Bölgesel imalatçılar vites büyüttü

Brezilyalı Embraer şirketinin 106 koltuklu 190 ve 118 koltuklu 195 modellerinden sonra Kanadalı Bombardier de «Cseries« adını verdiği yeni nesil uçağını imal etmek üzere yönetim kurulundan onay aldı. Bombardier«ın yeni bölgesel uçak ailesinin yolcu kapasitesi 110-130 arasında olacak. Bölgesel uçak pazarındaki gelişmeler Türk Hava Yolları tarafından da yakından takip ediliyor. Filosunda 1993«ten bu yana kullanılan RJ100 serisi uçakların geri verilmeye başlamasıyla THY, 100 koltuk ve üzerinde uçak arayışlarını sürdürüyor.

Jet motorlu bölgesel havacılık pazarında hızlı bir değişim yaşanıyor. Yeni nesil, yüksek teknolojiye sahip uçaklar, havayollarına ekonomik uçuş imkanı sunuyor. Yapılan araştırmalar eskiden 40-50 koltuk ortalamaya sahip bölgesel uçakların kapasitelerinin hızla 80 ila 110 arasına çıktığını gösteriyor.

EKONOMİK UÇUŞ

Boeing ve Airbus«ın yolcu uçaklarının koltuk alt limitleri ise 105«ten itibaren başlıyor. Ancak yeni nesil bölgesel uçakların hem yüksek kabin konforu hem de ekonomik uçuş maliyetleri sunması yavaş yavaş bu pazarın Embraer ve Bombardier«e geçmesine neden oluyor. Yapılan araştırmalar gelecek 20 yılda bu pazarın yaklaşık 5 bin 800 uçaklık bir hacme ulaşacağını gösteriyor.

Havayolları, koltuk kapasitesi yüzü aşan bu yeni nesil uçaklarla hem bölgesel uçuş yapıyor hem de 2.5-3 saatlik daha uzun olan ancak yolcu kapasitesinin düşük olduğu hatlarda uçakları ekonomik olarak kullanabiliyor.

Bu pazara ilk çıkan Embraer şirketi oldu. 1990’ların başında yeniden yapılanan ve özelleştirilen şirket önce projelerle hızlı bir gelişim yakaladı. Önce 40-50 koltuklu ERJ140/145 serisi kısa zamanda yüksek başarıya ulaştı. Toplam teslimatları 900’ü geçen uçaktan sonra Embraer bu sefer risk alarak 70’ten başlayıp 118 koltuğa kadar çıkabilecek 170/175 ile 190/195 serileri üzerine çalışmaya başladı. Bu tasarımda kabini genişleten Embraer, uçağın motorlarını kuyruktan kanat altına aldı. Serinin büyük modellerinden 190 geçen yıl mart, 195 de aralıkta ilk uçuşunu yaptı.

11 Eylül sonrasındaki fırtınalı günlerden sonra yeniden toparlanan Bombardier ise beklenen açıklamasını yaparak 110 koltuk ve daha fazlasını sunacak bölgesel yolcu uçağı yapacağını açıkladı. İlk modeli C110 olarak adlandırılan uçak, bir önceki CRJ serisinden farklı olarak motorları kanatlarda. Uçak için havayolları ile görüşmelerine başlayan Kanadalı şirket, toplam geliştirme maliyetlerinin 2.1 milyar dolara ulaşacağını tahmin ediyor.

Türk Hava Yolları, gelişen iç hat ve yakın ülkelere yapılan bölgesel uçuşlardaki hızlı gelişimi yeni uçaklarla karşılamak istiyor. Uzun ve orta menzilde gelecek 5 yıllık filo planını hazırlayan THY, şimdi de bölgesel uçak konusunda çalışmalar yapıyor. İhtiyacını 100 koltuk ve üzeri belirleyen THY, bu uçakları iç hat, bölgesel uçuşların yanı sıra yolcu kapasitesinin düşük olduğu dönemlerde Avrupa seferlerinde de kullanmayı planlıyor. Alınacak uçağın batıda Londra, doğuda da Taşkent civarına tam yükle uçması isteniyor.

Embraer ve Bombardier ile pazarlıklara başlayan THY, bu uçakları filoya nasıl katacağına ise henüz karar vermedi. Leasing yani finansal kiralama veya satın alma üzerine çalışan THY’nin seçiminde fiyat önemli rol oynayacak. Tolga ÖZBEK

TAV’ın uluslararası akademisi

İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali işletmecisi Tepe Akfen Konsorsiyumu (TAV), yurtiçi ve yurtdışında aldığı inşaat ve havalimanı işletme çalışmalarında görev yapacak personelin yetiştirilmesi için akademi kurdu. TAV Genel Müdür Yardımcısı Şeref Eren«in yöneticiliğini yaptığı İstanbul merkezli akademi, Türk çalışanların yanı sıra değişik ülkeler ve kültürlerden gelen, uluslararası projelerde TAV’ın ortağı şirket personelini de eğitecek.

Hızla büyüyen TAV, Türkiye’den sonra yurtdışında da kısa zamanda uluslararası dev inşaat ve havalimanı işletmecilerinin arasına girdi. Şirketin son yıllarda kazandığı projelerin toplamı 1 milyar doları aştı. Dev projelerde Amerikan, Fransız ve Alman şirketleriyle rekabet eden ve iş alan TAV, halen Dubai’de Emirates Havayolları için geleceğin yolcu uçağı Airbus A380’lerin bakım hangarları çatı inşaatı, Kahire Havalimanı T3 Terminali projeleri için çalışmalarını sürdürüyor. İran’da başkent Tahran’ın yeni havalimanı İmam Humeyni için Parlamento kararını bekleyen TAV, Kuzey Afrika ve Ortadoğu«da yeni projeler almak üzere hazırlık yapıyor.

TAV«ın uluslararası projelerinde çok farklı ülkelerden onlarca alt yükleniciyle birlikte 4 bine yakın çalışanı var. Bu sayının önümüzdeki dönemde alınması planlanan yeni projelerle 6 bine ulaşması bekleniyor. TAV kurduğu akademi ile hem yeni personelin eğitimini yapmayı hem de kalite çıtasını yükseltmeyi hedefliyor.

Eğitim programının iletişim ve yönetim teknikleri, mesleki eğitim, finans, maliyet ve istatistik teknikleri konusunda yapıldığını belirten TAV Akademisi«nin «dekanı« Şerif Eren, çalışanların programı seminerlerin yanı sıra bilgisayarda intranet üzerinden elektronik eğitim veya işbaşı çalışmaları ile yapabileceğine dikkat çekiyor. Nitelikli iş gücünün yoğun rekabette farkı ortaya koyduğunun altını çizen Eren, faaliyetlerin önümüzdeki dönemde artarak süreceğini belirtiyor.

Lufthansa’dan İzmir’e ikinci uçuş

Alman Lufthansa Havayolları, İzmir-Münih hattında yakaladığı yüksek dolulukla günlük ikinci sefere 27 Mart’ta başlıyor. Tüm yaz sezonu boyunca yapılacak bu uçuşlarda Lufthansa’nın Airbus A319 tipi yolcu uçağı sabah 03.55’te İzmir Adnan Menderes Havalimanı’ndan kalkacak. Uçağın Münih’e inişi ise sabah yerel saatle 05:.35’te gerçekleşecek. Öğleden sonra yapılan Münih uçuşları da standart olarak devam edecek.

İzmir’in iyi bir çıkış yakaladığını belirten Lufthansa Türkiye Genel Müdürü Sadık Elmas «Bu uçuşların denemesini geçen yıl eylül-ekim aylarında yapmıştık. Yakaladığımız istikrarlı yolcu sayısı ve dolulukla sabah uçuşlarını tüm yaz sezonuna yaydık« diye konuştu.

Sabah erken uçuş sayesinde işadamları İzmir’den çıkıp gece kalmadan işlerini tamamlayabilecek.

Bu uçuşla Lufthansa’nın Avrupa bağlantı uçuşlarının yüzde 80’ini yakalanabiliyor. Örneğin Münih aktarmalı bu uçuşla saat 08.05’te Paris’te, saat 08.30’da Londra’da olmak mümkün. Aynı gün bu seferin Münih’ten dönüşü ise saat 23.25’te.

İkinci İzmir uçuşunun başlamasıyla Lufthansa özel bir fiyat da uyguluyor.

Ekonomi sınıfı, vergiler hariç promosyonda bilet fiyatları Münih ve tüm Almanya«daki noktalar için 133, Avrupa için 166 ve Moskova için de 188 dolardan başlıyor.

Bu yıl Türkiye pazarında yüksek büyüme bekleyen Lufthansa, Ankara uçuşlarında da bazı düzenlemeler yaptı.

Halen günlük Ankara’dan Münih’e iki sefer gerçekleştirilirken 27 Mart’tan itibaren sabah 07.30’daki uçuş saat 03.40’a alındı.

Bu uçuşla Lufthansa yolcularına yine farklı noktalara aktarmalı uçma imkanı sunuyor.

ŞİRKETLERE ÖZEL

Lufthansa’nın şirketler için sunduğu mil programı ‘Partner Plus Benefit’te ise üye sayısı katlanarak artıyor. Geçen yıl ekimde başlayan projede şirketler personelinin yaptığı uçuşlardan mil toplayarak avantajlar elde edebiliyor.

2004’ü 300 üye ile kapamayı hedefleyen Lufthansa yılın iki ayı sonunda 1400 üye şirkete ulaştı. Partner Benefit Plus’a mart ayından itibaren United Havayolları da katıldı.

Yıl sonuna kadar diğer Star Alliance havayolu ortaklığı üye şirketlerin de sisteme dahil olmasıyla Lufthansa daha fazla şirkete ulaşmayı hedefliyor.

NETJET'LE AVRUPA'DA ORTAK

Lufthansa, Amerika’dan gelen first ve business class yolcularına Avrupa içi devam edecekleri aktarmalı uçuşlarını iş jeti ile yapma imkanı sunuyor. Lufthansa’nın ünlü yatırımcı Warren Buffet’ın sahip olduğu Amerikan NetJet ile ortak vereceği hizmette uçuşlar, Münih Havalimanı’ndan gerçekleştirilecek. First ve business class yolcularına saati 4 bin 550 Euro’dan başlayan fiyatlarla sunulacak hizmette gidilecek noktaya beklemeden ve özel yolcu terminalinden yararlanılarak uçuş imkanı sunulacak. Uçuş rezervasyonları seferden en geç seferden 24 saat önce yapılabilecek.

THY’den CIP-xpress

Türk Hava Yolları’nın yeni hizmeti CIP-xpress kartı ile yolcular iç hatlarda ekonomi sınıfında uçsalar bile CIP yani özel yolcu salonlarından yararlanabilecek. İstanbul Atatürk Havalimanı iç hatlar yeni CIP Salonu’nun açılmasıyla başlayan hizmette yolcular başvuru formunu doldurduktan sonra yıllık 600 dolar ödeyerek bu karta sahip olabiliyor. CIP-xpress kart sahipleriyle beraber aynı noktaya uçan bir misafirleri de bu salonlardan yararlanabiliyor. THY’nin CIP salonları iç hatlarda İstanbul dışında Ankara, İzmir, Antalya, Bodrum ve Adana’da bulunuyor.

THY’nin farklı hizmetlerle yolcu memnuniyetini artırmayı hedeflediğini belirten Ürün Geliştirme Müdür Vekili Tarkan İnce, İstanbul’dan sonra diğer illerdeki CIP salonlarının da standart hale getirileceğini söyledi. CIP-xpress kartıyla ilgili daha fazla bilgi THY’nin 0 212 663 47 17 nolu telefonundan alınabilir.

Askeri kontrolörlere sivil lisans

Hava Kuvvetleri Komutanlığı, bünyesindeki hava trafik kontrolörlerine sivil lisans verilmesi üzerine çalışma başlatıldı. Ulaştırma Bakanlığı ile görüşen Hava Kuvvetleri, Avrupa Hava Sahası«nı kontrol eden Eurocontrol«ün sivil-asker ortak kullanım kararları doğrultusunda kontrolörlerine sivil lisans verilmesini hedefliyor.

Brüksel merkezli Eurocontrol’ün çalışmalarında sivil-asker kontrolörlerin ortak hareket ve lisanslandırılmasının uçuş emniyetini yükselteceğine dikkat çekiliyor. Yurtiçi uçuşların artmasıyla havayolları askeri meydanları başta Diyarbakır olmak üzere yoğun olarak kullanıyor.

Yetkililer, sivil lisanslandırma ile yolcu uçaklarına RAPCON olarak adlandırılan çok hassas yaklaşma sistemleriyle görüş şartlarının düşük olduğu durumlarda daha emniyetli uçuş imkanı sunulacağını belirtiyor.

Konunun 22-23 Mart’ta Ankara’da Türkiye Hava Trafik Kontrolörleri Derneği’nin yapacağı koordinasyon toplantısında da ele alınması planlanıyor.

TAI’den A400M’ye imza

Ana şirket TUSAŞ ile birleşme çalışmalarına hız veren TAI, Türkiye’nin de ortak olduğu Geleceğin Nakliye Uçağı Projesi A400M’de alt tedarikçileriyle yeni bir anlaşmaya imza attı. TAI’nin sorumluluğundaki dahili/harici aydınlatma sistemleri Selenia Komünikasyon (SELKOM) ile gerçekleştirilecek.

Tasarım ve mühendislik çalışmaları TAI tarafından tamamlanacak aydınlatma sisteminde üretim SELKOM’da yapılacak.

BA yeni ofisinde

İngiliz Havayolları British Airways (BA) 48 yıldır faaliyet gösterdiği İstanbul Harbiye’deki ofisinden Levent’teki Tekfen Plaza’ya taşındı. Ofisin açılışı Türkiye Ticaret Müdürü Ayşim Arda, Doğu Avrupa/Doğu Akdeniz Genel Müdürü David Rousham ve Doğu Akdeniz Satış Müdürü Vassilis Dallaris tarafından yapıldı.

EADS’den rekor kár

Avrupalı havacılık devi EADS, geçen yılı yüzde 6 artışla 1.03 milyar Euro net kár elde etti. Şirketin toplam satışları da 2004’te 44.1 milyar dolara ulaştı. Toplam 1110 bin çalışana sahip EADS’de en fazla satış ve kárı yolcu uçağı imalatçısı Airbus gerçekleştirdi. EADS’nin portföyünde uzaydan yolcu uçaklarına, helikopterden askeri uçaklara ortakları Fransa, Almanya, İngiltere ve İspanya’dan şirketler yer alıyor.