Musul savaşına herkes hazır mı

19 Şubat’ta Pentagon’daki bir odada üst düzey bir CENTCOM yetkilisinin telekonferans yoluyla IŞİD’le savaş hakkında bilgi vereceğini duyurdu. Ve bölgede bulunan komutan, IŞİD’in geçen Haziran ele geçirdiği Musul’u geri almak için büyük bir harekâtın başlamak üzere olduğunu toplantıya katılanlara açık açık anlattı. Öyle detaylar verdi ki:
Musul’da şu anda 1000-2000 IŞİD savaşçısı olduğunu düşünüyoruz.
Kenti geri almak için uzun süredir beklenen savaş, muhtemelen nisan ya da mayıs’ta başlayacak. Sıcaklar ve bu sene Haziran’a (Diyanet takvimine göre ilk gün 18 Haziran) denk gelen Ramazan başlamadan.
Harekâta 25 bine yakın Iraklı ve Kürt asker katılacak. Muharip görev üstlenecek, 10 bin kişilik beş Irak tugayı güneyden saldıracak. Ona üç Irak tugayı arkadan destek verecek. Üç Kürt peşmerge birliği de kuzeyden çevreleme yapacak.

*

ARAP dünyasının şimdiye kadar IŞİD’e karşı girişeceği en geniş çaplı operasyonun detaylarını neden sızdırdılar bilmiyorum. Brifingde bir gazeteci de sordu bunu. Komutan da “Irak güvenlik güçlerinin yaptıklarının detaylarını, bu işteki kararlılıklarını ve yaklaşan operasyonun büyüklüğünü göstermek için” diye cevap verdi. Ancak bildiğim, Türkiye dahil şu anda bölgedeki bütün oyuncuların kendini yaklaşan bu savaşa göre konumlandırdığı.
O brifingin verildiği gün Ankara’da Amerikan büyükelçisiyle imzalanan, içeriği belirsiz eğit-donat anlaşması da bununla ilgili. Türkiye’nin 22 Şubat’ta boşalttığı Suriye’deki Süleyman Şah Türbesi de.

*

NİYE peki? Neden bu kadar önemli Musul operasyonu? Çünkü savaş başladıktan sonra sonuçları çok geniş bir coğrafyada hissedilecek iki ihtimal belirecek.
1) Irak Ordusu başaracak. IŞİD Musul’dan çekilmek zorunda kalacak. Ve örgüt, güçlerinin büyük bölümünü Suriye’ye çekerken Suriye’deki iç savaş daha da şiddetlenecek. Böylece Türkiye’nin ulusal güvenlik riskleri daha artacak.
2) IŞİD direnecek. Militanları, kentte bir kısmını zorla tuttuğu 1 milyon insanın arasına gizlenip şehir savaşı yürütecek. Musul’u Beyrut’a çevirecek. Ve uzun süre devam edecek bir çatışma ortamı yaratıp kaosu, Kuzey Irak Kürt yönetiminin bölgesi dahil diğer şehirlere yayacak.
Sonuçta her halükarda bölgenin dengesi tamamen değişecek.

*

İŞTE bu yüzden, Süleyman Şah Operasyonu Türkiye’nin attığı akılcı bir adım olarak görüldü Washington’da. Ankara’nın hareket alanını genişleten ve IŞİD’e karşı pozisyon almasını kolaylaştıracak bir hamle. Hatta bir kaynağım işi daha da ileriye götürdü. “24 Nisan’dan (ABD Başkanı’nın 1915 Olaylarıyla ilgili geleneksel açıklamasının yayınlanacağı gün) sonra Türkiye’nin İncirlik’i açabileceği düşünülüyor” dedi. Ve Amerikalıların İncirlik beklentisinin Süleyman Şah’tan sonra birden yeniden ağırlık kazandığını anlattı. Ki bu seçenek, CENTCOM’un harekât takvimiyle de uyuşuyor.
Bu da doğrusu Amerika’yla olan her türlü farklılığa rağmen Türkiye’nin eğit-donat anlaşmasında neden acele ettiğini anlamamızı sağlıyor. Öyle ya... Washington halen Irak’ı bir öncelik olarak görüyor. Türkiye ise önceliğini Suriye’ye veriyor. Suriye özelinde de Türkiye’nin önceliği halen Esad’ı devirmek. Washington’ınki ise IŞİD. Ama Türk tarafı, Musul’daki büyük savaş öncesi Amerikalıların İncirlik’e şimdikinden çok daha fazla ihtiyaç duyacağını düşünüp, İncirlik’in karşılığı olarak eğit-donat anlaşmasında Washington’ı kendi çizgisine yaklaştırabileceğini hesap ediyor. Çünkü daha önce Ankara’nın IŞİD’e yönelik hava saldırılarında rol alması için Suriye’de uçuşa yasak bölge oluşturulması için de kullanılmasını şart koştuğu İncirlik’in şimdi Irak Hükümeti’nden gelecek resmi bir taleple sadece Musul Harekâtı için kullanılmasına izin verme, Ankara’nın da razı olabileceği bir istek olarak görülüyor. Ve böylece İncirlik eğit-donat pazarlığı için de kapı açılmış oluyor. Nitekim hafta içi görüşmeler yapmak için Washington’a gelen Dışişleri Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu’nun çantasında da bu konu vardı.

*

PERŞEMBE günü Amerikan Ulusal İstihbarat Direktörü James Clapper, Amerikan Senatosu’nda verdiği ifadede Ankara ve Washington arasında IŞİD’le mücadelede daha fazla bir işbirliği oluşması konusunda iyimser olmadığını söyledi gerçi. Ama şimdi Musul Savaşı’ndan önce Süleyman Şah operasyonu ile en azından bu konuda bir ihtimal ortaya çıktı. Işıklar kapalı ilerlerken, Türklerin 24 Nisan sepetine attıkları başka bir başlık.
Ve unutmayın. Savaş Türkiye’deki seçimin de tam ortasına düşecek. Ve savaşın yaratacağı sonuçlar tam seçim kampanyasında hissedilecek. Ankara’yı zorlayan asıl hikâye de bu zaten.