Olay çıkartan yolcu yandı

Hazırlanacak ortak mevzuat, ağır cezalar getirecek.

Uçaklarda geçen yıl raporlara yansıyan tam 8 bin olay yaşandı. Bu rakam, bir önceki yıla göre yüzde 20 fazla. Bu durum sektöre ciddi zarar veriyor. Başka meydanlara inen uçaklar, yaşanan rötar ve açılan davalar nedeniyle havayolları her yıl 4 milyar dolarlık ek maliyet yükleniyor.
Konuyla ilgili düzenleme 1963’te Tokyo Konvensiyonu ile hayata geçmişti. Ancak 50 yıl öncenin kuralları yetersiz kalıyor. Örneğin, geçen nisanda, Avustralya’dan Endonezya’ya giden uçakta yolculardan biri aşırı alkol tükettikten sonra kokpit kapısını zorladı.
Denpasar’a inen uçaktaki yolcu tutuklandı. Bu sırada havalimanı bir saatliğine uçak trafiğine kapatıldı. Olaylar sonrasında mahkemeye çıkarılan yolcu, Endonezya yasalarına ve Tokyo Konvensiyonu’na göre olay Avustralya toprağı kabul edilen uçak içinde geçtiğinden sadece sınır dışı edildi.
Bu konuda ilk adım mayısta Montreal Protokolü ile atıldı. Hedef, yeni mevzuatla kuralların uluslararası hale getirilmesi. Ancak IATA, farklı ülkelerdeki kanunlarla uyum çalışmasının zaman alacağına dikkat çekiyor.

Önlem yerde başlayacak

Hukuksal zeminin hayata geçmesine kadarki sürede IATA yeni bir eğitim programı başlattı. Sorunların önemli bölümünün yerde çözülebileceğini belirten IATA, havalimanı restoranlarında fazla alkol alan yolcuların havayollarına bildirilmesinden kabin ekiplerinin özel psikolojik eğitimine kadar yeni bir programı hayata geçiriyor.

Helikopterle istediğin yere uç

Yeni nesil ultralight yani hafif hava aracı sınıfındaki helikopter dünyada hızla yaygınlaşıyor. Tek veya iki kişilik olan hafif helikopterler, trafik sorununun yaşandığı şehirlerde büyük talep görüyor.
Bu pazarın önemli imalatçılarından biri de Arjantin merkezli Cicare şirketi. Kurucusu Augusto Ulderica Cicare, ilk helikopterini 1958’de yaptı. O günden bugüne tasarımları başarıyla uçuyor. Şirketin en çok satan modellerinden biri tek kişilik CH7-B. 120 bin Euro liste satış fiyatına sahip. Yeni bir model daha geliştiriliyor. Balistik paraşüt kurtulma sistemine sahip olan CH8 modeli ise 145 bin Euro’dan satışa sunulacak.

15 litre yakıt harcıyor

Helikopterlerde Rotax 912ULS tipi motor kullanılıyor. Bu motorun bir saatlik uçuşunda tükettiği yakıt yaklaşık 15 litre. Motorda otomobillerdeki benzin de kullanılabiliyor. Havada iki saat kalabilen helikopter en fazla 190 kilometre/saat hıza çıkabiliyor. Helikopterin sadece 200 metrekarelik bir heliporta inip kalkabilmesi, hangarlama sorununun olmaması en büyük artıları arasında.
Cicare’nin farklı bir bakış sunduğunu belirten Türkiye ve Ortadoğu Temsilcisi Can Ahmet Gürakın, helikopterin pilotajının uçağa göre çok daha zor ve hassas olduğuna dikkat çekiyor: “Kalkış, helikopteri havada tutabilmek yani hover yapabilmek eğitimin en önemli bölümünü oluşturuyor. Bu aşamada eğitime ilk başlayan aday, 10 saat boyunca yer simülatöründe çalışıyor.”
Sistem, helikopterin yanındaki iki direk ve bunun bağlı olduğu platformdan oluşuyor. Kaza riskinin sıfırlandığı eğitimde pilot adayı kalkış, iniş, dönüş hareketlerini bu simülatörde çalışıyor. Bunu ultralight sınıfı hava araçlarında olduğu gibi toplam 25 uçuş saatlik eğitim izliyor. Henüz ultralight sınıfı helikopterlerin eğitimleri Türkiye’de verilmiyor. Yurtdışından alınan lisansların maliyeti ise 11 bin ila 14 bin Euro arasında değişiyor.

Neden kavga çıkıyor?

ALKOL VE SİGARA:
Olayların ortalama yarısı fazla alkol tüketimi ve sigara krizi nedeniyle çıkıyor.

KOLTUK KAVGASI: Kendilerine verilen koltuğu beğenmeyen yolcular uçakta hemen kabin memurunu çağırıyor. Yerlerinin değiştirilmesini istiyor. Uçak doluysa bu mümkün olmuyor. Çoğu zaman yolcu-hostes kavgası büyüyor.

AĞLAYAN BEBEK:
Bir türlü susmayan bebeklere dayanamayan yolcular hemen anne ve babaya çıkışıyor. Bazen çocuğun önünde oturan yolcunun koltuğuna vurması yine kavga nedenleri arasında.

TARAFTAR UÇAKLARI:
Alkol duvarının aşıldığı, taraftarların maç için kalabalık olarak uçtuğu uçaklarda risk yüksek.

İKRAM TARTIŞMASI:
İkramı beğenmeyen, daha fazla içecek isteyen yolcular ile kabin memurları arasında kavga çıkabiliyor.