Vahap Munyar: İhaleyi vermez, ama parayı teslim eder

Vahap MUNYAR

BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), ‘‘banka sahibi olmanın koşulları’’nı açıkladı. Koşulların asıl kaynağı 4389 sayılı Bankalar Yasası.

Banka sahipliği için sıralanan 6 temel koşul arasında şu çarpıcı bölümler dikkat çekiyor:

Paranın kaynağı belli olacak,

Vergi kaçakçılığından hüküm giymemiş olacak.

Müflis olmayacak, banka batırmamış olacak.

İhaleye fesat karıştırmamış olacak.

Ahláklı ve erdemli olacak.

Zekeriya Temizel'in başkanlığındaki BDDK'nın bu açıklamaları, bize öldürülen kumarhaneler kralı Ömer Lütfü Topal'ı hatırlattı.

Ömer Lütfü Topal, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) işlem yapan Emper Menkul Değerler'in de sahibiydi.

Aynı Ömer Lütfü Topal, Havaş'ın ilk özelleştirme ihalesine girdiğinde, ilginç bir olay yaşanmıştı.

Nasıl olduysa ABD'den bir rapor gelmiş, Ömer Lütfü Topal, ABD'de hüküm giymiştir. İhalede bunu da dikkate alın'' denilmişti. Sonuçta ihale süreci bitti, Havaş Turgay Ciner'in oldu.

Ama, Ömer Lütfü Topal öldürülünceye kadar Emper Menkul Değerler İMKB'de faaliyetlerini sürdürdü.

KARACAN SIKIYA ALDI

Bu durumu, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) eski Başkanı Ali İhsan Karacan'a sorduk. Verdiği yanıt ilginçti:

‘‘Ben SPK'da göreve başladığımda Ömer Lütfü Topal'ın şirketi faaliyetteydi. Sabıka kayıtlarına baktırdım, ‘sabıkası yok' yanıtı aldım. Sonra Nasrullah Ayan gibi bir takım kişilerin nasıl aracı kurum sahibi olabildiklerini sordum. ‘Şirket devirleri' yanıtını aldım. İlk işim aracı kurum devirlerini izne bağlamak oldu. Topal'ın öldürülmesiyle birlikte şirketin tasfiye edilmesi için ailesini kıskaca aldık.’’

Karacan, döneminde yaşanan bir başka olayı hatırlıyoruz. Transtürk Holding'in patronu Fuat Süren, borsa aracı kurumu devralmak için SPK'ya başvurmuş, ancak Karacan'dan vize alamamıştı.

Çünkü Süren, 1982'de yaşanan ‘‘bankerlik krizi’’ sırasında batan Meban Menkul Değerler'in sahibiydi. Yani, kendisine duyulan ‘‘güven’’i zedelemişti.

YASADA HEP VAR

Dönüyoruz BDDK'nın ‘‘Temiz bankacılık muhtırası’’na... İşin uzmanlarından, bankacılık tarihini, eski yasaları, yenilerini çok iyi bilenlerden yorum alıyoruz:

‘‘1930'lardan beri Türkiye'de banka sahibi olmanın koşulları bankacılık yasalarında tanımlanıyor. Üstelik bu koşullar geçmişten beri son derece sıkı koşullardır. Nitekim 1960'lardaki büyük tasfiyeden sonra 1990'ların başına kadar öyle sıkça banka izni de verilmemiştir.’’

Ömer Lütfü Topal ve Fuat Süren... İki örnek de ilginç.

Bu örnekler ve geçmişte yaşananlar finans sektöründe, sadece kuralları yazmanın veya açıklamanın yetmediğini gösteriyor.

Gerçek temizlik, kuralları uygulamaktan geçiyor.