Van Gölü’nü de mahvetmişiz

Vanlıların ’deniz’ dediği Van Gölü’ndeki kirliliğin önlenmesi için yürütülmeye başlanan bir eğitim projesinin tanıtımı için gelmişti bir uçak dolusu konuk. Erekdağı’nın tepesinde kar artık erime noktasındaydı. Son yağmurlar çiftçi için bir ölçüde yararlı olmuş ama kuraklık tehlikesinin doğu bölgesinde de ’alarm’ vereceği söylenebilir.

Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik bir gün önceden Van’a gelmişti. TURMEPA ’nın kurucu başkanı Rahmi Koç da bu anlamlı sosyal sorumluluk projesine Antalya’dan özel uçağı ile gelerek katıldı.

Beraberinde yakın dostları Benardete Ailesi de vardı. Dün saat 12.30’u bulurken konukların Van’ın ünlü kahvaltısının yendiği ’Sütçü Kenan’ın önünde çok sayıda Vanlı da Rahmi Koç’u görmek için toplanmıştı. Bir yurttaş "Rahmi Bey’e teşekkür etmeliyiz, bu çabasından ötürü..." dedi bize. Van’ın ünlü zenginlerinin de Rahmi Bey’in yanında olmaları gerekirdi. Hakları olduğu kadar sorumlulukları da yok mu?

Nüfusu son göçlerle (merkez 332 bin) 1 milyona yaklaşan kentte ’işsizlerin’ sayısının Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu hemen fark ediliyor. Terör nedeniyle Van’a geldiklerinde işsiz konumuna düşenler bunlar tabii... Bu gençlerin potansiyel suça itilebileceğini de görmek gerekir. Nitekim son Nevruz olayları da bu görüşü doğruluyor. PKK sempatizanı bu gençlerin Nevruz’da kırıp döktükleri, yaşamı büyük ölçüde olumsuz etkiledikleri ve iki kişinin de can verdiği bir gerçek.

LAĞIMA DÖNÜŞÜYOR

Van Gölü Avrupa’nın beşinci büyük gölü olma özelliğini taşıyor. Aynı zamanda dünyanın en büyük sodalı gölü olduğu gibi yine ’İnci kefali’nin de yaşadığı tek göl... Ortalama derinliği 171 metre. Ne yazık ki çevresini oluşturan Van ve Bitlis illeri ile Edremit, Gevaş, Tatvan, Adilcevaz, Ahlat, Erciş ve Muradiye ilçelerinin tüm atıkları göle veriliyor. Yaklaşık 1.5 milyona yaklaşan bir nüfusun katı ve evsel atıkları... Kıyısındaki çimento fabrikasının etkisi de var. Gerçekten bir ihanet... Kapalı bir göl hüviyetinde olması nedeniyle eğer bugün kurtarılamazsa yarın geç kalınmış olacak. Suyu sodalı olmasaydı daha önce kirlenirdi. Bakan Çelik’in, daha önce Prof. Dr. Mithat Melen’in önerdiği Van Gölü ile ilgili bir turizm master planı hazırlatması gerekiyor galiba...

Aslen Vanlı olan Yaşar Kemal, gölün rengini anlatırken "Van Gölü’nün maviliğini hiçbir yerde göremezsiniz. Ancak bir cam parçasını kırdığınız zaman kesitindeki maviliği burada görebilirsiniz" der. Böyle bir ’mavi’ye kıyılırsa bölgenin turizm potansiyelinin de sonu gelebilir

Ama gerçek şu ki birçok kıyılarımızda ve denizlerimizde yaşanan benzer tehlikeyi buraya bertaraf etmek Türk armatörlerine düşünce sevinmemek de elde değil. Ama bu taşın altına herkes elini koymalıdır. Van’lıların dediği gibi "Sana ne, bana ne?" sosyal hastalığından kurtulmalıyız.

CERRAHOĞLU: TEHLİKE BÜYÜK

TURMEPA Yönetim Kurulu Başkanı Eşref Cerrahoğlu tehlikenin boyutlarını anlatırken, bilinçsiz ve plansız yapılaşma, atıklar ve koruma yapılmaması nedeniyle gölün eğer önlem alınmazsa 15 yıl sonra kaybolma tehlikesi ile karşıya kalınabileceğini özellikle vurguladı. Bunun için de TURMEPA’nın devreye girdiğini ve temizlenmesi için bir deniz süpürgesini hediye ettiklerini söyledi Vanlılara... Hollanda’ya ihraç edilen teknelerin aynısı olan 100 bin Euro değerindeki tekneyi Mehmet Kemerli adlı denizci bu fiyatın çok altında vermiş...

Bir şeyin altını çizmek lazım.. Bu kadar etkinliğe, kaynak israfına karşı, kahrolmaya gerek olmadan da bu kirliliği yaratmayabilirdik. Kıyılarımız ve göllerimizi temizlemek yerine kirletmemek gerekiyor. Kirletmemek, temizlemekten daha basit ve ucuzdur. Aynı koruyucu sağlık hizmetleri gibi...

Doğadan ne kadar yararlanma hakkımız varsa bir o kadar da doğaya karşı sorumluluğumuz var. Yoksa Türkiye’de yaşanan çevre kirliliğinin terörden daha çok ilerde başımızı ağrıtacağını söylemeye bile gerek.

6.5 MİLYON ÇOCUK EĞİTİLİYOR

Tabii doğanın korunması eğitimle oluyor. TURMEPA bu konuda önemli bir çalışmaya önderlik ediyor. Yapı Kredi Bankası’nın sponsorluğunda ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın desteğiye 6.5 milyon çocuğun ’Sınırsız Mavi’ projesine Van da dahil edilmiş. Proje kapsamında bugüne kadar Adana, Muğla, Antalya, Düzce, İstanbul, Mersin, Hatay ve son olarak Van’da 3650 okuldan 6680 öğretmen ve 1.6 milyon öğrenciye ulaşılmış, kitap, CD ve diğer yayınlarla, ders notları hatırlatılarak...

Anlaşıldığı kadarıyla bu konudaki harcamalar ilk etapta 10 milyon doları buluyor.

Van’la ilgili olarak daha yazacaklarımız var: Özellikle de Bakan Hüseyin Çelik’in bölgeye eğitim anlamında katkıları... Çelik ile Rahmi Koç’un ilginç sohbeti...

Tüketirken tükeniyoruz

BAZI kıl günler var. Anneler Günü onlardan biri. Anneler sadece bir gün mü hatırlanacak? Ya annesi olmayanları üzmeyecek miyiz? Ben kardeşimi 15 yaşında trafik kazasında kaybettim. Annem her anneler gününde ağlıyor. Sevgilisi olmayanı sevgililer gününde üzüyorsunuz. Hepsi ’tüketim’ uğruna. Annenize sadece bir öpün, tüketim çılgınlığının bir parçası olmayın. Hep yok ediyoruz, dolayısıyla yok oluyoruz. Bir karar aldım. Doğaya her yönü ile çok zararlı olan 20 kullanılmış pil veya 40 sigara izmaritini gönderen veya bana getiren herkese bir adet imzalı kitabımı hediye ediyorum. Duyurulur!

Prof. Dr. Orhan KURAL www.orhankural.net

GÜNÜN SÖZÜ

"AKP kapatılmasın, yabancılara satılsın." (N.D.)