Gökyüzünde karbon savaşı

Araştırmalara göre, uçakların küresel ısınmaya neden olan karbondioksit gaz salınımının yüzde 1.6’sını oluşturduğunu ortaya koyuyor. Ancak bu gazların yerden binlerce metre yukarda bırakılması nedeniyle oran küçük de olsa zararı artırıyor.

Yeşillerin büyük tepkisine neden olan uçakların karbondioksit salınımına karşı AB geçen günlerde önemli bir karar aldı. Buna göre 2012’den itibaren Avrupa hava sahasını kullanan havayolları, uçaklarının çevreyi kirletmelerine ve yapılan uçuş miktarına göre sınıflandırılacak. Şirketlerden, kirliliğe karşı yıllık 4.5-5 milyar Euro para toplanacak. Oluşturulacak fon, havacılık endüstrisinde karbondioksit oranlarını azaltılması için geliştirilecek yeni nesil teknolojiler için harcanacak.

HAVAYOLLARINDAN İTİRAZ

Miktar büyük olunca, şirketlerden ciddi bir itiraz yükseliyor. Rakamlar bu miktarın Avrupa’daki tüm havayolu şirketlerinin bir yıllık kárına eşit olduğunu ortaya koyuyor. Mali danışmanlık hizmeti veren Ernst&Young’ın yaptığı araştırmaya göre havayollarının bu parayı toplamak için bilet ücretlerini en az yüzde 15 oranında yükseltmesi gerekiyor. Bilet ücretlerinin yükselmesi yolcu sayısını olumsuz etkileyecek. En az yüzde 10’luk bir düşüşün sektörde ciddi kriz yaratabileceğine dikkat çekiliyor.

Bu paranın toplanması konusunda AB kararlı. Hatta ilk uygulama bu konuda en hassas ülkelerin başında gelen Almanya’da gelecek yıldan itibaren başlayacak. Alman hükümeti başta Frankfurt ve Münih olmak üzere havalimanlarında, oluşturdukları kirlilik oranında havayollarından para almaya başlayacak. Bu uygulamayı İngiltere ve Fransa’nın izlemesi bekleniyor.

İLK UYGULAMA BA’DEN

Havayolları bu uygulamaya şimdiden yolcuların alışmaları için farklı yollar deniyor. İngiliz Havayolları British Airways (BA), internet sitesinde "Respecting Our World" bölümünü ziyaret edecek yolcular uçuşlarındaki emisyon oranlarını ve maliyetleri hesaplayabilme imkanı sunuyor.

Yolcu, uçuş boyunca ortaya çıkan karbondioksit oranını görerek Uluslararası İklim Koruma Vakfı’na bağış yapabiliyor. Bu miktar AB’nin "karbon ticareti" adı verdiği uygulamaya göre hesaplanıyor. Yolcu, İstanbul-Londra arasında gidiş-dönüş çıkan gaz oranını hesapladığında yaklaşık 11 YTL’lik bağışı kredi kartı ile internet üzerinden ödeyebiliyor.

BİYOLOJİK YAKIT

Sektör, kirliliğin azaltılması için son yıllarda yeni teknolojilere ciddi yatırım yapıyor. Bu konuda en önemli uygulamaların başında uçaklarda kullanılacak biyolojik ve sentetik yakıtlar geliyor.

Kısacı bio-yakıt olarak adlandırılan çevreci yakıt bitkiler işlenerek hazırlanıyor. Farklı bölgelere göre soya fasulyesi, palmiyeden elde ediliyor. Çevreyi daha az kirleten yakıt ilk olarak yolcu uçaklarında denenmeye İngiliz Virgin Havayolları’na ait Boeing 747-400’de başlandı. Ancak bu yakıta olan aşırı talep ve artan tarım maliyetleri soru işaretlerini yanında getiriyor. Amerikan Hava Kuvvetleri ise halen sentetik yakıtlar konusunda çalışmalarını sürdürüyor. Bu tür yakıtlar fosil bazlı yakıtlarla karıştırılarak kullanılıyor.

YENİ TEKNOLOJİLER

General Electric, Pratt&Whitney ve Rolls Royce gibi dev motor imalatçıları bir araya gelerek daha çevreci motorlar üzerinde çalışıyor. Daha verimli çalışacak uçak motorları ile önümüzdeki 10 yıl içinde çevreyi yüzde 50 oranında daha az kirletecek motorların hizmete girmesi planlanıyor.

UÇAKLAR ÇEVREYİ NE KADAR KİRLETİYOR

Uçaklar küresel sera etkisi yaratan gazların yaklaşık yüzde 1,6’sından sorumlu.

Yeni nesil yolcu uçakları 1960’lardaki ilk jetlere göre gökyüzünü yüzde 70 oranında daha az kirletiyor. Ayrıca motorlar yüzde 75 daha sessiz.

Motor imalatçılarının hedefi önümüzdeki 10 yılda uçak motorlarını şu andaki teknolojiye göre yüzde 50, 2050’de ise yüzde 75 daha temiz hale getirmek.

Yeni nesil uçaklarda kilometre başına yolcuya düşen karbondioksit üretimi 95,7 gram. Ortalama bir aile otomobilinde bu rakam 160, trenlerde 112 gram.

KAYNAK: Easyjet Havayolları çevre raporu Tolga ÖZBEK

Yerde uçuş 4 dolar

Hindistan, dünyanın havacılık konusunda en hızlı gelişen ülkeleri sıralamasında Çin’den sonra ikinci sırada geliyor. Arka arkaya kurulan havayolları, hızla artan yolcu uçağı sayısıyla birlikte sadece iç hat trafiğinin önümüzdeki 10 yılda 200 milyon yolcuya ulaşması bekleniyor.

Ancak yapılan araştırmalar Hint nüfusunun sadece yüzde 2’lik bölümünün uçabildiğini ortaya koyuyor. Uçakla seyahat Hintliler için toplumda önemli bir statü göstergesi.

Havalimanlarında uçakları seyreden insanlardan ilham alan Air India’dan emekli Uçak Mühendisi Bahadur Chand Gupta, Hintlilere "yerde" uçma imkanı sunuyor. Hurdaya çıkmış Airbus A300 tipi uçağın gövde kesitini satın alan Gupta, kişi başı 4 dolar karşılığında bir saat karada uçuş keyfi yaşatıyor.

Yeni Delhi’de her cumartesi günü 40’ar yolcu uçağa alınıyor. Gerçek uçuş gibi tüm anonslar yapılıyor. Yolculardan kemerleri bağlanmaları isteniyor. Bu uçuşta ayrıca yemek servisi de gerçekleştiriliyor. Bir saat süren uçuş sonrasında kaptan pilot üniforması giyen Gupta yolcuları kapıda uğurluyor. Yeni iş kolundan memnun olan Gupta, alacağı ikinci uçağına tekerlek takıp tüm ülkeyi dolaşmayı hedefliyor.

THY’ye 4 yıldız

Havayollarını ve havalimanlarını verdikleri hizmet ve kalite standartları yönünden 750 parametrede değerlendiren Skytrax şirketi, THY'nin yıldız sayısını 3’ten 4'e çıkardı. Skytrax'ın, THY'nin bu başarısını www.airlinequality.com sitesinin ana sayfada tüm dünyaya duyurduğunu belirten Genel Müdür Temel Kotil (solda), aldıkları 4 yıldızla, THY'nin prestijli havayolu şirketleri arasına girdiğini, hedeflerinin 5 yıldızlı hale gelmek olduğunu söyledi. Skytrax’in değerlendirmesinde 5 yıldızı sadece Asiana, Malezya, Katar, Singapur ve Cathay Pasific Havayolları alabildi. Skytrax'in toplam 400 havayolunu değerlendirdiği yıldız sıralamasında 4 yıldızlı şirket sayısı ise 34.

Kaplanlara özel ödül

Her yıl amblemi kaplan olan NATO Hava Kuvvetleri filoları arasında düzenlenen "Tiger Meet-Kaplan Buluşması" tatbikatına katılan Türk Hava Kuvvetleri’nden 192’nci Filo, "En iyi uçak boyama" dalında ikinci oldu.

Bu yıl Norveç’in ev sahipliği yaptığı tatbikata kuyruğu özel boyalı F-16 ile katılan 192’nci Filo, uçak boyalarının farklı tasarımının yanı sıra tatbikatta da büyük başarı gösterdi.

Grafiker Ömer Erkmen tarafından tasarlanan kuyruklarda bu yılki tatbikatın ana konusu olan "Kuzey Kutbu" temasını kartopu atan uçuş kaskı ve tulumu giymiş kaplan figürü ile canlandırıldı.

Lufthansa, Berlin ve Köln’den uçacak

Lufthansa Alman Havayolları, uzun yıllar Frankfurt ve Münih’ten Türkiye'ye sürdürdüğü uçuş ağına 30 Mart 2008’den itibaren Berlin ve Köln'den yapacağı seferleri de ekleyecek. Boeing 737-300 tipi uçaklarla İstanbul Atatürk Havalimanı'na yapılacak uçuşlar haftada iki gün karşılıklı gerçekleştirilecek.

Berlin ve Köln seferlerine ilginin şimdiden yüksek olduğunu belirten Lufthansa Türkiye Genel Müdürü Sadık Elmas (sağda), bu seferlerin özellikle hafta sonları İstanbul’a gelmek isteyen turistler tarafından tercih edileceğini söyledi.

Geçen yıla göre Türkiye uçuşlarında kapasitesini yüzde 24 artıran Lufthansa, bu yıl doluluk açısından da büyümeye devam ediyor. Ocak-Eylül arasında 9 aylık dönemde yüzde 77.7’lik doluluk oranına ulaşan şirket, gelirlerini de yüzde 6, taşıdığı yolcu sayısını da yüzde 26 artırdı.

Özellikle Türkiye'ye gelen yolcu sayısında hızlı bir artışa dikkat çeken Elmas, büyümenin kış sezonunda da devam edeceğini umduklarını açıkladı. THY'nin Star Alliance havayolu ittifakına tam üyeliğinin 2008'de gerçekleşmesiyle taşınan yolcu sayısının hızla yükseleceğini söyledi.

Ekim fırsatları

Emirates Havayolları, Dubai-Sao Paulo seferlerine başladı. İstanbul üzerinden uçmak isteyen yolcular, bir gece ücretsiz Dubai’de konaklayarak Sao Paulo’ya gidebilecek. Bilet fiyatları gidiş-dönüş, vergiler hariç ekonomi 610, business 3 bin, first class 6 bin Euro’dan başlıyor. Havayolu ayrıca 31 Aralık’a kadar Johannesburg uçuşlarına 650 Euro’dan başlayan fiyatlar sunuyor.

Delta Havayolları, İstanbul, Ankara ve İzmir’den New York ve Boston’a 320, Chicago’ya 319, Atlanta’ya 330, Washington’a 329, Miami’ye 360, Los Angeles’a 379, Las Vegas’a da 420 Euro’dan başlayan fiyatlar sunuyor. Ekonomi sınıfı, gidiş-dönüş bir aylık bilet fiyatlarına vergiler dahil değil.

Alitalia Havayolları, İstanbul çıkışlı business class bilet alan yolcularına bir sonraki uçuşunda bilet sınıfına göre 150 ila 400 Euro arasında değişen indirim yapıyor.

Katar Havayolları, Hindistan'daki 7'nci uçuş noktası Nagpur'a seferlere başladı. İstanbul'dan da bağlantı veren uçuşlar haftada iki gün çarşamba ve pazartesi Doha üzerinden karşılıklı yapılıyor.