Yeter! Söz Milletin

Yalçın BAYER

Koman'ın heykeli paylaşılamıyor

Heykeltıraş İlhan Koman'ın, Çukurova Holding'e bağlı Halk Sigorta'nın Zincirlikuyu binası önündeki 'Akdeniz' Anıtı'nın, Çetin Altan'ın önerisi ve Kültür Bakanlığı'nın kararıyla Köyceğiz, İztuzu Plajı'na taşınması kararı tartışma yarattı.

'Radyo Cumhuriyet'te (107.4) önceki gün telefonda karşı karşıya gelen Çetin Altan ile İlhan Koman'ın kardeşi Gönül Dilan Koman sert şekilde tartıştılar.

Altan, bu yapıtın böyle dar bir alanda yok olup gitmesine gönlünün razı olmaması nedeniyle bu öneriyi getirdiğini belirterek, ‘‘Buna karşı çıkanların şimdiye kadar akılları neredeydi?’’ diye sordu.

Gönül Dilan Koman ise, heykelin mülkiyetinin kendilerine ait olmadığını ancak aile olarak görüş belirtme hakları bulunduğunu belirtti. Kaldırılacaksa da, Marmara'ya hâkim bir yere, özellikle Sarayburnu'nda büyük bir kaidenin üzerine ya da sanatçının doğum yeri olan Edirne'ye nakledilmesi gerektiğini yineledi.

Altan, bu sözlere sert bir karşılık vererek, ‘‘Heykel artık topluma mal olmuştur. Ecevit ve Talay, önerim üzerine aldıkları kararla beni onurlandırmışlardır. Siz ortalığı karıştırıyorsunuz’’ dedi.

Gönül Hanım'la dün konuşurken, Çetin Altan'ın kendisine telefonda ağır hakaretler yağdırmasına çok üzüldüğünü belirterek, ‘‘Ben, öz kardeşi olarak Kültür Bakanı İstemihan Talay'a telgraf çekip, hukuki varisi olarak bu konudaki kararı ancak benim verebileceğimi, üçüncü bir kişinin isteği ve kararının olamayacağını söyledim. Çetin Altan sansasyon yaratıyor. Bize, sanatçılara sormadan nasıl böyle bir işe kalkışabilir’’ dedi.

SANATÇILAR: DİRENECEĞİZ

ULUSLARARASI Plastik Sanatlar Derneği Başkanı Nilüfer Ergin, Çetin Altan'ın önerisine karşılık köşemize şu açıklamayı gönderdi:

‘‘Kentsel dokusu ve belleği çok büyük hasar görmüş, parçalanmış İstanbul'da, kent insanının yaşamında iz oluşturmuş kimi mimari ya da plastik değerleri yok etme ya da yerlerini değiştirme yönteminin kişisel rica ve siyasi ya da yerel otoritenin talimatıyla ifadelendirilmesi biz sanatçıları endişelendirmektedir.

Heykellerin yerleştirilmesi ya da yerlerinden kaldırılması için bu ve benzeri uygulamaların sıklıkla yaşandığı ülkemizde, aydınlarımızın bu konuda çok özenli davranmaları ve kamuoyunu yönlendirmeden önce uzmanlık sınırında durmaları, alanın uzmanlarından görüş almaları geleneğinin artık yerleşmesi gerekmektedir.’’

O SAHİLDE PASLANIR

‘‘Biz Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği olarak heykel sanatının yetkin örneklerinden, İstanbul'a ve İstanbulluya ait olan ‘Akdeniz'in yerinden kaldırılmasına direnç göstereceğimizi ifade eder, değerli köşe yazarlarımızı ülkemizde özgün açık alan heykellerinin çoğalabilmesi ve genç Komanlar'ın yetişebilmesi için siyasi otoriteyi alana yatırım yapmaya ve yarışmalar açılması doğrultusunda yönlendirmeye çağırırız.

Büyük usta İlhan Koman'ın eğer aramızda olsaydı üstün form ve teknoloji bilgisini, kendinden istenebilecek İztusu Sahili heykeli için çok farklı kullanacağının bilinci içerisinde, kentsel doku ve ölçek için tasarlanmış ve boyutlandırılmış, üç yılda bir bakımı yapılan bu metal heykeli, ‘Akdeniz'i doğal dengenin korunabilmesi amacıyla giriş çıkışın kontrollerle sağlandığı kilometrelerce uzunlukta ıssız bir kumsala, tuzlu deniz suyunun etkisi altında uğrayacağı korozyon nedeniyle çürümeye terk etmeme kararlılığındayız. Toplumumuza ait bir kültür varlığını çok yakın bir gelecekte çürüyerek yok olmaya mahkûm etme sorumluluğu, konuyu önerenlerin ve taşınırsa taşıyanların omzunda kalacaktır.’’

Referandum yapılsın

'AKDENİZ' heykelinin nakli konusunda değişik tepkiler aldık:

- Sanat tarihçisi Yalçın Sadak ile sanatçı Bubi: Çetin Altan'ın önerisini 'fevkalade sakıncalı ve naif' bulduklarını söyleyerek, ‘‘Eğer yeri değiştirilecekse, bu yerin yine İstanbul içinde araştırılması gerekir. Bu araştırma da kuşkusuz heykeltıraş, ressam, sanat tarihçisi ve şehircilik uzmanlarından oluşacak bir kurul tarafından yapılmalıdır.’’

- Yönetici Mehmet Çağlarer: Rio de Janerio'nun sembolü olan heykel hem insanların görebileceği, onların arasında, hem de bir tepeden bütün kenti kucaklayacakmış gibi kollarını açmış olarak bir tepenin üstünde, şehr bakar konumdadır. Koman'ın yapıtı kuşkusuz Akdeniz kıyılarına yaraşır. Ama insanlardan uzakta Akdeniz'e tek başına bir konumda değil. O heykel de kollarını açmış olarak, örneğin Alanya Kalesi'nin oralardan Akdeniz'e uzanabilir.’’

- Öğrenci Ayşegül Erkul: Koman'ın okuduğu Güzel Sanatlar Akademisi'nin öğretim üyeleri karar vermelidir.

- Bu arada bazı okurlarımız da, heykelin yeni yeri konusunda tek bir kişinin kararıyla değil, geniş katılımlı bir referandum yapılarak belirlenmesini istiyor.

Tabii bu konuda son kararı, heykelin mülkiyeti üzerinde bulunan Halk Sigorta yönetimi verecektir.