Havacılıkta kurallar kanla yazılmıştır

Kalkış öncesinde koltuğunu dik konuma getirmekte direnen manken Doğa Bekleriz, kabin memuruyla tartışmaya başladı. Gerginlik tırmandı, tartışmanın yönü saptırıldı.

Dünyanın her tarafında standart bir anons tüm yolcu uçaklarında kalkış ve iniş öncesinde yapılır; "Emniyetiniz için kemerlerinizi bağlayın, koltuklarınızı dik, masalarınızı kapalı duruma getirin." Hiç düşündünüz mü, neden bu anons yapılır? Rahat rahat oturmak varken neden koltuklar dik duruma getirilir?

Havacılıkta kurallar kanla yazılmıştır. Her kuralın altında bir olay, bir ders yatar. Tüm kurallar, yolcuların daha emniyetli uçabilmeleri içindir. İşte bunlardan biri de koltukların kalkış ve iniş öncesinde dik duruma getirilmesidir.

TAHLİYEDE HAYAT KURTARIYOR

Bu kuralın temelinde, acil tahliye yani yolcuların hızla kabini terk etmeleri durumunda arka koltuktaki yolcunun bir yere takılmadan rahatça çıkmasını sağlamak yatar. Koltuk geriye yatık durumda kaldığında, arkada oturan yolcu tahliye sırasında yerinden kalkamayabilir. Hatta takılıp düşebilir, arkadan gelen yolcuların yolunu tıkayabilir.

Koltuğun yatık olduğu durumda tahliye sırasında yerinizden doğrulmak ve "brace" yani çarpma anında eğilip kollarınızla kafanızı koruma hareketini yapmanız güçleşiyor.

Bugüne kadar meydana gelen 18 başarısız tahliyede ne yazık ki 459 yolcu hayatını kaybetmiştir. Alınan dersler, yeni kuralları yanında getirmiş, en son 2005’te Kanada’da Air France’a ait Airbus A340 uçağı pistten çıktığında 78 saniyede 292 yolcu ve mürettebat başarıyla uçaktan çıkabilmiştir.

Koltuğu yatık olan yolcunun oturuşu gereği, vücudunun ağırlık merkezi kayar. Uçağın ani frenleme yapmasında veya herhangi bir çarpmada yolcu şoku doğrudan beline alabilir. Çeşitli sakatlanmalar meydana gelebilir. Koltuğun dik duruma getirilmesi, şokun vücuda daha sağlıklı yayılmasını sağlar. Sıkı bir kemer, yolcunun çarpma veya türbülans durumunda savrulmasının ve ciddi yaralanmaların önüne geçer.

Yine iniş kalkışlarda yolcunun dik oturmasını sağlamak için koltuk kolları indirilir. Bunun amacı da vücudun sağa-sola kayarak şokun vücuda yanlış etki etmesini önlemektir. Aşağı indirilmeyen koltuk kolları, yolcunun vücuduna çarpmayla batabilir. Aynı risk kapatılmayan yemek masaları için de geçerlidir. Ani frenlemede masa yolcunun göğsüne çarpabilir. Bu şok öldürücü olabilir.

KABİN BAGAJLARINA DİKKAT EDİN

Yolcu ve kabin memurları arasında bir başka tartışma da kabine alınan bagajlarda yaşanır. Tahliyede sorun yaşanmaması için acil çıkış kapılarının önüne bagaj konmaz. Eğer baş üstü dolaplarında yer kalmamışsa çantalar koltuk altına yerleştirilir. Koltuk altına da sığmıyorsa, uçağın kargosuna yerleştirilir.

Türbülans veya ani çarpma durumlarında kabindeki çantalar birer ölüm makineleri haline gelir. Yerinden fırlayan, çarpmanın oluşturduğu kuvvetle ağırlığı kat be kat artan kabindeki bagajlar vurduğu yolcuyu öldürecek kadar tehlikelidir.

Evet, havacılıkta tüm kurallar kanla yazılmıştır. Yolcu olarak yapacağımız tek şey tartışmak ve sorgulamak yerine bu kuralları uygulamaktır.

Kaptan pilot uçak kesiyor

Gökyüzünde 35 yılı geride bırakan deneyimli Kaptan Pilot Fevzi Altınbulak, alacaklarını tahsil etmek için hurdacılığa başladı. Geçmişte görev yaptığı ve parasını alamadığı batık havayollarını mahkemeye veren Fevzi Kaptan, icra yoluyla satışa çıkan havayollarının hurda uçaklarını alarak parçalıyor. Geçen yıl uçaklarda kullanılan ana malzeme "dur alüminyum"dan esinlenerek "Dural Havacılık" adında şirket kuran Altınbulak bugüne kadar dört uçak parçaladı.

PARK YERİ KALMADI

İstanbul Atatürk Havalimanı, batan havayolu şirketlerinin hurda uçakları nedeniyle park yeri açısından sorun yaşıyor. Atatürk Havalimanı’nda mahkemeleri devam eden 11 hurda uçak, aynı zamanda görüntü kirliliği de oluşturuyor. Bunların önemli kısmı Airbus A300 tipi geniş gövdeli uçaklar. A300’ün boş operasyon ağırlığı 91 ton.

Önce uçaktan kullanılabilecek parçalar sökülüyor. Bunlar arasında iniş takımı, flap, kanatçık gibi kanattaki hareketli parçalar en çok talep görenler arasında. Raf ömrü bulunmayan bu parçalar bakımdan geçiriliyor ve yeniden uçaklarda kullanılabiliyor. Örneğin bakım yapılarak uçabilecek duruma getirilen A300’ün iniş takımlarının değeri yaklaşık 400 bin dolar.

ALÜMİNYUM ERİTİLİYOR

Kullanılamayacak durumdaki ekipman, kablo ve sistemler söküldükten sonra gövde ve kanatlar plazma adı verilen özel aletlerle kesiliyor. Beş kişilik ekip yaklaşık bir ayda A300’ü parçalayabiliyor. Bu sürede 300 adet "jet taşı" olarak adlandırılan özel kesim bıçağı harcanıyor. A300’den yaklaşık 35 ton dur alüminyum çıkartılıyor.

Alüminyum hurdacılar tarafından alınıp eritiliyor. 25 kilogramlık külçeler haline getiriliyor. Dur alüminyum ağırlıklı olarak binalardaki kapı, çerçeve gibi aksamlarda kullanılıyor. Aslında bu işlemle hurda hem çevreye hem de ekonomiye yeniden kazandırılıyor. Tolga ÖZBEK

11 UÇAK KESİLECEK

Zaten sıkışık olan Atatürk Havalimanı’nda park yeri işgal eden 11 hurda uçak var. Mahkemeler bir türlü bitmediği için bir şey yapılamıyor. Yasal boşlukların kapatılması, denetimlerin sıklaştırılması gerekiyor.

Personeline aylarca maaş veremeyen, milyonlarca dolar borç takan batık şirketlerin hurda uçakları Türk havacılığına dert olmaya devam ediyor.

Yaşlı uçaklar ucuz olduğu için tercih ediliyor. Ancak bir süre sonra bakım masrafları uçağın değerini geçtiği için hurdaya çıkıyor. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, yaşlı yolcu uçağı getiren havayollarına artık izin vermiyor.

TAV ABD’de

TAV Havalimanı Holding CEO’su Dr. Sani Şener, Türk-Amerikan İş Konseyi tarafından New York’ta yapılan "Türkiye: Doğrudan Yatırım İçin Yeni Hedef" toplantısında hızla gelişen havalimanı işletmeciliği konusunda sunum yaptı. Ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan, Doğuş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Şahenk gibi isimlerin katıldığı toplantıda Şener, "TAV, 9 yılda sıfırdan başlayıp bir marka haline geldi. Bölgeye açılmak isteyen Amerikalı yatırımcılar için Türkiye çok önemli bir köprü. Bölgeyi çok iyi tanıyan yetişmiş insan gücümüz, tecrübemiz var" diye konuştu.

Nisan fırsatları

THY, 1-7 Nisan’da Nice, St. Petersburg, Üsküp, 8-14 Nisan’da Viyana, Frankfurt, Donetsk, 15-21 Nisan’da Lizbon, Köln, Tiran, 22-30 Nisan arasında da Budapeşte, Düsseldorf ve Tunus’a gidiş-dönüş, vergiler hariç ekonomi 111, business 333 Euro’dan başlayan fiyatlarla uçuyor.

SunExpress, İzmir çıkışlı iç hat uçuşlarına başlamasının birinci yıldönümünde bu gece saat 23.00’e kadar 1111 adet iç ve dış hat biletini tek yön vergiler hariç bir YTL ya da bir Euro’dan başlayan fiyatlara internet sitesi üzerinden satışa sunuyor. Biletlerin 26 Mart-1 Nisan arasında kullanılması gerekiyor.

İzAir, başlattığı bahar kampanyası ile iç hatlarda tek yön vergiler hariç 24 YTL’den başlayan fiyatlar sunuyor. Şirketin yeni uçuş noktası ise Antalya’dan Samsun.

DÜZELTME

Geçen hafta "11 havaalanına ILS kurulamıyor" haberinde "localiser anteni pist sonunda, glide slope anteni ise pist yanında yer almaktadır" cümlesi ters yazılmıştır. Düzeltir, özür dileriz.