‘Yapay zekâyla ilişki yaşıyormuş!’

Geçen hafta “Artık onsuz yapamayız” diyerek yapay zekânın hayatımıza vazgeçilmez biçimde nüfuz ettiğini gösteren güncel bir raporun ayrıntılarını paylaşmıştım. Bu haftaysa işler daha ilginç bir noktaya evriliyor; yapay zekâyla ilişki bağımlılığı. Akla hemen sosyal medya veya teknoloji bağımlılığı gelse de bu konu daha duygusal ve bir yönden daha eğlenceli bir bağlamda gelişiyor.

Yapay zekâ arkadaşlık siteleri ve yapay zekâ kız arkadaş uygulamaları son aylarda hızla yükselişe geçti. Replika, Candy.ai, Myanima.ai, Mitsuku gibi popüler uygulamaların çoğu ilişki simülasyonu yapan sohbet programlarından ibaret. Bazılarında sadece beyaz ekranda sohbet ediliyor, daha gelişmiş olanlarında yapay zekâ arkadaşınızı ya da ‘sevgilinizi’ gözünüze, gönlünüze göre tasarlayabiliyorsunuz. Buraya kadar nispeten masum ama etik açıdan tartışmalı görünüyor.
Öte yandan geçen ay ABD’de yapay zekâ kız arkadaş mağduru genç erkeklerin ortaya çıkmasıyla konu yeni bir boyut kazandı. Kimliği paylaşılmayan 24 yaşındaki bir genç, yapay zekâ kız arkadaşlarına ayda 10 bin dolar harcadığını açıklayınca yer yerinden oynadı. Sadece arkadaşları için her ay 60-70 bin lira harcamaya gönüllü birinin gerçek dünyada ortam yaratmakta hiç zorlanmayacağı bir çağda yaşıyorken, yapay ilişkilere bu kadar para yatırmak hangi ruh haliyle mümkün olabilirdi?

Futurism’e konuşan girişimci ve teknoloji duayeni Greg Isenberg, bu gençle bir araya geldiğinde her ay harcadığı miktarı öğrendiği an küçük bir şok yaşamış. “Şaka yaptığını sanıyordum” diyen Isenberg, genç erkeğin bu işi çok sevdiğini fark ediyor ve onu cezbeden şeyi keşfetmesi de uzun sürmüyor. Meğer genç adam, -aslında yetişkin çocuk- olayı bir oyun gibi görüyormuş. Yani kız arkadaşlarıyla ilişkide olmanın yanı sıra onlarla video oyunu gibi oynuyor. Böylece ilişkide bulunduğu hayali, parayla iyileştirebildiği bir realiteye girmiş oluyor. Şimdi gerçekliğin kaymaya başladığı noktaya dikkat: İlişki kavrayışı yeni şekillenen, olgun bir ilişkinin ne demek olduğu hakkında henüz fikri olmayan bir insan. Bilincinin evrildiği ilişki kavramı kendisini gerçek hayatta büyük hüsranlara hazırlıyor ve en hassas duygusal yerinden illüzyona sevk ediyor. 24 yaşındaki Amerikalıyla sohbetleri sırasında Isenberg, adeta nutkunun tutulduğunu anlatıyor.
‘Her şey çok garip olacak’

Çoğunlukla Myanima.ai ve Candy.ai’da ‘takılan’ genç adam, bu uygulamaları müstehcenliğe izin verdiği için tercih ediyormuş. Şimdi işler daha da ilginçleşecek. Teknoloji duayeni Isenberg’e göre genç adamın para harcama iştahı, kapitalizmin bu konuya el atacağını gösteriyor. Futurism yazarı Noor Al-Sibai, başlıca arkadaşlık uygulamaları olan Tinder, Hinge, Match.com, OKCupid, Plenty of Fish’i çatısı altında toplayan Match Group’un 9 milyar dolarlık değerini hatırlatırken, ileride büyük bir yatırımcının arkadaşlık uygulamaları sektörünün yapay zekâ versiyonuyla kendi milyar dolarlık piyasasını yaratabileceğini anlatıyor.

Ünlü Dilbert karikatürünün çizeri “Kız arkadaş ‘singularitesi’ gelmiştir. İnsan kadınlar iyi bir yarış çıkardı” esprisiyle olaya tatlı bir yorum katmış. Yapay zekânın insan aklını geçeceği noktaya singularite deniyor. Kelime oyunundaki ‘single’ ise aynı zamanda bekâr demek. Bir başka yorumdaysa “Yakında bu tanıdığınız biri olacak ama öyle olduğunu kabul etmeyecekler” deniyor. Gizli yapay zekâ âşıklarının aramızda olması ilginç bir duygu. Düşünün, birisinden hoşlanıyorsunuz, “Onun yapay zekâyla ilişkisi var” diyorlar. Sadece yapay zekâyla ilişkiye giren insanlar olursa, onlara ‘digito sapien’ gibi bir şey mi diyeceğiz? Isenberg paylaşımında “Her şey çok garip olmak üzere” yazmış. Muhtemelen gariplikten de fazlası olacak...

Kızgın kız arkadaş uygulaması

Yapay zekâyla çalışsa da bu sohbet uygulaması harbi delikanlılar için. Sinirli doğasıyla kızmadan duramayan, gününde olmadığı için kaprisiyle can yakan kız arkadaşlarını memnun etmek adına ter döken erkekleri hedef alıyor. AngryGF ünlü Wired dergisinin radarına takılmış. Kadınlar tarafından geliştirilen uygulamanın yardımcı kurucusu Emilia Aviles “Dişi partnerlerin kızgın ve sinirli oldukları senaryoları simüle ediyor. Kullanıcıdan öfkeli yapay zekâ partnerini rahat ettirecek şeyler söylemesini istiyor” şeklinde anlatıyor. Ana fikir, kullanıcıya bu ahval ve koşullar altında iletişim becerileri kazandırmak. Uygulama oyunlaştırılmış bir yaklaşıma sahip deniyor fakat test eden Wired yazarı Kate Knibbs, bir kadın olmasına rağmen kız arkadaşı sakinleştirmeyi başaramamış. Sonunda bir yemek teklifiyle yaklaşabilmiş, onda da fevri yapay zekâ kız arkadaşı “Yeterli değil ama güzel bir yere götür bari” yanıtını vermiş. Kate devam etmek istemiş ama kullanıcısının içini kıyıltacak yeni senaryolar açmak için 6.99 dolar (haftalık) isteyen uygulamayı elinden bırakmış. Hangi kafayla bu işe giriştiklerini merak ederek yapımcısını arayıp bulmuş. Kendi eski ilişkilerinden ilham aldığını söyleyen Emilia Aviles ise “Erkekleri bilirsin” demiş, “Dinlerler, ama aksiyon almazlar”. Emilia haklı ama AngryGF ile ileri uzmanlık eğitimine girmek isteyen bro’lar olur mu, onu öngöremiyorum.