ve sonuçta o paralar, onların yaralarına merhem olmaktan çok, çarçur ediliyor.

İlginç paradoks, parayı alan yoksul ülkeler de durumdan şikayetçi. Onlar da, kredinin daha çok sosyal amaçlı projeler için verildiğinden yakınıyor. Asıl yoksullukla mücadele için harcayamadıklarından şikayet ediyor.

Bankada hangi ülkeye, ne kadar kredi verileceği görüşmeleri merkez komite toplantıları gibi. Toplantıya bankanın 24 üst düzey yöneticisi katılıyor. Her yöneticinin sadece altı dakika konuşma süresi var. Altı dakika bitince, mikrofon kapanıyor. Uzun lafa gerek yok.

Şahinin, pardon yeni güvercinin yeni tezleri dünyada hayli ihtiyatla karşılanıyor. Ciddi kaygılar var:

‘Wolfowitz bu politikayı Bush’tan bağımsız yapmıyor. Onun ve ABD’nin asıl amacı, güvercin tablosu görünümünde, yoksul ülkeleri ABD’nin bir kopyasına dönüştürmek. Barış, özgürlük, demokrasi lafları altında yoksul ülkeleri kapitalist sömürüye alıştırmak.’

*

Wolfowitz yeni rolüne ısınadursun, ciddi tepki BM Genel SekreteriAnnan’dan geliyor. Onun yazdığı son kitabı ‘Yoksulluğun Sonu’ ABD’den Afrika ülkelerine giden Amerikan yardımını ele alıyor. Annan’a göre, ‘2002’de ABD’den Afrika’ya kişi başına üç dolar gidiyor. Ticaret yoluyla bunun çoğu ABD’ye geri dönüyor, geriye kişi başına otuz cent kalıyor.’

Ama, flaş flaş flaş, Amerikan yardımı şu kadar!..

U2 simgesi, ilk anda yoksulları rahatlatan açıklamalar, yemekte sıraya girme jesti...

Siz, hiç bir şahinden güvercin doğduğuna tanık oldunuz mu?

Amerikan deyimiyle, mission impossible, yani imkansız görev!..

WOLFOWITZ’İN İŞ ÖNERDİĞİ BONO’NUN KISA PORTRESİ

3 Asıl adı Paul David Hewson. 1960, İrlanda Dublin doğumlu. Katolik bir baba ile Protestan bir annenin çocuğu.

3 Kuzey İrlanda’daki Katolik-Proteston savaşının durdurulması için çalışıyor. Halen de savaş karşıtı.

3 2003 Nobel Barış Ödülü’ne aday gösteriliyor.

3 AIDS’le mücadeleye büyük çaba harcıyor. Afrika’ya giderek AIDS’lilerle buluşuyor. Yardıma muhtaç insanlar için konserler veriyor.

3 BM’nin yürüttüğü, üçüncü dünya ülkelerinin borçlarının silinmesi kampanyasına katılıyor, bu iş için dünya liderleriyle görüşüyor.

3 Greenpeace Örgütü ile çok yakın.

3 Özgürlükçü, Uluslararası Af Örgütü destekçisi, kampanyalarını albümlerinin kapaklarına bile taşıyor.

3 Wolfowitz’le birlikte Dünya Bankası başkanlığı için onun da adı geçiyor.

3 Bush karşıtı, eski ABD Başkanı Bill Clinton ile yakın arkadaş.