“Fikir sevgilisi” derseniz aklıma Rus şair Osip Mendelstam ve karısı Nadejda gelir.
Şair Stalin zamanında yazdığı tek bir şiirden ötürü tutuklanır ve kaısı Nadejda’yla beraber Sibirya dolaylarındaki Voronej kasabasına sürülür. “Bizim durumumuzda bir parça ekmek bile ayrıcalık sayılıyordu” der anılarında Nadejda. Sonra bir sabah alıp götürürler Osip’i. Kendisinden bir daha haber alınamaz. Stalin’in adamları bununla da yetinmez; Osip’in bütün şiirlerini yok ederler. Ama hesaba katmadıkları bir şey vardır: Nadejda sevgili kocasının şiirlerini tek tek ezberlemiş, hepsini belleğinde korumaya almıştır. O güzelim şiirlerin her satırı, Nadejda’nın belleğinde saklanarak günümüze kadar gelir. İşte bu yüzden tarihin en harbi fikir sevgilileri bence Mendelstam çiftidir.
Scorpions pasaportu
Pek çok akranım gibi, Scorpions’la tanışıklığım o yılbaşı gecesi “Still Loving You” ile başladı. Nasıl olduysa TRT, “Hafif Batı Müziği” içerikli bir Alman programı kapmış ve yılbaşı sabahının üçünde yayınlamıştı. Klaus öyle içli söylüyordu ki yılbaşı gazıyla bir büyük bitirmiş babam bile ayılır gibi olmuş ve “Bu adamların günahı ne biliyor musun?” demişti: “Alman pasaportu taşımaları.” Hayat boyu pasaportla işi olmamış babamın o kafayla ne demek istediğinden hâlâ emin değilim. Ama “eğer Amerikalı olsalardı Metallica’ya nal toplatırlardı” demek istediyse bence haklıdır.
***
Geçenlede emekliye ayrılmaya karar verdi Scorpions. Mevzuyla biraz ilgisi olanların bildiği gibi, veda konserleri için dünyayı turluyorlar. Bu vesileyle önceki gece İstanbul’daydılar ve babalar gibi çalıp titrettiler gönül telimizi. Gerçi ne U2 kadar tantana yapıldı ne de Metallica gibi basın ilgisi gördüler. Ama bu işlerden anlayanlar için gönüllerin şampiyonuydular yine.
***
Veda hutbeleri olan “Humanity” klibini izlerken pasaportun önemli olmadığını bir kez daha anladım. Hangi milletten olduğumuz değil hangi devirde yaşadığımız esas. Eğer işin içinde zamandaşlık varsa, her milletten insanla gönül bağı kurmamıza tek bir şarkı yetiyor. Zamandaşlığın vatandaşıktan daha önemli olduğu bir dünyaya hızla gidiyoruz bu yüzden. Pasapotların önemsizleştiği bir dünyaya.
Yalnızlığı paylaştıran adam
Facebook’un mucidi Marc Zuckerberg’ten bahseden filmi herkes gibi merakla bekliyorum. Çünkü Marc kardeşimizin Özdemir Asaf’ın şu dünyadaki bir numaralı rakibi olduğuna eminim. Hani meşhur şiirinde “Yalnızlık paylaşılmaz, paylaşılsa yalnızlık olmaz” diyen Özdemi Asaf’ın. Çünkü Facebook’ta yalnızlık hem paylaşılıyor hem de yine yalnızlık olarak kalıyor. Bir yanılsama ağı örülüyor sadece: Sahiden iletişim kurduğumuz ve birbirimizi anladığımız yanılsaması.
İncir çekirdeği Güzel roman, sadece bizim seyretmemiz için çekilmiş filmdir.