Bir bitki türü bile eksilse doğanın dengesi bozulur

- Eşim Nezahat Hanım adına kurduğumuz bu alana başlangıçta “Hatıra Parkı” niyetiyle girdik. 2003 yılında “Botanik Bahçesi” levhası astık.

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Müdürü Prof. Adil Güner’in de onayını alarak, şu noktanın altını çizdi:

- Burası 460 dönüm. 1600 çeşit bitki var. Burada “Botanik Bahçe” fonksiyonlarının hepsi yer alıyor. Herbaryum, tohum bankası, kütüphane, araştırma alanları, koleksiyonlar...

93 yaşındaki Nihat Gökyiğit, kızı Vahide Gigin’in yardımıyla bize bahçenin tüm önemli noktalarını gezdirirken şu konuya dikkat çekti:

- Türkiye, dünya kara sathının yüzde 0.6’sına sahip. Bu alanda dünyadaki bitki türlerinin yüzde 2.6’sını yaşatıyor. Yani, biyolojik çeşitlilik açısından ülkemiz çok değerli bir varlığı elinde bulunduruyor.

Biyolojik çeşitliliğin dünyadaki, doğadaki önemine işaret etti:

- Doğanın çok önemli bir dengesi var. Doğadaki varlıkların hepsi birbirine muhtaç. Örneğin, biyolojik çeşitliliği oluşturan varlıklardan biri bile eksilse, doğanın dengesi bozulur. Doğal afetlerin sayısı ve şiddeti artar. Su kıtlığı gündeme gelebilir.

Türkiye’de botanik bahçe sayısının 10’u bile bulmadığını kaydetti:

- Botanik bahçeler, biyolojik çeşitliliğin korunması, sürdürülmesi açısından önem taşıyor.

Biyolojik çeşitliliğin gıda güvenliğini de yakından ilgilendirdiğini vurguladı:

- Türkiye’de 10 bin türden fazla bitki var. Bunların üçte biri çeşitli derecelerde tehdit altında. Yani, bu konuda karnemiz pek iyi değil. Tavsiyem, ülkemizde botanik bahçe sayısının artırılması.

Prof. Güner araya girdi:

- Türkiye’nin florasının yazılması konusunda önemli yol aldık. Cumhurbaşkanlığı himayesinde 30 cilt yazılacak. Şimdiye kadar 2 cilt yayınlandı.

Floranın alt yapısını oluşturmak üzere 3 kitap yayınladıklarını kaydetti:

- “Damarlı Bitkiler Florası”, “Türkiye Bitkiler Listesi” ve “Türkiye Bitkileri Karayosunları” kitapları yayınlandı. ANG Vakfı, flora kitapları için şimdilik 2 milyon lira kaynak ayırdı. Bir cilt 1 milyon liraya mal oldu.

30 ciltlik kitabın tamamlanması için şu tarihi verdi:

- Yazım işinin 2030’da tamamlanmasını planlıyoruz.

Gökyiğit, tur sırasında 460 dönümlük alanda 50 kişinin çalıştığını belirtince maliyeti merak ettim:

- Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi’ne yılda ne kadar kaynak ayırıyorsunuz?

Duraksadı, hesaplayıp veriyi paylaştı:

- Araştırmalar dahil ayda 1 milyon lira, yani yılda 12 milyon lira ANG’den bu bahçeye kaynak aktarılıyor.

Geçen yıl bahçeyi 210 bin kişinin gezdiğine vurgu yaptı:

- Bahçeye gidiş ücretsiz. Fakat isteyen gönlünden kopan bağışı yapabiliyor.

Ardından Hayrettin Karaca ile TEMA Vakfı’nı kurdukları günlerdeki bakışını paylaştı:

- “Başkalarını suçlamak kolay, biz ne yapmalıyız?” sorusunu kendimize sorduk.

Sonra Prof. Güner’e döndü:

- Adil Hoca cesaret verdi, bu konulara gönül veren bir sade vatandaş olarak botanik bahçesi işine girdim.

Gökyiğit, bu işe gönül verince, İstanbul 15 yıl önce TEM’in kenarında, gökdelenlerin arasında 460 dönümlük bir cennet oluştu...

Bahçe, Türkiye’nin biyolojik çeşitliliğinin korunmasına önemli katkı veren merkeze dönüştü...

DOĞAL YAŞLI ORMANI ‘ENDÜSTRİYEL’ İLE KORUMAK GEREKİYOR
ANG Vakfı’nın kurucusu Nihat Gökyiğit, Türkiye’de doğal orman oranının yüzde 93 olduğunu belirtip, ekledi:

- Ahşabın yerini hiçbir şey tutmuyor. Doğal ormanlar üzerinde “ahşap baskısı” yaşanıyor. Bu baskıyı azaltmanın, ortadan kaldırmanın yolu “endüstriyel orman”dan geçiyor.

ANG Vakfı olarak 10 yıl önce Karacabey’de endüstriyel orman işine girdiklerini vurguladı:

- Yılda 200-300 bin fidan dikerek endüstriyel orman oluşturduk. Bu konuda Çanakkale ve Balıkesir’e doğru da yöneldik.

Dikilen fidan sayısının 2.5 milyonu bulduğunu kaydetti:

- İlk seyreltme geçen yıl oldu. 2023’te tam kesim dönemi gelecek. Tam kesimle birlikte yeni fidan dikimleri de olacak.

Yaşlı ormanların korunmasının biyolojik çeşitlilikle ilgili rolüne dikkat çekti:

- Türkiye’nin biyolojik çeşitlilik zenginliği yaşlı ormanlardan geliyor.

BİZİM BİTKİ RESSAMLARI ŞİLİ PROJESİNDE ÇALIŞTI
NEZAHAT Gökyiğit Botanik Bahçesi Müdürü Prof. Adil Güner, “Türkiye Florası” yazımı için başlangıçta İngiltere’den gelen bitki ressamlarının Türkiye’de bu işin meraklılarına eğitim verdiğini belirtti:

- Bizim projede 100 bitki ressamı, 100-150 kadar bilim adamı çalışıyor. İlk ciltte 44 ressam, 34 bilim insanı görev aldı.

Kurslardan yetişen bitki ressamlarının başarılı olduğunu kaydetti:

- Bizim bitki ressamları Şili’nin dağ ve ormanlarıyla ilgili bir projede görev aldı.