Yakıt harçları el yakıyor
Petrol fiyatlarında son günlerde yaşanan düşüş, henüz havayollarının bilet fiyatlarına eklediği yakıt harçlarına yansımadı. Uzun menzilli uçuşlarda kişi başına 125 Euro’ya kadar çıkan harçlar, bazı şirketlerin bilet fiyatlarının yüzde 30’una ulaştı.
Dört kişilik bir aile, bilet fiyatlarına ek olarak İstanbul’dan Antalya’ya iç hat uçuşunda 80 ila 140 YTL, İstanbul’dan New York’a uçtuğunda da yaklaşık 400-500 Euro arasında yakıt harcı ödüyor. Bu neredeyse bir biletin fiyatına eşit. Petrol fiyatları düşüşte. Ama havayolu şirketleri henüz yakıt harçlarında indirime gitmedi. Düşüşün önümüzdeki ay içinde başlaması bekleniyor.
Havayolları, son yıllarda hızla yükselen petrol fiyatlarıyla birlikte zorlu bir dönem yaşıyor. 2004’ten bu yana sürekli artan petrol, geçtiğimiz temmuz ayında varil başına 147 dolarla en üst seviyeyi gördü. Sonrasında bir düşüş yaşanıyor. Ancak bunun ne kadar süreceği henüz belli değil.
2004’TE 4 EURO’YDU
Şirketler, yakıt fiyatlarındaki artışı yakıt harcı üzerinden yolcuya yansıtıyor. İlk defa Mayıs 2004’te İngiliz Havayolları British Airways (BA) tarafından başlatılan uygulama hızla diğer şirketler tarafından da benimsendi. BA’in ilk yakıt harcı sadece 4 Euro’ydu. Yakıt harçları 2004’te 2, 2005’te 3, 2006’da 1 ve geçtiğimiz yıl da 2 kez artırıldı.
Geçmişte uçuş maliyetlerinin yüzde 15’ini oluşturan yakıt bugün yüzde 35’e vurdu. Yakıt harçları kısa uçuşlar için 16 ila 30, 3 saate kadar olan uçuşlarda 30 ila 78, kıtalararası uzun seferlerde de 90 ila 125 Euro arasında değişiyor.
Petrolün varil fiyatı şu an 100 dolar civarında. Ancak Jet A1 olarak adlandırılan uçak yakıtına aşırı talep var. Talebin devam etmesi nedeniyle henüz fiyatlarda hızlı bir düşüş yok. Diğer yandan şirketler yakıt fiyatlarını bir önceki ay ortalamasına göre ödüyor. Yani hala yüksek fiyattan yakıt alan şirketler bunu biletlerine yansıtmak zorunda.
NEDEN FARKLI?
Havayolları arasında yakıt harçları bazen değişiyor. Bu fark, şirketin yaptığı yakıt anlaşmasından kaynaklanıyor. Uzun vadeli alım yapan veya "hedging" olarak adlandırılan sabit fiyatlı alım gerçekleştiren şirketlerin yakıt maliyetleri, diğerlerine göre yolcularına daha az yansıtılıyor.
Ancak uzmanlar, artan maliyetler ve kriz ortamı nedeniyle şirketlerin yakıt fiyatları eski oranına düşse de yakıt harcı almaya devam edeceklerine dikkat çekiyor.
HAVAYOLLARI NE KADAR YAKIT HARCI ALIYOR?
Havayoluİç hatDış hat (kısa)Kıtalararası
(YTL)(EURO)(EURO)
THY253090-125
Onur Air20 --Pegasus35 35-
Atlasjet20--
SunExpress30 35-
British Airways16 (Euro)78109
Lufthansa-35105
Air France/KLM-35 105
Singapur-110 ($)180 ($)
Delta --115
Avusturya-35106 Tolga ÖZBEK
Havada 44 yıl
![/images/100/0x0/55eb3424f018fbb8f8b21545]()
Türk Hava Yolları’nın Uçuş İşletme eski Başkanı Kaptan Pilot Mustafa Kolko, uçuş anılarını "Havada 44 Yıl Neler Yaşadım" kitabında topladı. Siyah Beyaz Kitapevi tarafından basılan kitapta, Mustafa Kolko, uçuş hayatının renkli anılarını okuyucularıyla paylaşıyor.
THY’den 2002’de emekli olan Kaptan Pilot Kolko, uçuş eğitimine 1958’de telsizi bile olmayan ama Türkiye’de imal edilen Uğur MKE-44 uçaklarında başladı. 1972’ye kadar Hava Kuvvetleri’nde görev yapan Kolko, av-bombardıman pilotluğu ve uçuş öğretmenliği görevlerinde bulundu. F-86 ve T-33 uçaklarından uçtu. Yurtdışında çeşitli kurslara katıldı. Sivil uçuş yaşantısını 1972’den itibaren THY’de sürdüren Kolko Kaptan, Fokker F27, F28, DC-9, Boeing 727 ve Airbus A31O’da uçtu. Daha sonra 1993’te filonun en büyük uçağı A340’a geçti.
Toplam 30 yıllık THY görevi sırasında 12 yıl yöneticilik yaptı. Son 5 yılda Uçuş İşletme Başkanlığı görevinde bulunan Kolko, THY’nin bu görevde en uzun kalan kaptan pilotu oldu. Toplam 102 sayfa kitabın sonunda fotoğraf albümü de bulunuyor. Havada 44 Yıl Neler Yaşadım kitabının satış fiyatı 7 YTL.
SunExpress’ten yolcu hakkı
SunExpress, "Yolcu Taahhütnamesi" uygulamasıyla, iç hat uçuşlarında istenmeyen aksamalardan doğacak rötar ve sefer iptali durumlarında, yolcularına bir sonraki uçuşlarında indirim, bilet ücretini geri ödeme veya bileti başka uçuşla değiştirme gibi haklar tanıyor. İki ila 4 saat arasında rötarlarda, bir sonraki iç hat uçuşlarında 50 YTL; 4 saatin üzerinde gecikme söz konusu olduğunda ise bir sonraki iç hat uçuşlarında 100 YTL indirim hakkı veriliyor. Uçuşun zorlayıcı bir sebep olmaksızın iptal edilmesi durumunda yolcular bilet ücretinin tamamını geri alacak veya daha sonraki bir uçuşla değiştirebilecek.
Sefer, 24 saatten daha az bir süre kala iptal edilirse, yolculara ayrıca bir sonraki uçuşlarında 100 YTL indirim de uygulanacak. Rezervasyonlu bileti olduğu halde herhangi bir sebepten uçakta yer bulamayanlar bilet ücretini geri alır veya başka bir uçuşla değiştirirken, bir sonraki uçuşları için 100 YTL indirim hakkı da elde edecek. İndirimler 6 ay boyunca, iç hat uçuşlarında yolcunun kendisi tarafından ve çağrı merkezi ile SunExpress bilet satış ofislerinden yaptırılan rezervasyonda kullanılabilecek.
Havayolları, son yıllarda hızla yükselen petrol fiyatlarıyla birlikte zorlu bir dönem yaşıyor. 2004’ten bu yana sürekli artan petrol, geçtiğimiz temmuz ayında varil başına 147 dolarla en üst seviyeyi gördü. Sonrasında bir düşüş yaşanıyor. Ancak bunun ne kadar süreceği henüz belli değil.
2004’TE 4 EURO’YDU
Şirketler, yakıt fiyatlarındaki artışı yakıt harcı üzerinden yolcuya yansıtıyor. İlk defa Mayıs 2004’te İngiliz Havayolları British Airways (BA) tarafından başlatılan uygulama hızla diğer şirketler tarafından da benimsendi. BA’in ilk yakıt harcı sadece 4 Euro’ydu. Yakıt harçları 2004’te 2, 2005’te 3, 2006’da 1 ve geçtiğimiz yıl da 2 kez artırıldı.
Geçmişte uçuş maliyetlerinin yüzde 15’ini oluşturan yakıt bugün yüzde 35’e vurdu. Yakıt harçları kısa uçuşlar için 16 ila 30, 3 saate kadar olan uçuşlarda 30 ila 78, kıtalararası uzun seferlerde de 90 ila 125 Euro arasında değişiyor.
Petrolün varil fiyatı şu an 100 dolar civarında. Ancak Jet A1 olarak adlandırılan uçak yakıtına aşırı talep var. Talebin devam etmesi nedeniyle henüz fiyatlarda hızlı bir düşüş yok. Diğer yandan şirketler yakıt fiyatlarını bir önceki ay ortalamasına göre ödüyor. Yani hala yüksek fiyattan yakıt alan şirketler bunu biletlerine yansıtmak zorunda.
NEDEN FARKLI?
Havayolları arasında yakıt harçları bazen değişiyor. Bu fark, şirketin yaptığı yakıt anlaşmasından kaynaklanıyor. Uzun vadeli alım yapan veya "hedging" olarak adlandırılan sabit fiyatlı alım gerçekleştiren şirketlerin yakıt maliyetleri, diğerlerine göre yolcularına daha az yansıtılıyor.
Ancak uzmanlar, artan maliyetler ve kriz ortamı nedeniyle şirketlerin yakıt fiyatları eski oranına düşse de yakıt harcı almaya devam edeceklerine dikkat çekiyor.
HAVAYOLLARI NE KADAR YAKIT HARCI ALIYOR?
Havayoluİç hatDış hat (kısa)Kıtalararası
(YTL)(EURO)(EURO)
THY253090-125
Onur Air20 --Pegasus35 35-
Atlasjet20--
SunExpress30 35-
British Airways16 (Euro)78109
Lufthansa-35105
Air France/KLM-35 105
Singapur-110 ($)180 ($)
Delta --115
Avusturya-35106 Tolga ÖZBEK
Havada 44 yıl
Türk Hava Yolları’nın Uçuş İşletme eski Başkanı Kaptan Pilot Mustafa Kolko, uçuş anılarını "Havada 44 Yıl Neler Yaşadım" kitabında topladı. Siyah Beyaz Kitapevi tarafından basılan kitapta, Mustafa Kolko, uçuş hayatının renkli anılarını okuyucularıyla paylaşıyor.
THY’den 2002’de emekli olan Kaptan Pilot Kolko, uçuş eğitimine 1958’de telsizi bile olmayan ama Türkiye’de imal edilen Uğur MKE-44 uçaklarında başladı. 1972’ye kadar Hava Kuvvetleri’nde görev yapan Kolko, av-bombardıman pilotluğu ve uçuş öğretmenliği görevlerinde bulundu. F-86 ve T-33 uçaklarından uçtu. Yurtdışında çeşitli kurslara katıldı. Sivil uçuş yaşantısını 1972’den itibaren THY’de sürdüren Kolko Kaptan, Fokker F27, F28, DC-9, Boeing 727 ve Airbus A31O’da uçtu. Daha sonra 1993’te filonun en büyük uçağı A340’a geçti.
Toplam 30 yıllık THY görevi sırasında 12 yıl yöneticilik yaptı. Son 5 yılda Uçuş İşletme Başkanlığı görevinde bulunan Kolko, THY’nin bu görevde en uzun kalan kaptan pilotu oldu. Toplam 102 sayfa kitabın sonunda fotoğraf albümü de bulunuyor. Havada 44 Yıl Neler Yaşadım kitabının satış fiyatı 7 YTL.
SunExpress’ten yolcu hakkı
SunExpress, "Yolcu Taahhütnamesi" uygulamasıyla, iç hat uçuşlarında istenmeyen aksamalardan doğacak rötar ve sefer iptali durumlarında, yolcularına bir sonraki uçuşlarında indirim, bilet ücretini geri ödeme veya bileti başka uçuşla değiştirme gibi haklar tanıyor. İki ila 4 saat arasında rötarlarda, bir sonraki iç hat uçuşlarında 50 YTL; 4 saatin üzerinde gecikme söz konusu olduğunda ise bir sonraki iç hat uçuşlarında 100 YTL indirim hakkı veriliyor. Uçuşun zorlayıcı bir sebep olmaksızın iptal edilmesi durumunda yolcular bilet ücretinin tamamını geri alacak veya daha sonraki bir uçuşla değiştirebilecek.
Sefer, 24 saatten daha az bir süre kala iptal edilirse, yolculara ayrıca bir sonraki uçuşlarında 100 YTL indirim de uygulanacak. Rezervasyonlu bileti olduğu halde herhangi bir sebepten uçakta yer bulamayanlar bilet ücretini geri alır veya başka bir uçuşla değiştirirken, bir sonraki uçuşları için 100 YTL indirim hakkı da elde edecek. İndirimler 6 ay boyunca, iç hat uçuşlarında yolcunun kendisi tarafından ve çağrı merkezi ile SunExpress bilet satış ofislerinden yaptırılan rezervasyonda kullanılabilecek.
